چین به بزرگ‌ترین قدرت تجاری جهان تبدیل شد

به این ترتیب چین در سال گذشته توانسته است با سبقت از آمریکا به بزرگ‌ترین قدرت تجاری جهان بدل شود. به گزارش بلومبرگ، این برای قدرت آسیایی چین یک دستاورد مهم محسوب می‌شود چون این کشور سالهاست که سلطه آمریکا بر بازرگانی جهان را که با پایان جنگ جهانی دوم آغاز شد، به چالش می‌کشد. بنا به آمار وزارت بازرگانی آمریکا که در هفته گذشته منتشر شد، مجموع صادرات و واردات ایالات متحده در سال گذشته بالغ بر 3.82تریلیون دلار بود و این در شرایطی است که اداره گمرکات چین یک ماه پیش گزارش کرده بود که مجموع تجارت کالایی چین در سال 2012 بالغ بر 3.87 تریلیون دلار بوده است. جیم اونیل، از گلدمن ساش بر این باور است که نفوذ روزافزون چین، بلوک‌های تجارت منطقه‌ای را مورد تهدید قرار می‌دهد چون چین به بزرگ‌ترین شریک تجاری کشورهایی چون آلمان تبدیل شده است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان دهه جاری صادرات‌ها آن به چین دو برابر صادرات آنها به کشور همسایه‌ای چون فرانسه باشد. اونیل، رییس دایره مدیریت دارایی‌های موسسه گلدمن ساش و اقتصاددانی که با پیوند زدن برزیل به روسیه، هندوستان و چین، استراتژی سرمایه‌گذاری گروه بریک را شکل داد، در مصاحبه‌ای تلفنی چنین گفت: « برای بسیاری از کشورهای سرتاسر جهان، چین به سرعت به مهم‌ترین شریک تجارت دوجانبه تبدیل می‌شود. با چنین روندی، تا پایان دهه جاری، بسیاری از کشورهای اروپایی به جای آنکه با شرکای تجاری اروپایی خود اقدام به تجارت کنند، به تجارت‌های مستقل با چین دست خواهند زد.» به گزارش دفتر تحلیل اقتصادی آمریکا، با در نظر گرفتن آمار مربوط به بخش خدمات، مجموع تجارت ایالات متحده، در سال 2012 بالغ بر 4.93تریلیون دلار شد. این دفتر اعلام کرد که طی سال گذشته ایالات متحده، در بخش خدمات مازاد تجاری 195.3 میلیارد دلاری را به ثبت رساند و در بخش کالاها یک کسری تجاری بیش از 700 میلیارد دلاری را بر جای گذاشت. این در شرایطی است که در سال 2012 مازاد تجاری چین در بخش کالاها بالغ بر 231.1 میلیارد دلار بوده است. بنا به اعلام بانک جهانی، اندازه اقتصاد ایالات متحده دو برابر اندازه اقتصاد چین است. در سال 2011 تولید ناخالص داخلی آمریکا به 15 تریلیون دلار رسید و این در شرایطی است که تولید ناخالص داخلی چین در همان سال بالغ بر 7.3 تریلیون دلار شد. دفتر ملی آمار چین در روز 18 ژانویه اعلام کرد که تولید ناخالص داخلی اسمی این کشور در سال 2012 به 51.93 تریلیون یوآن معادل 8.3 تریلیون دلار رسید. نیکلاس لاردی، یک کارشناس ارشد از موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون واقع در واشنگتن در یک نامه الکترونیک چنین نوشته است: «این موضوع شایان توجه است که کشوری که اندازه اقتصاد آن تنها کسری از اندازه اقتصاد آمریکاست، حجم تجاری بیشتری را به خود اختصاص داده است.» وی افزود: «پشت سر گذاشتن تجارت آمریکا به دلیل کاهش ارزش پول چین که موجب رونق صادرات آن شده است، نیست.» وی به این نکته اشاره کرد که واردات چین از سال 2007 تاکنون سریع‌تر از صادرات آن رشد کرده است. پس از جنگ جهانی دوم، ایالات‌متحده به عنوان قدرت برتر تجارت جهان ظهور کرد چون پیشگام ایجاد تجارت و معماری مالی جهان شد و در همان زمان بود که انگلستان هم شروع کرد به از هم پاشی امپراتوری مستعمراتی خود. در چنین شرایطی چین روی تجارت و سرمایه‌گذاری خارجی تمرکز کرد تا بتواند پس از دهه‌ها انزوا که در دوران رهبری مائو تجربه کرده بود، به اقتصاد خود رونق بخشد. رشد اقتصادی چین طی سال‌های 1978 تا 2012 به طور متوسط سالانه 9.9 درصد بوده است. در سال 2009 چین موفق شد به بزرگ‌ترین صادرکننده جهان تبدیل شود و این در شرایطی بود که آمریکا همچنان لقب بزرگ‌ترین واردکننده جهان را به دوش می‌کشید. آمریکا در سال گذشته میلادی 2.82 تریلیون دلار کالا وارد کرد اما این رقم برای چین 1.82 تریلیون دلار بوده است. موسسه اچ‌اس‌بی‌سی، در سال گذشته پیش‌بینی کرده بود که چین تا سال 2016 به عنوان بزرگ‌ترین قدرت تجاری جهان آمریکا را پشت‌سر خواهد گذارد. چین در گذشته وقتی سلسله چینگ در اوج خود بود، یک اقتصاد پیشتاز محسوب می‌شد، اما اکنون تفاوت در این است که در قرن هجدهم امپراتوری چینگ به رغم بریتانیای در حال پیشرفت، بر تجارت تمرکز نمی‌کرد. امپراتور وقت چیان لونگ در سال 1793 میلادی در نامه‌ای به شاه جورج سوم چنین نوشته بود: «ما صاحب همه چیز هستیم. من قیمتی بر چیزهای عجیب یا ابتکاری نمی‌گذارم و تولیدکنندگان کشور شما به کار ما نمی‌آیند.» اسوارد پراساد، یکی از مقامات سابق صندوق بین‌المللی پول و استاد فعلی دانشگاه ایتاکا در نیویورک می‌گوید که چین در حال حاضر بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی جهان است و بزرگ‌ترین بازار خودروهای نو جهان را دارد و از بزرگ‌ترین ذخایر ارزهای خارجی جهان هم برخوردار است. بخش مهمی از تجارت چین واردات مواد خام و قطعاتی را شامل می‌شود که قرار است با مونتاژ به کالاهای نهایی تبدیل و دوباره صادر شوند. این فعالیتی است که «ارزش افزوده متوسطی» را در پی خواهد داشت. بر اساس داده‌هایی که دولت چین روز شنبه منتشر کرد، در ماه گذشته، تجارت چین بیش از پیش‌بینی‌ها افزایش یافت و اعلام شد که صادرات چین نسبت به سال پیش 25 درصد افزایش یافته و واردات 28.8 درصد بیشتر شده است. پراساد، اما بر این باور است که کسری تجاری آمریکا در تجارت دوجانبه با چین که در سال 2012 به اوج خود رسد، می‌تواند همچنان به عنوان جرقه‌ای برای ایجاد تنش در روابط دو کشور عمل کند.