عراقچی: غربی‌ها به تعهدات برجام پایبند بودند
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه به شدت با هر برنامه‌ای که بخواهد برای برنامه موشکی ما جالش ایجاد کند،برخورد می‌کنیم گفت که ۳۲ تن آب سنگین به آمریکا فروخته شده و بهای آن دریافت شده است.
سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای امشب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری و در آستانه سالگرد برجام با بیان اینکه یک سال از توافق برجام می‌گذرد و تقریبا شش ماه از اجرایی شدن آن، گفت: در این شش ماهی که از اجرایی شدن برجام می‌گذرد، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، وی با بیان اینکه در حال حاضر یک مقدار گرد و غبارهای سیاسی فروکش کرده و از زوایای مختلف می‌شود برجام را بررسی کرد، اظهار داشت: یک زاویه اصلی این است که آیا طرفین به تعهدات خود براساس متن برجام پایبند بوده‌اند؟ و تحریم‌ها و قطعنامه‌هایی که باید لغو می‌کردند انجام داده‌اند؟ اما اینکه انجام این کارها تاثیر خود را گذاشته است یا نه.
عراقچی ادامه داد: آنها تعهدات خود را انجام داده‌اند که اگر نداده بودند ما می‌رفتیم و پیگیری می‌کردیم. اینها بستگی به این دارد که ما چگونه نگاه کنیم.
وی افزود: نگاه من به برجام فراتر از بحث برداشته شدن تحریم‌ها است. اهداف این چالش هسته‌ای به مراتب بزرگ‌تر از برداشته شدن تحریم‌ها بود. باید ببینیم برجام توانسته خواسته مردم ایران را برآورده کند یا نه؟
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه شعار اصلی مردم که به خاطر آن ایستادگی کردند و فشارها را تحمل کردند این بود که انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست، عنوادن کرد: مردم بر این حق تاکید داشتند که برجام در این امر موفق بوده و این حق را محقق کرده است.
وی با بیان اینکه برنامه هسته‌ای ما از دید شورای امنیت یک برنامه ممنوعه بود و الان بعد از برجام یک برنامه مورد اعتماد است، عنوان کرد: شورای امنیتی که حتی کشتی‌ها و هواپیما‌ها را می‌گشت که قطعه‌ای به ایران وارد نشود و به دنبال تعطیلی فردو بود، الان حتی برای ساخت نیروگاه مدرن‌تر به ایران کمک می‌کند.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای عنوان کرد: در گزارشی که فردا به مجلس می‌دهیم می‌آوریم که چه همکاری‌هایی تاکنون صورت گرفته است و آنها هستند که قطعنامه‌های خود را لغو کرده‌اند و ما حق هسته‌ای خود را تثبیت کرده‌ایم.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: برجام قرار بود موانع تحریمی را از سر راه اقتصاد ایران بردارد اما واقعیت این است که موانعی دیگری بر سر راه وجود دارد مانند تحریمهای اولیه. ما در این مدت مشتری‌های خود در بازار نفت را از دست داده‌ایم اما در 6 ماه توانستیم فروش نفت را از یک میلیون بشکه به دو میلیون بشکه برسانیم.
عراقچی گفت: باید بپذیریم که خیلی از مسائل زمان‌بر است، مانند جنگ تحمیلی که بازسازی مناطق جنگ زده ماه‌ها و سال‌ها طول کشید و برخی از مکان‌ها هنوز هم بازسازی نشده است.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام خاطرنشان کرد: مشکل وجود دارد اما از اول هم قرار نبود تحریمهای غیر هسته‌ای لغو بشود و حتی در سند ژنو هم نوشته شده تحریمهای مرتبط با هسته‌ای.
وی پرسید: مگر ما در فعالیت‌های موشکی خود تغییری داده‌ایم که انتظار داشته باشیم تحریمهای مرتبط با موشکی برداشته شود و یا در خصوص تحریمهای دو جانبه مگر ما در روابط خود با آمریکا و سیاست‌های خود تغییری داده‌ایم که انتظار برداشته شدن تحریم‌ها را داشته باشیم.
عراقچی با بیان اینکه تحریم دلار جزو تحریمهای اولیه است و سال 95 این تحریم اولیه را که به خاطر مسائل هسته‌ای گذاشته شده بود، تعلیق کردند و در سال 2008 این تعلیق را دوباره برداشتند.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: ما الان مبالغ زیادی را به عنوان اموال ایران در کشورهای مختلف داریم، مبالغی که در اثر تحریم‌ها فریز و مسدود شد و الان آزاد شده و الان مدیریت اموال در دست بانک مرکزی است.
وی با بیان اینکه نمی‌توانیم مبادلات دلاری انجام بدهیم، اظهار داشت: اما مبادلات با دیگر ارزها صورت می‌گیرد و بانک مرکزی در مدیریت و نقل و انتقالات مشکلی ندارد. در حال حاضر تخصیص ارز به متقاضیان ارز در بانک مرکزی به روز رسیده و قبل از برجام تا 4 ماه در نوبت بودند. الان اگر کسی به بانک مرکزی برود و درخواست بدهد بانک مرکزی در همان روز ارز را به حسابش وارد می‌کند، اما قبل از برجام این کار 4 ماه طول می‌کشید.
عراقچی در ادامه و در پاسخ به سؤالی با بیان اینکه آمریکاییها راست می‌گفتند و تحریم دلار جزو تحریمهای اولیه است، عنوان کرد: منابع ارزی قابل مدیریت است و منابع ما آزاد شده اما یک سری طلب داریم از کشورهای مختلف که مقداری آزاد شده و مقداری نشده و این به برجام ربطی ندارد به روابط ما با آن کشور بر می‌گردد.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام اضافه کرد: حدود 6 میلیارد یورو از هند طلب داشتیم که قرار شد در پروسه سه ماهه این پول پرداخت شود و در سفر نخست‌وزیر هند به ایران در این خصوص توافق شد. ۵۵ درصد از فروش نفت خود به هند را به یورو می‌گرفتیم و مقداری هم به روپیه بود که انباشته شده و الان تبدیل به یورو شده و در زمان تحریم نمی‌توانستیم به آن دسترسی داشته باشیم، قرار ما با هندی ها این است که ماهی 2 میلیارد یورو به ایران پرداخت کنند. حدود 4 میلیارد مانده که قرار است طی ماه‌های آینده پرداخت شود.
*مقدار قابل توجه ارز ایران در عمان
وی با بیان اینکه در عمان مقدار قابل توجهی ارز داریم، کمتر از هندی‌ها، گفت: در دوران تحریم چون نمی‌توانستیم به جایی منتقل کنیم، عمان همکاری کرد و ما به آنجا بردیم که دولت عمان در پرداخت این مبلغ مقداری مشکل دارد. 16 میلیارد دلار ذخایر ارزی عمان است که تقریبا یک سوم آن مربوط به ما است و اگر بخواهد بدهد دچار مشکل می‌شود.
عراقچی اضافه کرد: اینها ربطی به برجام ندارد و ما باید بنشینیم و مانند هند و یونان مذاکره کنیم تا طوری این پول‌ها را از کشورهای دوست خود بگیریم که آنها دچار مشکل نشوند.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: آمریکاییها بعد از برجام راه افتادند و در کشورهای مختلف توضیح دادند که چطور می‌توانند با ایران کار کنند، حرف کشورهای مختلف این است که ما از آمریکاییها پیام‌های مختلف می‌گیریم. آمریکاییها در حفظ تحریمهای اولیه خود پابرجاست و خزانه‌داری آمریکا می‌گوید این تحریم‌ها باقی است و مراقب باشید با این تحریم‌ها درگیر نشوید، این تحریم‌ها خارج از برجام است، اما تاثیر خود را می‌گذارد. وی گفت: ما به آمریکاییها می‌گوییم که شما نباید پیام‌هایی را به کشورها بدهید که آنها از ارتباط با ایران بترسند. معاون وزیر خارجه اضافه کرد: یکی از مشکلاتی که وجود دارد افرادی است که در لیست تحریم‌ها باقی مانده‌اند که حدود 200 تا 300 نفر می‌شود.
وی همچنین گفت: آمریکاییها به همه بنگاهای اقتصادی گفته‌اند که باید قبل از معامله مطمئن شوید که فردی که با آن معامله می‌کنید در این لیست نیست و بحث پولشویی و حمایت از تروریسم هم به آن اضافه شده است. باید بانکی که می‌خواهد پول را منتقل کند مطمئن شود پول از کجا آمده و به کجا و به چه کسی می‌خواهد منتقل شود.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای عنوان کرد: گروهی از کشورها هستند که نهادی را تشکیل داده‌اند که با پولشویی و حمایت از تروریسم مبارزه کنند، این قوانین همه کشورهای دنیا به مرور به آن پیوسته‌اند و برای جلوگیری از پولشویی از همه کشورها خواسته‌اند که به قوانین FATF پایبند باشند.
وی در توضیح بیشتر گفت: حدود 5 و 6 سال پیش دولت ایران هم تصمیم گرفت، قوانین مربوطه را اجرا کند، قانون مبارزه با پولشویی در دولت قبل تصویب شد و قانون تامین منابع تروریسم هم اسفند سال گذشته تصویب شد. از نظر FATF ایران و کره شمالی در ته لیست به عنوان کشورهای غیر همکار آمده بودند و بانک‌های خارجی حق همکاری با ما را نداشتند و ربطی به هسته‌ای هم نداشتند. عراقچی افزود: FATF در آخرین جلسه خود ما را یک پله بالاتر آورد و به عنوان کشور همکار معرفی کرد، اما با احتیاط کامل باید با آن همکاری شود. ما در تعریف تروریسم در مورد برخی از گروه‌ها مانند داعش و النصره با FATF تعریفمان مشترک است. وی افزود: برخی از کشورها با خرید نفت داعش منابع مالی آنها را تامین می‌کنند.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: در قانونی که مجلس در خصوص مبارزه با تامین کنندگان مالی گروه‌های تروریستی تصویب کرده تبصره‌ای وجود دارد که ما برخی از گروه‌ها جزو گروه‌های تروریستی نمی‌دانیم و آنچه که وزیر اقتصاد FATF بیان کرده و نامه‌ای که به آنها داده طبق قانون اساسی کشور این موارد ذکر شده است. مذاکرات با FATF رفت تا 18 ماه تا ما در زمینه گروه‌های تروریستی با آنها به تفاهم برسیم، اولویت‌ها و خط و قرمز‌های ما مشخص است و حزب‌الله را قربانی هیچ چیز نمی‌کنیم. وی افزود: خیلی از کشورهای دیگر هم سر تعریف تروریسم با FATF مشکل دارند و تنها ما نیستیم. این را مشکل حادی نمی‌بینیم، اگر مشکلی هم باشد اولویت‌های جمهوری اسلامی ایران در خصوص حمایت از مقاومت تغییرناپذیر است. عراقچی گفت: لزوما هرکاری از طریق نهادهای بانکی صورت نمی‌گیرد و ما در سال‌های قبل مثلا اگر برای آقای ایکس پولی ارسال می‌کردیم به صورت بانکی نبوده، ما هیچگاه به این لیست‌ها پایبند نبودیم، وقتی راه‌های دیگری هم برای ارسال پول وجود دارد.
معاون وزیر خارجه درباره تشکیل کمیته تولید سوخت در داخل نیز گفت: تشکیل کمیته تولید سوخت در داخل ایران بین ایران و 1+5 است و قدم های اولیه برداشته شده، ولی اولویت فوری ما نبوده است. 2 هفته پیش اولین جلسه کارشناسی آن را در وین داشتیم و قرار شده ترتیبات کاری آن نوشته شده و در جلسه بعدی کمیسیون مشترک ترتیبات اجرای تصویب و کار آغاز شود.
وی درباره آب سنگین نیز با بیان اینکه ۱۳۰ تن آب سنگین را به عنوان ذخیره طبق برجام نگه می داریم، افزود: تولید کارخانه آب سنگین به سالی 25 تن رسیده و ذخیره آب سنگین در عمان تصمیم سازمان انرژی اتمی بوده است. ما در برجام نیاز اراک که حدود 80 تا 90 تن بود احتیاطا تا 130 تن در نظر گرفتیم و در داخل کشور این مقدار را الان داریم و مقداری را به انبارهای عمان فرستادیم.
عراقچی گفت: 32 تن به آمریکا فروختیم و پولش را گرفتیم. ما الان نیاز فوری به آب سنگین نداریم، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برجام این بود که ما الان به عنوان فروشنده آب سنگین از سوی آمریکایی که تولید آب سنگین توسط ایران را قبول نداشت، شناخته می شویم. وی گفت: انتقال آب سنگین به عمان تصمیمی تجاری بوده که سازمان انرژی اتمی گرفته است. معاون وزیر خارجه درباره اظهارات اخیر علی‌اکبر صالحی درباره توطئه علیه ایران عنوان کرد: اینکه ما همیشه باید مراقب باشیم که توطئه‌ای صورت نگیرد یک اصل پذیرفته شده است باید همیشه هوشیار باشیم، روزی که بوی توطئه به مشام ما نرسد باید شک کنیم ما در طول سالیان گذشته در چند موضوع با آمریکا و غربی‌ها سرشاخ بودیم، بحث هسته‌ای، موشکی حمایت از محور مقاومت و حقوق بشر همواره این دغدغه‌ها وجود داشته است. وی افزود: کار بسیار خطرناک آمریکاییها گره زدن بحث موشکی و هسته‌ای ایران به یکدیگر بود و قطعنامه 1929 تصمیم گرفت که ایران نباید فعالیتی در خصوص موشک‌های بالستیک انجام دهد.یکی از دستاوردهای ما این بود که گره خوردگی موشکی به هسته‌ای را جدا کردیم و بحث موشکی از برجام جدا شد. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای عنوان کرد: بعد از تست موشک عماد هم آمریکا و اروپا اعلام کردند که برجام با این آزمایش نقض نشده است، اما درگیری موشکی ما با غرب ادامه دارد. بحث موشکی در شورای امنیت فرق کرد و در قطعنامه جدید الزام آور نیست، در صورتی که قبلا تحت فصل هفت و الزام‌آور بود. وی افزود: آمریکاییها اول گفتند با آزمایش موشک عماد برجام نقض نشده، اما قطعنامه نقض شده، اما بعدا گفتند که با قطعنامه ناسازگار است.آنها هر جا فرصت پیدا کنند در بحث موشکی به جلو می‌آیند اما ما باید آنها را به عقب برانیم. وی خاطرنشان کرد: از بان‌کی‌مون دبیرکل سازمان ملل خواسته شده که هر 6 ماه یکبار گزارشی را به شورای امنیت بدهد و وی پیش نویسی را در اختیار اعضا قرار داده این پیش‌نویس بسیار نامنصفانه است.
*تلفن تند ظریف به بان‌کی‌مون
معاون وزیر خارجه عنوان کرد: آقای ظریف تلفن تندی را روز عید فطر به بان کی مون در این خصوص زد و گفت گزارش وی باید متوازن باشد. بان کی مون گفته این تست‌های موشکی با روحیه سازنده بر امضای توافق هسته‌ای ناسازگار است و ما با آن برخورد کردیم. عراقچی ادامه داد: امیدواریم بان کی مون گزارش خود را تصحیح کند و گزارشی متوازن بدهد. بان کی مون نقشی در برجام نداشته و حق ندارد با گزارش‌های نادرست خود به برجام ضربه بزند. وی تصریح کرد: برنامه موشکی ما نقض قطعنامه نیست و به شدت با هر برنامه‌ای که بخواهد برای برنامه موشکی ما چالش ایجاد کند، برخورد می‌کنیم. معاون وزیر خارجه همچنین در بخش دیگری از این گفت‌وگو عنوان کرد: نگرانی اصلی ما در خصوص قانون ویزا این بود که کسانی که به دنبال ارتباط اقتصادی با ایران هستند به دلیل این قانون از سفر به ایران منصرف بشوند که دولت آمریکا این قسمت را اصلاح کرد.دو قسمت مهم دیگر این قانون افرادی هستند که برای فعالیت علمی به ایران می‌آیند و قسمتی هم گردشگران که ما هنور به دنبال این هستیم که دولت آمریکا این را نیز اصلاح کند. قسمت مربوط به برجام را آمریکایی ها برطرف کردند که می‌شد آن را تلقی به نقض کرد. وی افزود: ما آمار دقیق نداریم که چه مقدار از دانشمندان به دلیل این قانون از سفر به ایران منصرف شده‌اند. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای عنوان کرد: باید فرض را بر این بگذاریم که کماکان با دشمنی طرف هستیم که از هر فرصتی استفاده می‌کند و تا زمانی که جمهوری اسلامی جمهوری اسلامی است و آمریکا، آمریکا این شیطنت‌ها وجود دارد و آمریکا از هر فرصتی برای دشمنی استفاده می‌کند و با برجام دشمنی آمریکا با ایران به پایان نرسیده است.
وی افزود: کانال خرید یکی از ارکان جدی برجام است و همه تجهیزات دارای کارکرد دو منظوره قبل از برجام خریدش ممنوع بود. آیین‌نامه‌ها و فرم‌های مربوط به این کانال خرید نوشته شده و بعد از تایید دولت ایران این خرید‌ها به کانال خرید می‌رود و طبق آخرین آمار تا الان دو مورد گواهی بهره‌برداری صادر شده و درخواست‌ها برای خرید آغاز شده است و چرخه اداری آن کامل شده است. عراقچی ادامه داد: به طور مرتب در جریان کمیسیون مشترک و ملاقات‌هایی که بین ظریف و کری و در جریان تماس‌ها و ایمیل‌ها و در جریان ملاقات‌هایی که سفرای ما انجام می‌دهند به طور مرتب پیگیری می‌کنیم که کارهایی که باید آمریکاییها انجام دهند و اموری که باید تسهیل کنند به وظایف خود عمل کنند. معاون وزیر خارجه اضافه کرد: مشکل ما با آمریکا این است که تعهدات برجامی را انجام داده اند اما محدودیت‌های غیر برجامی وجود دارد که تاثیر می‌گذارد و آمریکاییها کارهایی که باید انجام دهند برای جلوگیری از این تاثیرات انجام نداده‌اند. رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام درباره الزامات رهبری نیز گفت: الزامات رهبری دو دسته بودند دسته‌ای که باید انجام می‌شد تا برجام اجرایی شود که آنها همه انجام شد وگرنه برجام به مرحله اجرایی نمی‌رسید. وی گفت: قرارداد در مورد اراک، بسته شدن پی‌ام‌دی که همه انجام شد و تضمین‌ها گرفته شد.برخی مربوط به حین اجرای برجام می‌شود که آنها نیز مدنظر است یکی از الزامات ایشان این است که هر تحریم جدید از سوی آمریکا نقض برجام است و مواردی اگر باشد ما به هیئت نظارت بر برجام گزارش می‌دهیم این هیئت تصمیمی می‌گیرد که نقض هست یا نه و آیا نقض فاحش است یا نه. ما دقیقا رصد می‌کنیم و گزارش می‌دهیم. تصمیم گیری با هیأت نظارت است. معاون وزیر خارجه افزود: در طول 6 ماه گذشته آمریکایی چند نفری را به لیست تحریم‌ها اضافه کردند و این بحث همواره وجود داشته که آیا اضافه کردن اسامی به لیست آیا تحریم جدید و نقض برجام است یا نه.
وی خاطرنشان کرد: در بحث تضمین‌ها در خصوص اراک امضا‌ها گرفته شده است
