افغان ها پیشتاز طرح سرمایه گذاری در ایران
آمار سرمایهگذاری خارجی برای اجرای طرحهای صنعتی، معدنی و تجاری مصوب در هیات سرمایهگذاری از شهریور ماه سال 92 تا پایان سال 94 حاکی است، حجم کل سرمایهگذاری خارجی در طول مدت مذکور رقمی حدود 2.6میلیارد دلار برآورد شده است.
آلمان؛ پیشتاز سرمایهگذاری در ایران به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، به استناد اطلاعات ارائه شده از سوی وزارت صنعت، آلمان با بیش از 98درصد سرمایه وارد شده به کشور و مشارکت 100درصدی در حوزه تولید انواع سیلیکون جامد گوی سبقت را از دیگر رقبای خود ربوده است. میزان سرمایهگذاری آلمان در این طرح معادل یک میلیارد و 106میلیون دلار برآورد شده است. در میان سرمایهگذاران خارجی، چین در جایگاه دوم قرار دارد که حدود نیمی از سرمایهگذاری چین در ایران مربوط به پروژه تولید شمش چدن در استان زنجان بوده است. آمار نشان میدهد که این طرح با آورده 404میلیون دلار و مشارکت 95درصدی چین راهاندازی شده است.
اما به لحاظ بیشترین حجم ورود سرمایه به کشور پس از آلمان و چین، کشورهای کره جنوبی، ژاپن و اتریش در یک طرح سرمایهگذاری در زمینه احداث مجتمع کارخانجات فولادسازی رقمی معادل 283میلیون دلار سرمایهگذاری کرده و سهم 45درصدی از این مشارکت را به خود اختصاص دادهاند. اگرچه ورود شرکتهای خارجی به ایران و سرمایهگذاری در بخشهای مختلف به کشور به ظاهر اتفاق خوشایند و قابل توجهی به نظر میرسد اما حضور سرمایهگذاران و انتقال دانش و تکنولوژی متخصصان اروپایی به ایران قابل توجیه است و در عمل موجب رشد و توسعه کشور خواهد شد؛ این درحالی است که در جمع سرمایهگذاران خارجی، نام امارات متحده عربی نیز دیده میشود؛ کشوری که تا 20سال گذشته، خود نیازمند سرمایهگذاری خارجی بود. کشور امارات علاوه بر دو طرح مشترک که با سایر کشورها در ایران تصویب کرده به تنهایی با انعقاد 8 طرح سرمایهگذاری با ایران منجر به ورود 283میلیون دلار به کشور شده که حدود 70درصد سرمایهگذاری این کشور در زمینه تولید سیگار در قالب دو طرح در استان البرز انجام شده است. امارات متحده عربی در این سرمایهگذاری سهم 100درصدی مشارکت را به خود اختصاص داده است. افغانستان؛ دارای بیشترین طرح سرمایهگذاری در این میان فرانسه، هلند، ترکیه، سنگاپور و انگلیس، هندوستان، عراق، امارات متحده و آلمان و هلند، افغانستان، ایتالیا، اتریش، امارات متحده و پاکستان، کانادا، سوییس، پاکستان، ایرلند، تونس، امریکا، بوسنی و هرزگوین، کویت، تاجیکستان و چین، استرالیا، ترکمنستان دیگر کشورهایی هستند که از سرمایهگذاری در ایران سهم داشتهاند و همانطور که عنوان شده، سرمایهگذاری برخی از این کشورها به صورت مشترک و در مواردی مانند امارات، هم به صورت انفرادی و هم به صورت مشترک بوده است. آمار مربوط به تعداد طرحهایی که پذیرای سرمایههای خارجی بوده، نشان میدهد که در میان شرکای سرمایهگذاری خارجی، کشورهای افغانستان با 28طرح، ترکیه با 16طرح، چین با 12طرح، امارات متحده عربی با 8 طرح و هندوستان، فرانسه و آلمان هر کدام با 5 طرح مجری بیشترین تعداد پروژههای سرمایهگذاری در ایران بودهاند. همچنین اطلاعات مربوط به پراکندگی سرمایهگذاری خارجی در استانهای کشور حاکی از آن است که در میان 107طرح سرمایهگذاری خارجی انجام شده، استان خراسان رضوی با انعقاد 29طرح میزبان بالاترین تعداد سرمایهگذار خارجی بوده است. پس از آن استان تهران با انعقاد 11طرح سرمایهگذاری در جایگاه دوم قرار دارد و سایر استانها مانند آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، البرز و فارس نیز به ترتیب جایگاههای بعدی به لحاظ تعداد طرحهای سرمایهگذاری قرار گرفتهاند. استانهای اصفهان، یزد، مرکزی با انعقاد 5 طرح، قم 4طرح، خوزستان، زنجان 3طرح، سمنان، گیلان، قزوین، گلستان 2طرح، کرمان، مازندران کردستان و سیستان و بلوچستان نیز با یک طرح سرمایهگذاران خارجی را به خود جذب کردهاند. بیشترین سرمایهگذاری خارجی در استان فارس اما در میان استانهای کشور، سیستان و بلوچستان دارای بیشترین تعداد طرحهای سرمایهگذاری در کشور بوده است این درحالی است که به لحاظ حجم سرمایهگذاری خارجی جذب شده، استان فارس بهترین عملکرد را داشته است؛ چراکه با انعقاد 6 طرح سرمایهگذاری بیش از یک میلیارد و 103میلیون دلار سرمایهگذاری خارجی را از شهریور سال 92 تا پایان سال 94 وارد کشور کرده است. در واقع باید گفت بیش از 41درصد سرمایهگذاری خارجی جذب شده در کشور در مدت مذکور متعلق به استان فارس بوده و مربوط به طرحی است که با مشارکت 100درصدی آلمان در حوزه تولید سیلیکون جامد در بهمن ماه 94 تصویب شده است. در مدت مذکور، استانهای سیستان و بلوچستان با جذب سرمایه 287میلیون دلار، البرز با 262میلیون دلار و زنجان با 226میلیون دلار میزبان بیشترین سرمایه خارجی بودهاند. جایگاه پنجم این ردهبندی به پایتخت کشور اختصاص دارد و استان تهران در مدت 30ماهه مذکور حدود 188میلیون و 314هزار دلار سرمایه خارجی را با انعقاد 11طرح سرمایهگذاری به خود جذب کرده است. البته لازم به ذکر است که بیش از نیمی از سرمایه جذب شده در استان تهران مربوط به طرح سرمایهگذاری است که با مشارکت 50 درصدی کشور فرانسه در زمینه تولید خودرو سواری با شرکت ایران خودرو منعقد و حجم سرمایهگذاری در این طرح توسعهیی حدود 96میلیون دلار برآورد شده است. استانهای گلستان، قزوین، گیلان، خراسان رضوی، کردستان، آذربایجان غربی و شرقی، مرکزی، یزد، قم، سمنان، اصفهان، خوزستان، مازندران و کرمان نیز به ترتیب پس از تهران در ردههای بعدی قرار دارند. طرحهایی که در تهران سرمایه را جذب کردند همچنین در فهرستی که ازسوی وزارت صنعت، ارائه شده است، موضوع طرحهای سرمایهگذاری خارجی در استان تهران از شهریور تا اسفند ماه94 مورد بررسی قرار گرفته است. فرانسه با سرمایهگذاری در بخش تولید خودرو سواری، تولید و بستهبندی آب معدنی و تولید انواع شکلات و پودرقهوه بوداده و ساییده شده در مجموع 105میلیون دلار در استان تهران سهم 56درصدی از کل سرمایه جذب شده در این استان را به خود اختصاص داده است. اماراتمتحدهعربی با حجم 53میلیون و 360هزار دلار سرمایهگذاری در تولید سیگار در استان تهران، سهم 28.3 از کل سرمایه جذب شده را دراختیار دارد. علاوه بر این اتریش در حوزه چاپ و تولید انواع جعبه و مقوا به میزان 19میلیون و 551هزار دلار سرمایهگذاری در استان تهران سهم 10.4درصدی را به خود اختصاص داده است. تولید انواع قابلمه با پوشش تفلون و سرامیک ازجمله کالاهایی است که چین با سرمایه 4میلیون و 313هزار دلار در استان تهران سرمایهگذاری کرده است و سهم 2.3درصدی از حجم کل سرمایهگذاری خارجی در پایتخت را دارد. تولید کالاهای بتونی، سیمانی و گچی نیز ازسوی شرکتهای آلمانی با سرمایه 3هزار میلیارد دلار در استان تهران تولید میشود و 1.6درصد از سهم کل سرمایهگذاری را دراختیار دارد. ترکیه نیز با 984هزار دلار سرمایه در تولید محصولات پلاستیکی از بازیافت پلاستیک سرمایهگذاری کرده است. تولید ریل آسانسور و تولید انواع شکلات، فرآوردههای کاکائویی، تافی و آبنبات ازجمله مواد و کالاهایی است که شرکتهای خارجی برای تولید آن در ایران سرمایهگذاری کردهاند. در این فهرست نام دو کشور بوسنیوهرزگوین و افغانستان نیز به چشم میخورد که به ترتیب با سرمایه 838هزار دلار و 600هزار دلار در دو بخش تولید ریل آسانسور و تولید انواع شکلات و فرآوردههای کاکائویی در ایران سرمایهگذاری کردهاند. سهم مناطق آزاد تجاری از سرمایههای خارجی در عین حال، یکی از مهمترین مناطق جذب سرمایه خارجی در کشور مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی بوده که درمجموع حدود 325میلیون دلار سرمایه خارجی در مدت مورد بررسی را جذب کردهاند. این میزان تقریبا معادل 0.01درصد کل سرمایهگذاری جذب شده در کشور در طول این مدت است. منطقه آزاد چابهار در میان مناطق آزاد کشور، بیشترین حجم سرمایهگذاری را به میزان 287میلیون دلار به خود اختصاص داده است. منطقه آزاد ماکو و منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان نیز بهترتیب با حجم سرمایهگذاری 21 و 10میلیون دلار ازسوی هند، پس از چابهار بیشترین سرمایه جذب شده را دراختیار دارند. کشور هند با ورود سرمایه 31میلیون دلاری در این دو منطقه مشغول به تولید فروسیلسیوم و تولید محصولات بتنی است. منطقه آزاد اروند با سرمایهگذاری یکمیلیاردی عراق و منطقه ویژه اقتصادی استان فارس با سرمایهگذاری 6میلیاردی اماراتمتحدهعربی نیز از دیگر مناطق کشور برای جذب سرمایههای خارجی هستند. میزان پیشرفت فیزیکی طرحهای مشارکتی افزون بر این، براساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت مورد بررسی بیش از 62درصد پروژههای سرمایهگذاری خارجی پیشرفت فیزیکی بالای 60درصد داشتهاند. در این میان پیشرفت فیزیکی 56طرح سرمایهگذاری (در حدود 54درصد از کل طرحها) نیز بیش از 80درصد بوده است. براساس جدول ارائه شده، 27طرح پیشرفت فیزیکی صفر تا 20درصد داشتهاند؛ این تعداد سهم 26.2درصدی از کل پروژههای سرمایهگذاری شده را دراختیار دارند. ازسوی دیگر، تعداد 5طرح که سهم 4.9درصدی از کل پروژهها را به خود اختصاص داده است 20تا 40درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. 7طرح نیز به میزان 40تا 60درصد پیشرفت داشته که برآورده شده، این میزان 6.8درصد از سهم کل پروژهها را تشکیل میدهد. تعداد طرحهایی که پیشرفت فیزیکی 60تا 80درصد دارند 8طرح است که این میزان نیز سهم 7.8درصدی از کل پروژهها را دارد. اما طرحهایی که بیش از 80درصد تکمیل شده 56طرح اعلام شده است. این طرحها، 54.4درصد از کل پروژهها را به خود اختصاص داده و بین 80تا 100درصد پیشرفت داشته است. همچنین در میان طرحهای مصوب سرمایهگذاری خارجی کشور در مدت مذکور، 53طرح موفق به دریافت جواز تاسیس شدهاند، 49طرح پروانه بهرهبرداری دریافت کردهاند و 2طرح معدنی نیز پروانه اکتشاف را دریافت کردهاند. براساس آمار ارائه شده، بیش از 72درصد از طرحهای سرمایهگذاری در استان تهران، در مدت مورد بررسی، راهاندازی شدهاند. در میان 11طرح سرمایهگذاری استان تهران، 8طرح موفق به دریافت پروانه بهرهبرداری، کارت شناسایی کارگاه یا گواهی فعالیت صنعتی شده و 100درصد پیشرفت فیزیکی داشتهاند.