خداحافظی با صورت حساب صفر
هرچند هنوز تصمیمات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات درباره قائل شدن حداقل مکالمه برای تلفن‌های ثابت نهایی نشده است، اما به نظر می‌رسد هدف اصلی این است که با تصویب مصوبه‌ای روند زیان‌دهی مخابرات به دلیل کاهش مکالمه از طریق تلفن ثابت متوقف شود.
حوزه ارتباطات در ایران در سال‌های اخیر شاهد تغییر و تحولات بنیادینی بوده و فراگیر شدن استفاده از تلفن همراه و همچنین افزایش ضریب استفاده از اینترنت، ارتباطات قدیمی‌تر را به حاشیه رانده است. چنانکه برآوردها نشان می‌دهد در سال‌های اخیر میزان استفاده از تلفن ثابت برای مکالمه به نحو چشمگیری کاهش داشته است و در بسیاری موارد مشترکان خانگی اصلا از تلفن ثابت استفاده نمی‌کنند. برای متوقف کردن زیانی که از این طریق متوجه مخابرات شده به نظر می‌رسد مصوبه‌ای در دستور کار قرار گرفته که بر اساس آن مشترکان تلفن ثابت باید حتما در یک دوره، حداقلی از مکالمه را داشته باشند و این به معنای خداحافظی با صورت حساب صفر در این زمینه است. به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، در سال‌های اخیر استفاده از تلفن همراه به قدری فراگیر شده است که بسیاری از شهروندان استفاده از تلفن ثابت را کنار گذاشته‌اند. امروزه در ایران استفاده از تلفن همراه چنان همه‌گیر شده است که می‌توان آن را به مثابه انقلاب تکنولوژیک دانست و پر بیراه نیست که اکنون علم ارتباطات را بدون در نظر گرفتن این وسیله ارتباطی بی‌معنا بدانیم. در حال حاضر می‌توان گوشی همراه را یکی از فراگیرترین رسانه‌ها برشمرد و گواه این سخن ضریب نفوذ چشمگیر موبایل در کشور است، به طوری که بر اساس آخرین بررسی‌های انجام‌شده ضریب نفوذ موبایل در ایران 92/2 درصد تخمین زده می‌شود و بر اساس آخرین آمار منتشرشده توسط دفتر بررسی‌های اقتصادی وزارت ارتباطات، ۷۲ میلیون تلفن همراه فعال در کشور وجود دارد. بر اساس آمار رسمی از بین بیش از ۱۴۷ میلیون خط واگذار شده از سوی اپراتورها، تنها حدود نیمی از آن، یعنی ۷۴ میلیون خط تلفن همراه فعال در سطح کشور وجود دارد.
این در حالی است که براساس بررسی‌های وزارت ارتباطات تعداد تلفن ثابت دایر در کشور تا پایان آذر سال ۱۳۹۴ حدود ۳۰ میلیون و ۸۲ هزار و ۵۲۶ شماره بوده است. همچنین تعداد سیم کارت‌های واگذار شده تلفن همراه به طور دقیق ۱۴۷ میلیون و ۷۵۰ هزار و ۷۷ خط بوده و در این بازه زمانی ۷۴ میلیون و ۲۱۸ هزار و ۸۱۵ خط موبایل در کشور فعال و در حال استفاده بوده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که با ادامه روند کنونی، ضریب نفوذ اینترنت در ایران تا سال دیگر به مرز ۱۰۰ درصد می رسد. بر همین اساس موسسه تحقیقاتی «بیزینس مانیتور» در گزارشی آورده است که تا پایان سال ۲۰۱۷ تعداد مشترکان تلفن همراه ایران به ۱۱۲ میلیون نفر با ضریب نفوذ ۱۴۲ درصد می‌رسد! البته در این بین همانطور که اشاره شد تعداد مشترکان غیرفعال اپراتورهای تلفن همراه در ایران بالاست و به همین دلیل به نظر می‌رسد ضریب نفوذ واقعی کمتر از میزان پیش‌بینی شده باشد. موسسه تحقیقاتی بیزینس مانیتور در رابطه با استفاده از تلفن ثابت در ایران هم پیش‌بینی‌های خوشبینانه‌ای داشته و در گزارش خود آورده است که ضریب نفوذ تلفن ثابت در سال ۲۰۱۷ با 31/208 میلیون خط تلفن ثابت درحال کار به ۴۰ درصد افزایش می‌یابد. این در حالی است که در حال حاضر تعداد خطوط تلفن ثابت در ایران به بیش از ۲۷ میلیون و ۸۲۵ هزار خط می‌رسد. موبایل بلای جان تلفن ثابت کاهش استفاده از تلفن ثابت در ایران و سایر کشورها دلایل خاص خود را دارد، اما به‌قطع گسترش تلفن همراه بر هر دلیل دیگری می‌چربد. شاید روزی هدف اولیه از تولید تلفن، برقراری ارتباط به شمار می‌رفت، اما این روزها و با هجوم گوشی‌های همراه هوشمند به بازار ایران دیگر مکالمه با تلفن محبوبیت سنتی خود را از دست داده و ایجاد ارتباط از طریق نرم‌افزارهای پیام‌رسان محبوبیتی خاص در بین ایرانیان پیدا کرده است. با این حال در مقایسه استفاده از تلفن ثابت و تلفن همراه برای مکالمه، ملاحظه می‌کنیم که طبق برآوردها و به صورت میانگین مردم ایران روزانه سه میلیارد دقیقه با تلفن همراه صحبت می‌کنند. به هر حال باید گفت که امروز افراد بیشتر از همیشه به تلفن‌های هوشمند خود وابسته‌اند. از طرفی مانند گذشته، ساخت و استفاده از نرم‌افزارهای موبایل دیگر نیاز به صرف زمان و هزینه گزاف ندارد، به‌طوری که در زمینه ساخت نرم‌افزار تمامی شرکت‌ها، کسب‌وکارها و یا تولیدکنندگان محتوا، در همه سطوح به راحتی استطاعت تهیه اپلیکیشن خود را دارند. حضور ایرانیان در پیام‌رسان‌های موبایلی نیز به‌طور روزافزونی در حال گسترش است و در یک جامعه آماری متوجه شدیم که تمامی نمونه‌های آماری و شرکت‌کنندگان حداقل در یک شبکه اجتماعی موبایلی عضویت داشتند. البته این به معنای سود و منفعت اپراتورهای تلفن همراه نیست، زیرا حضور قابل توجه کاربران ایرانی در پیام‌رسان‌های موبایلی به حدی است که اپراتورهای تلفن‌همراه از این بابت متضرر شدند.
رایگان بودن ارسال پیامک و برقراری تماس، کاربران زیادی را به سمت استفاده از این امکانات سوق داده، به طوری که براساس اعلام وزارت ارتباطات در نوروز سال ٩۴، سه اپراتور اول، دوم و سوم ١٩ میلیارد پیامک ردوبدل کرده‌اند که این آمار در مقایسه با ارسال ٢٨ میلیارد پیامک تبریک در سال قبل از آن، ٩ میلیارد کاهش داشته است. افول پیامک در سال ۹۵ باعث شد تا به امروز در رابطه با پیامک‌های رد و بدل‌شده در نوروز این سال اطلاعات موثقی منتشر نشود. کسب این رتبه‌ها در جهان، با توجه به جمعیت کشور، گویای محبوبیت بسیار زیاد این پیام‌رسان‌ها در ایران است، این موضوع از چشم طراحان بازی دورنمانده و آنها با گنجاندن امکان چت و ارسال و دریافت پیام در بازی‌ها از محبوبیت این ابزار موبایلی و چت آنلاین برای موفقیت بازی‌های خود بهره برده‌اند و از این طریق عده بیشتری به جرگه بازی‌کنندگان پیوسته‌اند. البته به نظر می‌رسد استفاده از دوربین عکاسی و فیلمبرداری، گوش دادن به موسیقی و تماشای فیلم، وبگردی و ... بیش از مکالمه نزد ایرانیان محبوبیت دارد. تمام این نکات از جمله مواردی هستند که ایرانیان را بیش از همیشه به سمت استفاده از گوشی همراه سوق داده‌اند و افول تلفن ثابت را رقم زده‌اند. اما به نظر می‌رسد که مسئولان با ترفندهای دیگری از جمله افزایش ۵۰ درصدی مکالمات قصد دارند دوباره رونق‌گیری استفاده از تلفن ثابت را میسر سازند. اما به‌رغم اینکه روز یکشنبه وزیر ارتباطات از تغییر نرخ‌های مکالمه تلفن ثابت از اول تیر ماه خبر داد به نظر می‌رسد بخش‌هایی از مصوبه مربوط به این موضوع مغفول مانده است. تغییر تعرفه تلفن ثابت محمود واعظی در رابطه با افزایش تعرفه مکالمات تلفن ثابت اظهار داشت: تعرفه هر پالس (یک دقیقه) مکالمه با تلفن ثابت که تاکنون حدود ۳۰ ریال بود، از امروز (اول تیرماه) با ۱۵ ریال افزایش ۴۵ ریال برای مشترکان محاسبه می‌شود. وزیر ارتباطات عنوان کرد: افزایش قیمتی که در تعرفه تلفن ثابت اعمال شد در مقایسه با تلفن همراه که تعرفه هر دقیقه مکالمه آن اکنون ۱۴ تا ۱۸ برابر هر دقیقه مکالمه با تلفن ثابت است، خیلی زیاد نیست. با این حال شنیده‌ها حاکی از این است که در مصوبه اخیر کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات درباره تعرفه‌های تلفن ثابت، به موارد دیگری نیز اشاره شده که تاکنون مجموعه وزارت ارتباطات سخنی از آن بندها به میان نیاورده است. طبق صحبت‌های وزیر ارتباطات تغییر تعرفه تنها شامل مکالمات شهری می‌شود و نرخ‌های بین استانی و آبونمان تغییری نمی‌کند.
اما نکته مهم‌تر آنکه مشترکان تلفن ثابت از این پس صورتحساب صفر ندارند و اگر از خطوط خود در طول دوره صورتحساب استفاده نکنند هم باید هزینه‌ای به مخابرات بپردازند. به عبارت دیگر این ردیف، درآمد تضمین‌شده مخابرات از محل نگهداری خطوط بلااستفاده است. بنابراین اگر این ردیف هم به تصویب دولت برسد، مشترکان شهری و روستایی اگر در طول دوره صورتحساب مکالمه‌ای نداشته باشند باید به اندازه ۳۳۰ دقیقه(۱۴۸۵ تومان) و ۲۰۰ دقیقه(۹۰۰ تومان) پالس شهری هزینه بپردازند؛ اگر بیش از این مقدار هم با تلفن ثابت صحبت کنند باید هزینه مربوط به پالس را بابت هر دقیقه بپردازند.
