سایه‌روشن‌های مشاغل خانگی

چنانچه کشور تایوان با شعار «هر خانه، کارخانه و هر کارخانه، خانه است»، جهش اقتصادی خود را از کسب و کار خانگی آغاز کرد و 80درصد فعالیت‌های اقتصادی این کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم، با این مشاغل در ارتباط است. کشور سوییس نیز که برترین تولیدکننده ساعت در جهان است، بخش عمده فعالیت خود را در زمینه یادشده از طریق کارگاه‌های خانگی انجام می‌دهد و تولیدکنندگان معروف ساعت وابسته به کارگاه‌های خانگی و کوچک هستند. کشورهای توسعه یافته به دلیل دسترسی گسترده به شبکه اینترنت پرسرعت قادر هستند بخشی از نیروی کار خود را از طریق کار از راه دور یا کار خانگی، به کار در منزل از طریق کار با رایانه سوق دهند.

خدمات اینترنتی یکی از شایع‌ترین فعالیت‌های اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته است. ایتالیا ازجمله کشورهایی است که در زمینه مشاغل خرد در خانه یا کارگاه‌های کوچک گام‌های مثبتی برداشته است و با اجرای سیاست‌های حمایتی از صنایع کوچک و خانگی سهم ارزنده خود را در تولید افزایش داده است. خوشبختانه مشاغل خانگی همخوانی بسیار خوبی با هنجارهای فرهنگی ما دارد. در قانون ساماندهی و حمایت از کسب و کارخانگی، هر فرد ضمن پرداختن به امور جاری خانواده می‌تواند به تولید محصول یا ارائه خدمت در محیط خانه بپردازد. ساماندهی این مشاغل می‌تواند زمینه مناسبی برای حمایت از زنان سرپرست خانوار، فارغ‌التحصیلان دارای مهارت، فاقد سرمایه ‌و نیز کسانی که مشکلات جسمی و حرکتی دارند ایجاد کند. برهمین اساس و با استناد به اصول 28 و 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و باتوجه به سند چشم‌انداز 20ساله، قانون ساماندهی و حمایت از کسب و کار خانگی تصویب شد. بر اساس این قانون، منظور از مشاغل یا کسب و کار خانگی، آن دسته از فعالیت‌هایی است که از سوی عضو یا اعضای خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب و کار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل می‌گیرد و منجر به تولید خدمت یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می‌شود. هم‌اکنون کسب و کارهای خانگی در کشورمان با هماهنگی سازمان‌های حمایت از گروه‌های آسیب دیده و آسیب پذیر در حال اجراست.

بنا بر گزارش مشترک کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور، روش‌های متداول آنها برای حمایت از کسب و کارهای خانگی عبارتند از اول؛ حمایت از زنان سرپرست خانوار و معلولین و سایر گروه‌های آسیب‌دیده اجتماعی در قالب راه‌اندازی کارگاه‌های خوداشتغال خانگی در حوزه‌های کشاورزی، صنایع دستی و خدمات فناوری اطلاعات و دوم؛ حمایت از انجمن‌ها، تشکل‌ها، گروه‌های همیار، انجمن‌های خودیار، تعاونی‌ها و خوشه‌های کسب و کار. در دوران جدید که دانش و مهارت به عنوان ابزار قدرت کشورها مطرح است و 3 انقلاب عمده دیجیتالی، اینترنتی و کارآفرینی روی داده است، همچنان می‌توان از محیط مناسب خانه‌ها برای رونق بخشیدن به کسب و کار با نگاهی دانش‌بنیان براساس مشاغل جدید تعریف شده در زمینه علوم رایانه‌یی بهره ‌برد. بنابراین بسیاری از مشاغل از سنتی‌ترین تا نوظهور‌ترین آنها در طیف گسترده مشاغل خانگی جای می‌گیرند. * فعال کارآفرینی