عوامل سه گانه رشد اخیر قیمت نفت خام
طی سی روز گذشته یعنی از اوائل ماه دسامبر تا اوائل ماه ژانویه قیمت نفت آمریکا ۱۰ درصد رشد کرده است و در این رشد سه عامل موثر بودهاند.
البته کارشناسان معتقدند رشد قیمتها زودگذر خواهد بود. قیمت نفت آمریکا از ۸۵ دلار به ۹۴ دلار در پایان هفته پیش افزایش یافت. قیمت نفت برنت نیز رشدی قابلملاحظه داشت. در ادامه دلائل این افزایش اشاره میکنیم. عربستان تولید نفت خود را طی هفتههای اخیر یک میلیون بشکه در روز کاهش داده است. در ماه دسامبر تولید نفت این کشور 400 هزار بشکه افول کرد. هفته اول ماه ژانویه گزارش رسمی دولت چین نشان داد صادرات این کشور در ماه دسامبر رشدی 14.1 درصدی داشته که بسیار بالاتر از انتظار اقتصاددانهای شرکتکننده در نظرسنجی خبرگزاری بلومبرگ بود. در ماه دسامبر وضعیت تولید کارخانهای چین نیز بسیار مطلوب و امیدبخش بوده است. در ایالات متحده نیز وضعیت تولید کارخانهای بهتر شده است ابتدای ماه ژانویه دولت و کنگره آمریکا بر سر نحوه افزایش مالیاتها توافق کردند و طبق توافق حاصل شده خانوارهای طبقه متوسط از افزایش مالیات معاف شدند. اگر چه هنوز بر سر کاستن از بودجه توافقی بین دو طرف حاصل نشده است، سرمایهگذاران که از سقوط اقتصاد از پرتگاه مالی به شدت هراس داشتند تا اندازهای نسبت به آینده اطمینان پیدا کردهاند. اما از دید تحلیلگران رشد اخیر قیمت نفت پایا نخواهد بود زیرا تقاضا برای نفت رشدی تدریجی خواهد داشت و عرضه امسال نیز بالاتر از تقاضا خواهد بود. البته اگر تنشهای سیاسی در خاورمیانه سبب اختلال در عرضه شود قیمت نفت رشد خواهد کرد. در دو سال اخیر قیمت نفت از ثباتی نسبی برخوردار بوده یعنی عموما بین 80 دلار تا 100 دلار نوسان کرده است در حالی که در سالهای قبل از آن نوسانها شدید بود. در سال 2008 قیمت نفت به رقم بیسابقه 147 دلار در هر بشکه رسید و تنها چند ماه بعد به 30 دلار کاهش یافت. در سال 2007 نیز قیمت نفت بین 50 تا 100 دلار نوسان کرده بود. امشب بن برنانکی رییس بانک مرکزی آمریکا در دانشگاه میشیگان سخنرانی خواهد کرد و سرمایهگذاران منتظر هستند برنانکی مشخص کند تا چه وقت سیاستهای انبساطی بانک مرکزی ادامه خواهد یافت. هر گونه تاکید بر تداوم اجرای این برنامهها به کاهش ارزش دلار در برابر ارزهای پرریسک نظیر دلار استرالیا و ارزهای اقتصادهای نوظهور منجر میشود و قیمت نفت را بالا میبرد. در زیر نمودار تغییرات قیمت نفت برنت و نفت آمریکا در سه ماه اخیر نشان داده شده است: