ترمیم مدیران رده دوم اقتصادی کشور

و زودتر از بقیه تغییر در نهادهای مالی کشور ازجمله بانک مرکزی و بیمه مرکزی است که به عنوان دو نهاد نظارتی بازار پول و بازار بیمه پیشگام تغییر مدیران اقتصادی کشور هستند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، تلاش خبرنگاران برای گفت‌وگو با سرپرست بیمه مرکزی و مدیران وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی برای کسب اطلاع از تغییرات و تحولات و انتخاب مدیران جدید به جای مدیران قبلی بانک مرکزی و بیمه مرکزی بدون نتیجه ماند اما برخی صاحبنظران معتقدند که در روزهای آینده باید شاهد تغییرات دیگری در پست‌ها و سمت‌های نهادهای مالی کشور باشیم و احتمالا علاوه بر استفاده از مدیران جوان، جدید و کارآمد در بیمه مرکزی و بانک مرکزی به جای مدیران قبلی، تغییراتی در ترکیب مدیران و هیات مدیره بانک‌ها و بیمه‌های کشور شاهد خواهیم بود و به نظر می‌رسد که موج تحولات مدیریتی حاصل از انتقادهای اخیر به بانک مرکزی و بیمه مرکزی همچنان ادامه خواهد داشت. اگرچه با رفتن یک مدیر، گمانه‌زنی‌ها برای جایگزین وی بالا می‌گیرد اما تلاش‌های گروه‌ها و ذی‌نفعان مختلف برای انتصاب شخص مورد نظرشان برای پست‌های مدیریتی بدون تخصص فنی کم نبوده است و شاید بتوان گفت انتخاب امین برای رییس کلی بیمه مرکزی از نوادر انتصاباتی بود که تحصیلات و سوابق بیمه‌یی شخص لحاظ شده بود اما در عین حال سوالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که انتصاب شخص صرفا آگاه به صنعت بیمه می‌تواند بازار بیمه را دچار تحول کند یا به فردی نیاز است که صنعت مهجور بیمه را از منظر کلان و جایگاه آن در اقتصاد ارتقا دهد به عبارتی دیگر تجارب چندین ساله صنعت بیمه نشان داده از آنجا که صنعت بیمه در لیگ اقتصاد ملی، سبک وزن بوده بر خلاف بخش‌هایی چون بانکداری با اجحاف‌های زیادی مواجه شده و زور سیاسیون بر آن چربیده است. نمونه واضح و آخرین مثال مشخص، انتشار فیش‌های حقوقی بود که با وجود وضعیت وخیم‌تر آنها براساس اعلام دیوان محاسبات در نهایت این صنعت بیمه بود که قربانی شد و با انتشار فیش مدیران آنها موج انتقادها را موجب شد. حال با گذشت سه روز از استعفای امین، گمانه‌زنی و اخبار در گوشی برای انتخاب رییس کل جدید بالا گرفته و انتشار اخباری که عمدتا نشان از جو‌سازی و لابی‌گری‌ گروه‌های مختلف در داخل و خارج بیمه مرکزی است، شدت گرفته است. انتخاب خسروشاهی به جای امین براساس ماده ۲۳ اساسنامه بیمه مرکزی در غیاب رییس کل بیمه مرکزی ایران، قائم مقام رییس کل دارای کلیه اختیارات و وظایف قانونی او خواهد بود. بر همین اساس، پرویز خوشکلام‌خسروشاهی، قائم مقام فعلی، خود به خود و تا اطلاع ثانوی جایگزین محمدابراهیم امین شده و دیگر نیازی به انتخاب سرپرست برای بیمه مرکزی توسط وزیر اقتصاد نیست. اما برخی کارشناسان معتقدند که در کنار نام خسروشاهی برای انتخاب رییس کل بانک مرکزی نام‌های دیگری نیز مطرح شده است. عده‌یی از کارشناسان صنعت بیمه با اشاره به اینکه طی 4دهه اخیر، افراد غیربیمه‌یی و عمدتا سیاسی به عنوان مدیرعامل بیمه مرکزی انتخاب شده‌اند، معتقدند: تنها رییس کل بیمه که از بدنه صنعت بیمه انتخاب شده بود، آقای امین رییس مستعفی است و اکنون نام افرادی چون خسروشاهی قائم مقام بیمه مرکزی، صادق مدیرعامل بیمه دانا و کارد‌گر مدیرعامل بیمه آسیا از بدنه صنعت بیمه در کنار طرح دوباره نام‌های خارج از بیمه ازجمله عبدالناصر همتی، مدیرعامل فعلی بانک ملی مطرح شده است و حال باید به انتظار نشست که با توجه به وضعیت صنعت بیمه، مشکلات بازار بیمه، تحولات و اصلاحات ساختاری و قانونی در صنعت بیمه، چه کسی می‌تواند برنامه‌های بیمه مرکزی را پیش ببرد و در مقابل جوسازی‌ها و مقاومت‌های موجود توان اجرای سیاست‌های کارآمد را داشته باشد. حیدری معاون نظارتی بانک مرکزی شد به دنبال استعفای محمدابراهیم امین، رییس کل بیمه مرکزی و انتخاب آقای خسروشاهی، قائم مقام این نهاد نظارتی بازار بیمه به عنوان سرپرست بیمه مرکزی، معاون نظارتی بانک مرکزی نیز تغییر کرد و آقای فرشاد حیدری که سابقه مدیرعاملی بانک ملی در دوره آبان 91 تا مهر 92 را در کارنامه خود دارد، جایگزین تهرانفر شده است. رییس کل بانک مرکزی در حکمی حیدری را به سمت معاون نظارتی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و جایگزین حمید تهرانفر منصوب کرد. فرشاد حیدری دانش‌آموخته علوم اقتصادی، مدیریت دولتی و مدیریت مالی سابقه عضویت در هیات‌مدیره بانک‌های تجارت و ملی ایران، ریاست هیات‌مدیره و مدیرعاملی بانک ملی و مدیرعاملی صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها را در کارنامه خود دارد. در سال آخر دولت احمدی‌نژاد که مشکلاتی مانند فساد مالی، افزایش نقدینگی و تورم و... مطرح بود، موضوع تغییر برخی مدیران بانک‌ها در دستور کار قرار گرفت و در آبان ماه سال 1391 و در اوج اخبار مربوط به فساد بزرگ مالی 3هزار میلیارد تومانی که بانک‌های ملی و صادرات را با چالش‌هایی مواجه کرده و باعث خروج خاوری، مدیرعامل اسبق بانک ملی از کشور شد، نام فرشاد حیدری به عنوان مدیرعامل بانک ملی و جایگزین خاوری مطرح شد و فرشاد حیدری به مدت نزدیک به یک سال به عنوان مدیرعامل بانک ملی فعالیت کرد. اما بعد از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 و تغییر ترکیب مدیران بانک‌ها، فرشاد حیدری در تاریخ 8 مهر92 جای خود را به عبدالناصر همتی در مدیریت بانک ملی داد و از تاریخ 14 مهر 92 نیز به سمت مدیرعاملی صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها انتخاب شد. برخی کارشناسان معتقدند که به خاطر انتقادهایی که در حوزه نظارت بانک مرکزی و نظارت بر صرافی‌ها، بازار ارز، موسسات مالی و اعتباری به‌خصوص موسسات اعتباری غیرمجاز مطرح بوده، در نتیجه از مدت‌ها قبل موضوع جایگزینی معاون نظارتی بانک مرکزی مطرح شد و به دنبال آن بودند تا یک مدیر اجرایی قوی که سابقه مدیریت در موسسه‌یی مانند بانک ملی در دوران فساد بزرگ مالی 3هزار میلیارد تومانی را داشته انتخاب کنند، زیرا بسیاری معتقدند که در دوره یک‌ساله مدیرعامل فرشاد حیدری که جایگزین خاوری مدیرعامل بانک ملی شده بود، بانک ملی توانست چالش‌های متعدد خود را حل کند و ضمن پیگیری حقوقی پرونده فساد 3هزار میلیارد تومانی، چالش‌های مدیریتی و مالی این بانک را تاحدودی ساماندهی کند. در دوره مدیریت حیدری در بانک ملی، بحران ناشی از اختلاس سه هزار میلیارد مدیریت شد. بدهی‌های بانک ملی به بانک مرکزی به میزان یکصد و بیست هزار میلیارد ریال پرداخت شد. سرمایه بانک از 22هزار میلیارد ریال به 100هزار میلیارد ریال افزایش یافت. زیان هنگفت سال ٩٠ جبران شد و نسبت به معیشت کارکنان بانک ملی اقداماتی صورت گرفت. در بهمن ماه سال 93 نیز به دنبال چند تغییر در مدیریت بانک‌های کشور، بار دیگر نام فرشاد حیدری در کنار نام اسماعیل للـه‌گانی و علی صدقی برای مدیرعاملی بانک صادرات مطرح شد. احتمال تغییرات دیگر در بانک مرکزی شنیده‌ها حاکی‌ است که به خاطر انتقادهایی که در حوزه‌های دیگر بانک مرکزی ازجمله حوزه‌های دبیرکل، مالی، اداری و... در بانک مرکزی مطرح بوده، علاوه بر تغییر معاون نظارتی بانک مرکزی، احتمالا افرادی به عنوان جایگزین احمدی دبیرکل بانک مرکزی و مسگرها معاون مالی و اداری بانک مرکزی مطرح خواهند شد. انتخاب فردی از صنعت بیمه برخی رسانه‌های کشور بلافاصله بعد از اعلام خبر جانشینی موقت قائم‌مقام به جای امین با مطرح کردن این موضوع که وی می‌تواند جزیی از دریافت‌کنندگان حقوق‌های چند ده میلیونی باشد، به انتخاب این جانشین انتقاد کردند، برهمین اساس، بعید به نظر می‌رسد که جانشین رییس کل بیمه مرکزی از میان اعضای هیات عامل بیمه مرکزی باشد و بنا بر آنچه پیش‌تر مطرح شده، بعد از رای نهایی دیوان محاسبات حتی احتمال برکناری یا جابه‌جایی چند تن از این اعضا نیز وجود دارد. عده‌یی می‌گویند که روسای بیمه مرکزی همیشه از خارج بدنه صنعت بیمه انتخاب شده و تنها امین از بدنه صنعت بیمه بوده؛ لذا این‌بار باید انتخاب از بدنه صنعت بیمه باشد، اما در مقابل تعداد دیگری از کارشناسان می‌گویند که با انتقادهای مطرح شده از فیش‌های حقوقی، نه تنها از هیات عامل بیمه مرکزی بلکه حتی از مدیران شرکت‌های بیمه‌یی نیز کسی برای رییس کل بیمه مرکزی انتخاب نخواهد شد و لذا انتخاب وزیر اقتصاد برای رییس کل بیمه مرکزی کاری سخت و از بین تعداد محدودی افراد صاحب صلاحیت و حرفه‌یی در صنعت بیمه است. بر این اساس، گفته می‌شود یکی از محتمل‌ترین گزینه‌های جانشینی برای ریاست بیمه ایران، عبدالناصر همتی، مدیرعامل فعلی بانک ملی ایران و رییس شورای هماهنگی بانک‌هاست. وی در کارنامه خود سال‌ها ریاست بر مسند ریاست کل بیمه مرکزی را هم دارد. همچنان که از سال 1373 تا 1385 در سه دوره به عنوان رییس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و رییس شورای عالی بیمه حضور داشته و در این مدت در طراحی و اجرای سیاست‌های آزاد‌سازی و خصوصی‌سازی صنعت بیمه اهتمام داشته است. البته گزینه همتی برای حضور در مسند ریاست بیمه مرکزی یک بار هم در زمان روی کار آمدن دولت یازدهم و حضور علی طیب‌نیا در راس هرم وزارت اقتصاد و دارایی مطرح شده بود. در همان زمان گفته می‌شد که وزیر اقتصاد تصمیم دارد همتی را یا برای ریاست بیمه مرکزی پیشنهاد دهد یا ریاست بانک مرکزی؛ که در نهایت نیز هیچ کدام از این احتمالات محقق نشد. این روزها احتمال انتخاب همتی برای ریاست بیمه مرکزی، بار دیگر و بعد از 10 سال مطرح شده است و باید دید آیا مدیر قدیمی بار دیگر در کسوت رییس کل در برج جردن حضور خواهد یافت یا خیر؟ مسعود حجاریان چهره مطرح برای ریاست کل بیمه مرکزی یکی دیگر از گزینه‌های محتمل برای حضور در برج جردن، مسعود حجاریان، مدیرعامل کنونی بیمه ملت است و تحولات قابل توجهی در شرکت بیمه ملت ایجاد کرده است. حجاریان، رییس انجمن حرفه‌یی صنعت بیمه و مورد وثوق فعالان و مدیران صنعت بیمه است. او که به عنوان استاد دانشگاه، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز هست از چهره‌های آکادمیک و پژوهشگر فعال در صنعت بیمه به شمار می‌آید. حجاریان سال‌ها فعالیت‌ در صنعت خودرو را هم در کارنامه دارد و گفته می‌شود او به واسطه واگذاری ایران وانت، وانت دو کابین را به تولید رساند و همچنین شرکت «بهمن دیزل» را تاسیس کرده است. او که جزو کاندیداهای اتاق بازرگانی تهران در دوره هشتم انتخابات اتاق بود، یک گروه بازرگانی نیز تشکیل داده و به عرصه تولید نان صنعتی و مدرسه‌سازی نیز ورود کرده است. حالا باید دید که این فرد فعال در عرصه علم و صنعت چقدر شانس معرفی شدن از سوی وزیر اقتصاد به عنوان رییس کل بیمه مرکزی را دارد؟ معظمی از بیمه آسیا منابع مطلع همچنین از فضل‌الله معظمی، رییس هیات‌مدیره بیمه آسیا نیز به عنوان یکی دیگر از گزینه‌های موجود تصدی سمت مدیرعامل بیمه مرکزی نام‌ می‌برند. او نیز از فعالان اقتصادی و دانشگاهی به شمار می‌آید. هم‌اکنون عضو هیات‌مدیره بانک کارآفرین نیز هست و در سوابق خود، معاون امور مشارکتی شرکت سرمایه‌گذاری بانک ملی ایران، عضویت در هیات‌مدیره و معاون فنی اقتصادی شرکت سرمایه‌گذاری بانک ملی، مدیرعامل شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری بانک ملی ایران، تدریس در دانشگاه‌های شهید بهشتی، علامه طباطبایی، تهران، دانشکده امور اقتصاد و دارایی و... را نیز دارد. انتقاد از وزیر برای تنها گذاشتن امین حالا باید منتظر ماند و دید که وزیر اقتصاد و دارایی به این گزینه چقدر توجه نشان خواهد داد. اما در عین حال، برخی از طیب‌نیا انتقاد کرده‌اند که چرا در این شرایط سخت که بیمه مورد هجمه منتقدان قرار گرفته، امین و مدیران بیمه‌یی را تنها گذاشته، اقدام به دفاع از عملکرد بیمه و مدیران نکرده و فیش‌های حقوقی دست به دست در بازار نقد غیرمنصفانه در حال گردش است. وزیر اقتصاد یکشنبه 26 اردیبهشت ماه، برای شرکت در اجلاس بانک توسعه اسلامی، عازم اندونزی است، بنابراین به احتمال زیاد معرفی مدیر رییس کل بیمه ایران به بعد از بازگشت او از این سفر یعنی بعد از تاریخ 30 اردیبهشت ماه موکول می‌شود و تا آن زمان نیز احتمالا قائم‌مقام پیشین رییس بیمه مرکزی، مسوولیت ریاست این مجموعه را به عهده داشته باشد.