در «خان‌طومان» چه اتفاقی افتاد؟

در همین راستا علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی اعلام کرد: «قطعا ایران با متحدان خود یعنی روسیه، سوریه و حزب‌الله، این موضوع را به‌عنوان یک نقض عمده حساب‌شده مبتنی بر برنامه‌ریزی از قبل، دنبال خواهد کرد و این حادثه را بی‌پاسخ نخواهیم گذاشت.» به گزارش دنیای اقتصاد ، او در بخش دیگری از سخنانش با تشریح شرایط سیاسی و امنیتی حوزه پیرامونی کشور و جایگاه ویژه جمهوری اسلامی ایران در ایجاد ثبات و امنیت در منطقه عنوان کرد: «تغییر ماهیت تهدیدات و ورود بازیگران جدید به این عرصه فضای بسیار پیچیده‌ای را بر محیط امنیتی منطقه حاکم کرده است.» همزمان محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در یادداشتی، ضمن محکوم کردن جنایات تروریست‌ها در خان طومان گفت: «به‌زودی تقاص سختی از آنان گرفته خواهد شد.» از سوی دیگر قرار است این موضوع در کمیسیون امنیت ملی مجلس بررسی شود و هیات ویژه تحقیق این کمیسیون در آینده‌ای نزدیک برای بررسی میدانی به منطقه خان‌طومان اعزام شود. خان‌طومان از شهرک‌های مهم و استراتژیک در حومه حلب و شهرکی راهبردی حائل میان دو شهر بزرگ سوریه یعنی حلب و دمشق است که از مدت‌ها پیش تروریست‌ها به‌دنبال اشغال آن بودند تا بتوانند از یکسو از آن برای تجهیز قوا و از سوی دیگر به عنوان سکویی برای اشغال دمشق استفاده کنند. سرانجام روز پنج‌شنبه ۱۶ اردیبهشت، نیروهای گروه تروریستی-تکفیری جبهه النصره، شاخه القاعده در سوریه، به نیروهای دولتی مستقر در روستای استراتژیک «خان طومان» در نزدیکی بزرگراه دمشق- حلب، حمله و این روستا را تصرف کردند. آنچه تحولات حلب و تصرف روستای خان طومان را برای ایران حائز اهمیت ساخته است، جدا از حضور مستشاری ایران در سوریه، میزان شهدای ایرانی این تراژدی غم‌انگیز است. براساس گزارش‌ها، حسینعلی رضایی مسوول روابط عمومی سپاه کربلای مازندران، روز شنبه خبر شهادت ۱۳ مدافع مازندرانی حرم در سوریه را به‌دنبال این حادثه تایید کرد. به گزارش الف، او همچنین روز شنبه از زخمی شدن ۲۱ نفر در سوریه خبر داد. اسارت نیروهای ایرانی در همین حال روز گذشته اسماعیل کوثری، رئیس کمیته دفاعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گویی، درباره تعداد نیروهای ایرانی که در فاجعه خان طومان به شهادت رسیده‌اند، گفت: «طبق آمار اعلام شده، در این فاجعه 13 نفر شهید، 18 نفر مجروح و 5 تا 6 نفر از ایرانیان اسیر شدند.» ایران از مدت‌ها پیش حضور نیروهای مستشاری خود در سوریه را تایید کرده است. از سوی دیگر روز گذشته محمد صالح جوکار، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان گفت: «جنگ روانی برخی از رسانه‌های غربی پیرامون به شهادت رسیدن تعداد بسیاری از ایرانیان مدافع حرم در منطقه خان طومان صحت ندارد و آمار دقیقی درباره این موضوع وجود ندارد، اما متاسفانه تعدادی از ایرانی‌های مدافع حرم در این حادثه شهید و اسیر شده‌اند.»او افزود: «حوادث تروریستی که در منطقه خان طومان به صورت غیر منتظره رخ داد نشان می‌دهد که در پس پرده اتفاقاتی وجود دارد و هیچ تضمینی برای برقراری آتش‌بس در سوریه وجود ندارد و نمی‌توان به آن اطمینان کرد.»

اشاره جوکار به آتش‌‌بسی است که قرار بود از روز 17 اردیبهشت به مدت سه روز دیگر در شهر حلب، یکی از مهم‌ترین شهر‌های سوریه، طبق اعلام وزارت دفاع روسیه تمدید شود. با این حال به رغم برقراری آتش‌بس، درگیری بین نیروهای ارتش سوریه و نیروهای گروه تروریستی-‌تکفیری جبهه النصره در جنوب حلب ادامه داشته است. دولت و اپوزیسیون سوریه، یکدیگر را به تلاش برای به شکست کشاندن توافق آتش‌بس متهم می‌کنند؛ توافقی که به کاهش درگیری‌ها در بسیاری از جبهه‌های مهم در غرب سوریه انجامید اما آن را به طور کامل متوقف نکرد. مرحله اول اعلام این آتش‌‌بس روز جمعه 10 اردیبهشت ماه سال جاری ازسوی آمریکا و روسیه اعلام شده بود که بر مبنای آن این دو کشور توافق کرده بودند آتش‌بس در لاذقیه، حلب و توابع دمشق از نیمه شب دهم اردیبهشت برقرار شود.جوکار همچنین از بررسی فاجعه «خان طومان» در کمیسیون امنیت ملی خبر داد. همزمان روز گذشته، منصور حقیقت‌پور، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفت‌وگو با خانه ملت گفت: «هیات ویژه تحقیق این کمیسیون در آینده‌ای نزدیک برای بررسی میدانی به منطقه خان طومان اعزام می‌شود.» ازسوی دیگر به گزارش «ایرنا» روز گذشته مجمع نمایندگان شمال کشور شهادت مظلومانه 13 نفر از رزمندگان مدافع حرم را به ملت شریف ایران و مردم آن منطقه تسلیت گفت. واکنش شمخانی علاوه‌بر بررسی ابعاد این ماجرا در مجلس، مقامات کشور نیز روز گذشته به حوادث اخیر در خان طومان سوریه واکنش نشان دادند. در همین راستا یکشنبه شب، علی شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی، درحاشیه همایش فرآیند قانون‌گذاری، الزامات و راهکارها در مجمع منتخبین دهمین دوره مجلس، درگفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این سوال که ایران در برابر این حادثه چه تدبیری خواهد اندیشید، گفت: «قطعا ایران با متحدان خود یعنی روسیه، سوریه و حزب‌الله، این موضوع را به‌عنوان یک نقض عمده حساب‌شده مبتنی بر برنامه‌ریزی از قبل، دنبال خواهد کرد و این حادثه را بی‌پاسخ نخواهیم گذاشت.»او همچنین گفت: «آنچه در این میان رخ داد، استفاده هدفمند از یک حسن نیت در ایجاد آتش‌بس در منطقه عمومی حلب بود. آمریکایی‌ها به همراه متحدان منطقه‌ای و تروریستی خود با پشتیبانی لجستیکی ممتد، محور این کار هستند. اتفاقات اخیر خان طومان در قالب جیش‌الفتح نبود بلکه در حقیقت جبهه‌النصره بود.» شمخانی ادامه داد: «رزمندگانی که در سوریه با عنوان مدافعان حرم برای تامین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، جهت زنده‌نگه‌داشتن محور مقاومت در حال تلاش هستند، طبق معمول پیشتاز دفاع از حقانیتی بودند که به خاطر آن به شهادت رسیدند.» دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به سوءاستفاده گروه‌های تروریستی از شرایط آتش‌بس در سوریه و انجام تحرکات محدود در جنوب حلب افزود: «جمهوری اسلامی ایران از ابتدای مطرح شدن طرح آتش‌بس ضمن عدم مخالفت با اصل آن، اشکالات ساختاری را متوجه این طرح می دانست.» همچنین به گزارش «فارس» او افزود: «تغییر ماهیت تهدیدات و ورود بازیگران جدید به این عرصه فضای بسیار پیچیده‌ای را بر محیط امنیتی جمهوری اسلامی حاکم کرده است.» حرکت مستشاری ایران خان‌طومان را آزاد می‌کند در همین حال، مشاور امور بین‌الملل رئیس مجلس شورای اسلامی معتقد است طرح آمریکایی-عربستانی-ترکیه‌ای حمله به خان‌طومان برای جبران شکست آنها در مذاکرات ژنو درخصوص شرایط سوریه بوده است. حسین شیخ‌الاسلام در گفت‌و‌گویی ه تشریح موقعیت مکانی و استراتژیکی منطقه خان‌طومان که اخیرا تحت تسلط تروریست‌های سوریه درآمده، پرداخت و گفت: «خان‌طومان منطقه‌ای راهبردی و مرتفع در حاشیه جنوبی حلب بوده که بر جاده حلب-دمشق مسلط است و گروه‌هایی که بر این ناحیه تسلط یابند می‌توانند کاملا این جاده استراتژیک را تهدید کنند.» او تاکید کرد: «پیش از این، ناحیه خان‌طومان در دست نیروهای دولتی و به حالت آتش‌بس بود، اما تروریست‌ها با سوءاستفاده از فرصت آتش‌بس و جبهه النصره با حدود 12 کامیون حاوی مواد منفجره به منطقه هجوم بردند.»

او افزود: «هجوم نیروهای جبهه النصره و شکست خط منطقه باعث بروز تلفاتی در میان نیروهای ارتش سوریه و مقاومت در خان‌طومان شد که بعد از آن سایر تروریست‌ها نیز وارد منطقه شده و حمله سختی را ترتیب دادند، اما از آنجا که این منطقه نقطه حساسی برای تامین امنیت حلب است قطعا چاره اندیشی شده و پس گرفته می شود.» او اضافه کرد: «این طرح در راستای افزایش قدرت چانه‌زنی متحدان علیه سوریه بود که با سوءاستفاده از شرایط آتش‌بس شکل گرفت البته نباید اهمیت حضور مستشاری ایران در چنین شرایطی را فراموش کرد که همین حرکت در آینده باعث آزادسازی خان‌طومان خواهد شد.»