واکنش‌ها به آمار عجیب تورم کالاهای وارداتی

چهارم اردیبهشت ماه، مرکز آمار گزارش شاخص قیمت کالاهای وارداتی در پاییز 94 را منتشر کرد. گزارشی که نشان می‌داد نرخ تورم فصلی کالاهای وارداتی در بهار 9.9؛ در تابستان 10.5 و در پاییز 103.6 درصد بوده است. گذشته از این اختلاف چشمگیر در سه فصل مورد بررسی، اختلاف میان تورم میانگین سال 94 با دیگر سال‌های مورد بررسی هم قابل تامل بود. تورم سالانه منتهی به پاییز 94 در حالی 75.6 درصد اعلام شده بود که تورم سال 93معادل 40.8 و تورم سال 92 و 91 هم به ترتیب 31.5 و 31.4 بوده است (اینجا را ببینید.) از طرفی میزان تورم برخی از کالاها هم قابل تامل بود. تورم فصلی برخی از کالاها مانند مواد معدنی از تابستان تا پاییز از 11.6 به 112.6 رسیده بود. یا تورم 6 درصدی واردات مواد غذایی به 87.5 درصد افزایش یافته بود. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، پس از انتشار این گزارش اعجاب‌آور، کارشناسان اقتصادی بسیاری به انتشار این گزارش واکنش نشان دادند. به گفته این کارشناسان آمار منتشر شده قابل پذیرش نبود و به هیچ وجه نمی‌شد چنین نوساناتی را تحلیل کرد. یک کارشناس اقتصادی در تحلیل این آمار گفت: آمار منتشر شده نه با واقعیت‌های موجود سازگار است، نه با روند قیمت‌های جهانی همخوانی دارد و نه با روند کاهنده ارزش واردات. به گفته این کارشناس برخلاف رشد منفی ارزش واردات در سال 94، مقدار وزنی واردات کاهش نیافته است و این نشانه‌ای از کاهش قیمت واردات است. شاخص واردات محاسبه شده توسط برخی موسسات پژوهشی نیز روند منفی نشان می‌دهد و بر همین اساس در گزارش‌های تورم 9 ماهه 94 کاهش تورم وارداتی به‌عنوان یکی از دلایل روند کاهنده تورم معرفی شده است. در واکنش به این انتقادات، نادر حکیمی‌پور، مدیر کل دفتر شاخص قیمت مرکز آمار گفت: آماری که در این مورد منتشر شده آمارهای مقدماتی است و به هیچ عنوان در تحلیل‌ها قابل استناد نیست. به گفته وی این آمارها توسط گمرک به مرکز آمار اعلام و سپس منتشر شده است. حکیمی‌پور در ادامه گفت: اصولا رویه کار این گونه است که آمارها توسط گمرک به مرکز آمار اعلام می‌شود و گزارش مقدماتی منتشر می‌شود. سپس در چندین نوبت آمارهای منتشر شده مورد بازبینی مجدد قرار می‌گیرند تا در نهایت اعداد رسمی و دقیق منتشر شود. به گفته وی این آمارهای مقدماتی است و قطعا دچار تغییر می‌شود. اما مساله این است که زمانی که آماری تا این حد خطا دارد و نیازمند بازبینی است، چرا باید در سایت رسمی مرکز آمار منتشر شود؟ نکته دیگر اینکه شاید در گزارش اولیه چند درصد خطا وجود داشته باشد، اما وجود چند ده درصد اختلاف در آمار منتشر شده اولیه با آمار رسمی سال‌های گذشته جای سوال دارد: آیا اطلاعات اولیه دارای چنین سطح خطایی هستند؟ گمرک باید آمارها را پایش می‌کرد مدیر کل دفتر شاخص قیمت مرکز آمار در پاسخ می‌گوید: فرض ما این است که اطلاعات اولیه توسط گمرک پایش شده و پرش‌های آماری و مشاهدات نامعقول حذف شده، اما گویا این گونه نیست. پنج هزار کالا در این فرایند باید بررسی شوند و تغییرات قیمتی آن ثبت شود و همین خطا را بالا می‌برد. به گفته حکیمی‌پور بازبینی اولیه روی گزارش انجام و گزارش بازبینی شده به زودی منتشر خواهد شد. اما وی تاکید می‌کند که این گزارش هم گزارش نهایی نیست و نیاز به بازبینی مجدد دارد. اما سوال این است که آیا ضرورتی دارد گزارش‌های اولیه با این حد خطا منتشر شوند؟ گزارش‌هایی که به گواه خود مسئولان مرکز آمار، مقدماتی است و اصلا قابل استناد نیست.