بازار آزاد ارز رسمیت دارد یا خیر؟

بانک مرکزی در بیان دلایل رد این شیوه، به مواردی از جمله جلوگیری از خروج طلا از کشور و ممانعت از حبابی شدن قیمت طلا در بازار داخل اشاره کرده است. بنابر این دلایل تعیین قیمت طلا بر مبنای دلار مرکز مبادلات با فاصله تقریبا 800 تومانی از قیمت بازار آزاد، موجب پایین تر آمدن قیمت طلا در بازار داخلی نسبت به قیمت طلا در بازار کشورهای همسایه خواهد شد و تمایل به قاچاق آن فراهم خواهد شد. البته این دلایل ضمن اینکه بر وجود یک عرف ناخوشایند در بازار طلا صحه می‌گذارد، نکته دیگری را نیز با خود به همراه دارد و آن اینکه قیمتی که در بازار برخلاف عرف جاری تعیین شود همراهی بازار و فعالان صنف را نخواهد داشت و عملا بازار راه خود را طی خواهد کرد. با این وجود البته قیمت دلار و سکه روز یکشنبه در ساعات اولیه بازار از این دلایل تاثیر گرفت و کاهش شدیدی به خود دید. در این راستا البته برخی دیدگاه‌های متفاوت تری دارند. با توجه به این نکته که غیر از اولویت‌های اول و دوم که با نرخ مرجع ارز وارد می‌شود، برای سایر اولویت‌ها ارز تقریبا2500 تومانی مرکز مبادلات مورد محاسبه و استفاده قرار می‌گیرد. برای ارز مسافری، درمانی، دانشجویی،زیارتی و سایر مصارف نیز همین ارز مبنای قیمت است. ارزش‌گذاری کالاهای وارداتی نیز بر اساس قیمت صورت می‌گیرد. همچنین به گفته وزیر اقتصاد نرخ رسمی ارز برای سایر مصارف کشور به غیر از دو اولویت اول و دوم همین ارز است. به عقیده این عده این در حالی است که زمانی که سخن از ارز می‌شود ارز بازار آزاد به رسمیت شناخته نمی‌شود، بازار آن «بازار مکاره» نام می‌گیرد و خرید و فروش ارز در آن مصداق جرم دارد و قاچاق است و روزانه و شبانه دارندگان و معامله‌گران آن را نیز می‌توان در گوشه و کنار دستگیر کرد. اما در زمانی این چنین بانک مرکزی اصرار بر فروش و تعیین قیمت سکه و طلا بر اساس قیمت بازار دارد. برخی با انتقاد از این شیوه معتقدند که اگر بازار آزاد، صرافان و دلالان که در یک روند عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می‌کنند، مورد استناد برای تعیین قیمت طلا توسط بانک مرزی هستند، ملزومات داد و ستد در بازار را نیز باید برای فعالان این صنف حتی دلالان محترم شمرد. گاهی ترس از برخورد‌های اداری موجب می‌شود که در شرایط حاد و نوسان‌های شدید، قیمت از تابلوها پاک شود. این تضاد در برخورد، مورد انتقاد برخی قرار گرفته است. مقامات بانک مرکزی در روزهای اخیر با رد این شیوه اعلام کرده بودند که در بازار دخالت نخواهند کرد، اما سابقه مداخلات بانک مرکزی در بازار نیاز به بازگویی ندارد و پیش‌فروش سکه با ادامه تحویل آن طی سال‌جاری نمونه‌ای از آن است. دغدغه بانک مرکزی جلوگیری از خروج طلا از کشور است وزیر اقتصاد نیز در خصوص بحث‌های اخیر درباره محاسبه نرخ طلا با ارز مبادله‌ای گفت: تا جایی که اطلاع دارم یکی از دغدغه‌های بانک مرکزی این است که قیمت طلا به حدی نرسد که باعث خروج آن از کشور شود؛ چرا که در اوایل سال چنین اتفاقی رخ داد و بخشی از طلا در قالب زنجیر و قلاده‌های سنگین و به عنوان وسائل شخصی از کشور خارج و صادر شد. تعیین قیمت طلا با ارز مبادله‌ای شدنی نیست در خبری مرتبط، رییس سابق اتحادیه طلا و جواهر گفت: ‌عرضه و تعیین قیمت سکه با ارز مبادله‌ای شدنی نیست که بانک مرکزی نیز با درایت خود این بخشنامه را که از سوی اتحادیه طلا و جواهر کشور بود، وارد ندانست.کوروش گوهربین در گفت‌و‌گو با فارس در پاسخ به این سوال که نظر شما در خصوص تعیین قیمت سکه با ارز مبادله‌ای چیست؟ گفت: ‌واردات شمش با ارز مبادله‌ای برای دولت اولویت ندارد و شرایط کنونی واردات و سایر کالاها به کشور ضروری‌تر است پس دولت سعی می‌کند دلار را برای این کالاها صرف کند. گوهربین با بیان اینکه تصور من این است که این خبر جز صحبتی بیش نیست، گفت:‌ اگر هم تعیین قیمت سکه با ارز مبادله‌ای تاثیری بر بازار گذاشته و قیمت‌ها را کاهش دهد کسی فروشنده نخواهد بود. رییس هیات امنای صنف طلا و جواهر تهران ادامه داد: خبر جدید اعلام شده بر نخریدن سکه و طلا موثر بوده و همین موضوع باعث کاهش تقاضا و قیمت‌ها شده است. وی تاکید کرد: اگر چنانچه این موضوع به مرحله عمل برسد خوب است ولیکن در شرایط فعلی که دولت مشکلات زیادی دارد تصور نمی‌شود که روی واردات طلا با ارز مبادله‌ای و تعیین قیمت سکه با این ارز وقت بگذارد. قیمت‌های داخلی دیروز بهای دلار و سایر ارزها با اندکی نوسان همراه بود، اما نسبت به قیمت‌های روز یکشنبه بعد از ظهر البته تغییر چندانی ثبت نکرد و روند بازار البته روندی کاهشی بود. دلار که تا 3290 تومان هم افزایش یافته بود دوباره تا 3270 تومان افت کرد. در بازار ارز روند کاهشی قیمت محسوس‌تر بود. در عین حال در بازار قیمت سکه تمام بهار به یک میلیون و 275 هزار تومان رسید که البته 15 هزار تومان نسبت به قیمت بعد از ظهر یکشنبه افزایش ثبت کرده است. دیروز نیم سکه 640 هزار تومان و ربع سکه 340 هزار تومان فروخته شدند که هر یک 10 هزار تومان افزایش داشتند. در مرکز مبادلات قیمت دلار با 4 ریال کاهش 24 هزار و 576 ریال تعیین شد. تحولات بازار طلا قیمت طلا در بازارهای جهانی در واپسین ساعات مهلت برای توافق بین دولت اوباما و جمهوری‌خواهان همچنان نوسان محدودی دارد. قیمت آن دیروز تا قبل از ظهر البته با نزدیک به 10 دلار افزایش تا 1666 دلار بالا رفته بود که تا بعد از ظهر به 1661 دلار رسید که در این زمان نسبت به قیمت پایان معاملات هفتگی روز یکشنبه 5 تنها دلار افزایش ثبت کرد. ادامه مذاکرات بودجه در ساعات پایانی سال 2012 رییس‌جمهوری آمریکا پس از نشست خود با رهبران کنگره در روز جمعه درباره بودجه این کشور در مورد امکان توافق با حزب رقیب ابراز امیدواری کرد. باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا روز جمعه اعلام کرد: همچنان امکان توافق با کنگره در مورد بودجه تا قبل از روز سه شنبه (اول ژانویه 2013) وجود دارد. اوباما در روز جمعه و در ادامه مذاکرات بی نتیجه چندین ماهه با نمایندگان کنگره برای اجتناب از افزایش شدید مالیات‌ها و کاهش مخارج بودجه مذاکره کرد. وی از هری‌رید رییس اکثریت دموکرات سنا خواسته است مانع از افزایش شدید و ناگهانی مالیات‌ها شود. در صورت به توافق نرسیدن مذاکرات، این افزایش مالیات از یکم ژانویه اجرایی می‌شود. همچنین میچ مک کانل رییس اقلیت جمهوری‌خواه سنای آمریکا نیز در مورد حل احتمالی بحران «پرتگاه بودجه» در آمریکا ابراز خوش‌بینی کرد. سقوط آمریکا در پرتگاه مالی به معنی ششصد میلیارد دلار افزایش مالیات و کاهش هزینه‌های دولتی است که از اول ژانویه اجرایی می‌شود و کارشناسان هشدار می‌دهند در این صورت، با توجه به شرایط شکننده اقتصاد آمریکا، به احتمال زیاد این کشور بار دیگر وارد رکود خواهد شد. برای جلوگیری از چنین اتفاقی، دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان باید به نوعی مصالحه دست یابند. اوباما خواستار مالیات برای آمریکایی‌هایی است که درآمد سالانه آنان بالاتر از چهارصد هزار دلار است و در عین حال، کمک‌های دولتی بیشتری را برای کسانی که درآمد کمتری به دست می‌آورند، می‌خواهد. جان بینر، رییس‌جمهوری‌خواهان در کنگره می‌گوید: هم حزبی‌هایش فقط با افزایش مالیات برای آمریکایی‌هایی که بیشتر از یک میلیون دلار در سال درآمد دارند، موافقت می‌کنند. با این حال این امکان نیز وجود دارد که دو حزب، مهلت اول ژانویه را تا اول مارس تمدید کنند و به این ترتیب، مدت زمان بیشتری برای سیاستمداران آمریکایی ایجاد شود تا چانه زنی‌های لازم برای این کار در اختیار باشد.