تقابل دولت و مجلس گُر گرفت
در چند سال گذشته بحث بنزین از داغ ترین موضوعات اقتصاد کشور بوده است. از سهمیه بندی بنزین در دوره احمدی نژادتا تک نرخی شدن آن در دولت روحانی.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از قانون ، پس از تک نرخی شدن بنزین، مدتی نیز بحث جمع آوری کارتهای سوخت مطرح شد که با توجه به تصمیم جدید مجلس، طبیعتا نیاز به وجود کارت سوخت بیش ازپیش احساس خواهد شد. طبق مصوبه مجلس مبنی بر لزوم دریافت عوارض از پرمصرفان بنزین، قیمت هر لیتر بنزین مازاد بر سقف تعیین شده شامل پرداخت عوارض خواهد شد و این به آن معنی است که بنزین برای پرمصرفها گران خواهد شد.
سقف استفاده از بنزین تک نرخی، 180 لیتر براساس تصمیم جدید مجلس به مصرفکنندگان اجازه داده شده تا سقف 180 لیتر در ماه از بنزین تکنرخی هزار تومانی استفاده کنند و نرخ بنزین برای مصرف ماهانه از 180 تا 220 لیتر 1500 تومان، تا 260 لیتر 1750 تومان و تا 300 لیتر و بیشتر 2000 تومان خواهد بود. قیمت بنزین و گران شدن آن طی امسال مجادلات زیادی را پشت سرگذاشته و وزارت نفت با انتشار مطلبی اخبار مبنی بر افزایش نرخ بنزین را تکذیب کرد، اما مجلس با تصویب لایحهای پر مصرفان را استثنا کرده و نرخ را برای آنها افزایش داد.
این لایحه قرار است با استفاده از سامانه هوشمند سوخت، که از زمان تک نرخی شدن بنزین در آبان ماه سال گذشته عملا کارایی خود را از دست داده بود، عملی شود. به این ترتیب بر اساس این لایحه دولت مکلف است حداکثر چهار ماه پس از تصویب این قانون کلیه وسایل نقلیه سبک و سنگین اعم از بنزینی، گازوئیلی و دوگانهسوز را که کارت هوشمند سوخت ندارند به این کارت مجهز کند. همچنین از تاریخ الزامیشدن استفاده از کارت هوشمند سوخت، موضوع صدر این تبصره، دولت مکلف است از مصرفکنندگان بنزین بیش از مقدار پایه تعیین شده به صورت پلکانی عوارض انتشار آلایندگی، عوارض استفاده از زیرساختهای کشور اعم از جادهها و خیابانها و تأسیسات مربوط و عوارض ایجاد ترافیک به روش مذکور در بند 5 دریافت کند. براین اساس دولت چهارماه فرصت دارد با تجهیز مجدد سامانه هوشمند سوخت برای بنزین، از چهارماه دیگر قیمتهای جدید را برای مشترکان پرمصرف اعمال کند.
تاثیر تصمیم مجلس در افزایش هزینههای حمل و نقل عمومی هر چند برخی اقتصاددانان معتقدند قیمت کنترل کننده مصرف است اما به نظر میرسد این تصمیم مجلس تاثیری مستقیم در افزایش هزینههای حمل ونقل عمومیداشته باشد.چرا که بیشترین مصرف حاملهای انرژی در شهرها مسافرکشهای شهری وبین شهری هستند.افزایش هزینههای آنان بدون تردید موجب خواهد شد که نرخ خدمات آنها نیز افزایش پیدا کند.جدا از تاثیری که این افزایش نرخ بر استفاده مصرف کنندگان این خدمات خواهد داشت بار بسیار زیادی را نیز به وسایل حمل ونقل عمومیاز جمله اتوبوس ومترو خواهد داشت .این در حالی است که کیفیت این خدمات در ساعتهای پیک از نظر مصرف کنندگان چندان رضایت بخش نیست.
ضمن اینکه باید در نظر داشت که طبق یک قانون نانوشته وسنت همه ساله افزایش کرایه تاکسی و سواریهای مسافرکش درون شهری و بین شهری به صورت غیرمستقیم بر سایر کالاها تاثیر میگذارد و چون استفاده کنندگان از تاکسی و وسایل نقلیه مسافربر، معمولا افراد آسیب پذیر ند، از این مصوبه زیان میبینند. در همین رابطه فرهاد دژپسند، معاون بودجه سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در جریان تصویب پیشنهاد احمدتوکلی مبنی برافزایش قیمت بنزین هشدار داد که این تصمیم تورم زا خواهد بود، زیرا به گفته او تصویب و اجرا شدن این پیشنهاد علاوه بر آثار تورمیو قیمتی موجب ایجاد تورم جدید در کشور شده ضمن آنکه مسافر و کالا که از بنزین به عنوان یک نهاده کالایی استفاده نمیکنند، نیز متضرر میشود. به گفته دژپسند تصمیم مجلس موجب بروز مشکل برای طیف وسیعی از مردم میشود.
چند نرخ پلکانی امکان ایجاد فساد را بالا میبرد رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت گفته است که بخش اعظمیاز مراجعات جایگاه ها را رانندگان تاکسی و وسایل حمل و نقل عمومیتشکیل میدهند.در نتیجه بیشترین ضرر را از افزایش قیمت بنزین آنها میبینند. بیژن حاج محمد رضا با اشاره به اینکه دستگاه های ما دستگاه هایی قدیمیهستند که با این مصوبه باید تمامیدستگاه را تغییر دهیم ،گفت : نمیتوان در سامانه دستگاه های موجود چندین نرخ را به صورت پلکانی قرار داد، این کار نیازمند ایجاد تغییرات اساسی است که اگر بیاییم تمامیدستگاه ها و نرم افزارها را با کار بسیار و انرژی و هزینه بسیار تغییر دهیم، مگر میتوانیم به تمامیکارگران جایگاه ها در تمامیکشور اعتماد کنیم که با قانونی غیرشفاف تخلفی صورت نگیرد و تخلف و فسادی رخ ندهد؟ من میگویم 80 درصد کارگران جایگاه ها قابل اعتماد ند اما چرا قانون فضای سوءاستفاده را با عدم شفافیت فراهم کند؟
وی با طرح این سوال که «چرا مجلس میآید قانونی را وضع میکند که شفاف نیست و فضا را برای سوءاستفاده باز میگذارد؟»، گفت: در هیچ کجای دنیا این روال برای عرضه بنزین انجام نمیگیرد، من نمیدانم با چه استدلالی این مصوبه به تصویب رسید.قرار قانونی این بود که تا پایان سال 94 که انتهای برنامه پنجم توسعه تعیین شده بود، قیمت عرضه بنزین به نرخ فوب خلیج فارس برسد، هم اکنون قیمت بنزین در فوب 890 تومان است؛ در امارات همین لحظه بنزین لیتری 890 تومان عرضه میشود و در عراق حدود 880 تومان؛ قیمت عرضه بنزین در ایران از نرخ فوب هم گذشته و اکنون داریم بالای نرخ فوب عرضه میکنیم. رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت کشور اذعان داشت: مردم به اندازه کافی مشکل دارند، چرا مجلس مصوبه ای میدهد که مشکلات مردم را چند برابر کند؟ اگر این مصوبه اجرایی شود با تاکسیها، وانت بارها و ... چه کنیم؟ مگر میشود نرخها را کنترل کرد؟ وی ادامه داد: اگر دولت یا مجلس میخواهد بنزین را گران کند بیایند یک قیمت مشخص اعلام کنند، این رویه که چند نرخی و پلکانی باشد به هیچ وجه قابلیت اجرا ندارد.
وی افزود: ما آمدیم نرخ بنزین را پس از گذر از مراحل بسیار آزاد کردیم، کارتهای سوخت جمع شد، اکنون دوباره مصوبهای را ارائه داده اند که باید از اول کارت سوخت تعریف شود و روالی که دریای کار را به وزارت نفت تحمیل میکند؛ عملا بخش نفت را به همراه مردم با این مصوبه به آتش میکشند. رئیس جایگاهداران سوخت کشور خاطرنشان کرد: خدا را خوش نمیآید مردم را آنقدر اذیت کنند، ما از مجلس و دولت انتظار داریم قوانین به گونه ای تصویب شوند که هم شفافیت کامل برای اجرا داشته باشند و هم منفعت مردم در آنها دیده شود. گزارشها حاکی است که در سال گذشته میانگین مصرف بنزین در کشور روزانه 71 میلیون لیتر بوده که این آمار دو درصد رشد نسبت به سال 1393 داشته است.
شلوغیهای مجلس و ارجاع مصوبه به کمیسیون تلفیق پس از تصویب بالا رفتن پلکانی قیمت سوخت توسط مجلس با اخطار مهرداد بذرپاش، مصوبه مجلس درباره قیمت سوخت و واگذاری کارت هوشمند سوخت به دلیل ابهاماتی که در آن وجود دارد به کمیسیون تلفیق ارجاع شدمهرداد بذرپاش در اخطاری این مسأله را مطرح کرد که به دلیل شلوغی صحن در جلسه صبح امروز مصوبهای تصویب شد که ابهامات زیادی در آن وجود دارد..
بذرپاش با تاکید بر این که با این مصوبه نیمی از بنزین با قیمت بالای دو هزار تومان فروخته میشود، بیان کرد: در شلوغی صبح حواسمان نبود که این طرح ابهامات زیادی دارد، ما با این مصوبه داریم حامل های انرژی را گران میکنیم. در بند اول آمده که همه انواع سوخت تک نرخی میشود. اما در بند پایینی قیمت های مختلفی برای سوخت تعیین کردهایم. همچنین در این مصوبه آمده اگر مصرف سوخت از مصرف پایه بالاتر برود قیمت آن گران میشود، این در حالی است که میزان مصرف پایه را مشخص نکردهایم. وی ادامه داد: در بند دیگری از این مصوبه آمده اگر بالای 180 لیتر سوخت مصرف شود قیمت تمام شده اخذ خواهد شد اما قیمت تمام شده را چه کسی حساب میکند به علاوه تاکسی ها و وسایل حمل و نقل عمومی که معلوم است بیشتر از این مقدار مصرف میکنند، پس در این صورت قیمت کرایهها بسیار بالا میرود.
در سال اقتصاد مقاومتی نباید چنین مصوباتی تصویب کنیم به علاوه در ذهن می آید که ما اقتصاد مقاومتی را جور دیگری تفسیر میکنیم. بذرپاش با بیان اینکه اگر مجلس امروز تعطیل میشد و هیچ مصوبهای تصویب نمیشد بیشتر به نفع مردم بود، این پیشنهاد را مطرح کرد که این مصوبه جهت رفع ابهام به کمیسیون تلفیق ارجاع شود.