رقابت نفتی ایران و عربستان تشدید شد

مهم‌ترین‌ سیگنال رشد قیمت نفت از آمریکا مخابره شد. از یکسو کاهش چشمگیر ارزش دلار و از سوی دیگر کاهش حجم ذخایر نفتی آمریکا در کنار آماری که نشان از کاهش تولید نفت این کشور داشت، از مهم‌ترین دلایل رشد قیمت نفت بود. به گزارش دنیای اقتصاد ، در این بین نزدیک شدن به نشست 17 آوریل که بین کشورهای تولیدکننده نفت در دوحه بر سر طرح فریز تولید نفت انجام می‌شود نیز از عوامل اثرگذار بر بازار نفت است. اخباری که از این نشست به گوش می‌رسد نتیجه این نشست را بسیار مبهم کرده است، به‌طور مثال به نظر می‌رسد که ایران برای بازیابی جایگاه خود در بازار نفت اقدامات بسیار پیچیده و کم سابقه‌ای را آغاز کرده است که می‌تواند رقابت‌های نفتی در بازارها را تشدید کند. با این حال برخی کارشناسان بر این باورند که جو حاکم بر بازار نفت بسیار روانی است و کوچک‌ترین اخبار واکنش‌های بزرگ به همراه دارد. کایل کوپر، مدیر تحقیقات یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذار نفتی در هوستون با اشاره به نوسانات بازار نفت به بلومبرگ گفت: نوسانات نفت در بازار به شدت روانی است؛ به‌طوری‌که به اطلاعات بی‌اهمیت واکنش‌های تندی نشان می‌دهد. در هفته گذشته، بهای نفت برنت بیش از سه دلار معادل 5/ 8 درصد رشد کرد و به مرز 42 دلار در هر بشکه رسید. نفت خام آمریکا نیز 9/ 2 دلار معادل 8 درصد رشد قیمتی را به ثبت رساند و 72/ 39 دلار معامله شد. کاهش حجم ذخایر نفتی آمریکا مهم‌ترین اخبار اثرگذار بر بازار نفت در هفته گذشته از آمریکا منتشر شد. کاهش حجم ذخایر نفتی این کشور، کاهش تعداد دکل‌های فعال و همچنین کاهش تولید نفت سیگنال کاهش مازاد عرضه در بازار نفت را مخابره کرد؛ هرچند برخی کارشناسان بر این باورند که کاهش تولید نفت در این کشور به دلیل اندک بودن حجم آن چندان بر عوامل بنیادی بازار تاثیر‌گذار نیست و بیشتر تاثیر روانی داشته است. بر‌اساس آخرین آمار منتشر‌شده توسط اداره اطلاعات انرژی آمریکا در شامگاه چهارشنبه گذشته، حجم ذخایر نفتی این کشور در هفته منتهی به یک آوریل مصادف با 13 فروردین، بیش از 9/ 4 میلیون بشکه کاهش یافت و به 9/ 529 میلیون بشکه رسید. این در حالی است که پیش از این کارشناسان کاهش 2/ 3 میلیون بشکه‌ای را پیش‌بینی کرده بودند. حجم ذخایر نفتی آمریکا، برای اولین بار در دو ماه اخیر کاهشی بوده است و هرچند حجم نفت موجود در این انبارها همچنان در سطح بالایی قرار دارد (بالاتر از میانگین 5 سال اخیر) اما این تلقی را برای فعالان بازار نفت به وجود آورد که مازاد عرضه که در دو سال اخیر موجب افت قیمت‌ها شده بالاخره در مسیر کاهشی قرار گرفته است. اما با وجود افزایش قیمت نفت در دو ماه اخیر و رسیدن آن به مرز 40 دلار افت تعداد دکل‌های حفاری فعال در میادین نفتی آمریکا ادامه دارد. بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط شرکت بیکر هیوز تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی این کشور در هفته گذشته برای سومین هفته پیاپی کاهش یافت و با افت 8 عددی به 354 دکل رسید. این تعداد کمترین سطح از 6 نوامبر 2009 تا کنون است. افت تعداد دکل‌ها از اوایل سال 2015 آغاز شد و در این سال به‌طور متوسط هر هفته تعداد دکل‌ها 18 عدد کاهش یافت؛ به‌طوری‌که در کل سال شاهد کاهش 963 عدد از دکل‌های فعال در میادین نفتی این کشور بودیم. این مقدار بیشترین کاهش سالانه تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی آمریکا از سال 1988 تاکنون محسوب می‌شود. همچنین بر اساس آمار بیکرهیوز، هفته گذشته تعداد دکل‌های گازی در این کشور با یک دکل افزایش به 89 دکل رسید. بر این اساس تعداد کل دکل‌های فعال در میادین نفتی و گازی آمریکا به 443 دکل رسیده است. هر چند تعداد دکل‌ها از اوایل سال 2015 به شکل بی‌سابقه‌ای کاهش یافته است؛ اما حجم تولید نفت در آمریکا افت چندانی نداشته و همچنان بالای 9 میلیون بشکه در روز تولید می‌کند. این مساله نشان از افزایش بهره‌وری در میادین نفتی شیل دارد که بازیابی قیمت نفت در بازارهای جهانی را با دشواری همراه خواهد کرد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا روز چهارشنبه از افت مجدد تولید نفت این کشور در هفته منتهی به یک آوریل خبر داد، بر این اساس تولید نفت این کشور در 10 هفته از 11 هفته گذشته با افت مواجه شده است. تولید نفت آمریکا از هفته منتهی به 15 ژانویه به غیر از یک هفته، مدام در مسیر کاهشی قرار داشته و از آن زمان حدود 227 هزار بشکه از تولید نفت این کشور کاسته شده است. هرچند این افت بسیار آرام انجام می‌شود؛ اما سیگنال کاهش مازاد عرضه از بازارهای جهانی را به همراه داشت و به رشد قیمت نفت در هفته گذشته کمک کرد. بر اساس آخرین آمار تولید نفت آمریکا به 008/ 9 میلیون بشکه در روز رسیده و اگر افت تولید ادامه یابد به زودی به زیر 9 میلیون بشکه خواهد رسید. در این بین کاهش شاخص دلار بر رشد قیمت نفت بی تاثیر نبوده است. شاخص دلار روز جمعه به کمترین مقدار خود از اکتبر رسید. این اتفاق در پی انتشار صورت جلسه آخرین نشست فدرال رزرو اتفاق افتاد. در صورت جلسه این نشست آمده است که فدرال رزرو همچنان به دلیل وضعیت نا‌مساعد اقتصاد جهانی نسبت به افزایش نرخ بهره در این کشور محتاط است. بر این اساس احتمال اینکه در نشست 27-26 ماه جاری تصمیم به افزایش نرخ بهره گرفته شود اندک است. همچنین اعلام شده که در سال جاری تنها دو بار نرخ بهره افزایش خواهد یافت که زمان اعمال آن نامعلوم است. آمریکا از دسامبر سال گذشته رسما سیاست‌های پولی انقباضی خود را آغاز کرد و برای اولین بار از سال 2008 نرخ بهره خود را افزایش داد. قرار بود افزایش نرخ بهره در سال جاری ادامه یابد. افزایش نرخ بهره موجب افزایش ارزش دلار در بازارهای جهانی می‌شود و از‌آنجا‌که نفت و دیگر کالاها با این ارز معامله می‌شوند، افزایش شاخص دلار با افت قیمت‌ آنها همراه می‌شود. روز جمعه نیز کاهش شاخص دلار در افزایش قیمت نفت موثر بود. جنگ نفتی در آستانه نشست دوحه؟ کشورهای عضو اوپک و برخی از کشورهای تولیدکننده خارج از این سازمان در 17 آوریل در دوحه قطر با یکدیگر دیدار خواهند داشت و بر سر توقف رشد تولید مذاکره می‌کنند. روز دوشنبه، اولین روز معاملاتی در هفته گذشته، بهای نفت در بازارهای جهانی رو به کاهش گذاشت زیرا پیش از آن محمد بن سلمان، یکی از شاهزاده‌های پر نفوذ سعودی اعلام کرد که تنها در صورت مشارکت ایران در طرح فریز نفتی عربستان حاضر به متوقف کردن سطح تولید نفت خود است. این اظهارات سیگنال ناموفق بودن نشست پیش رو را به دنبال داشت و موجب افت قیمت نفت شد. از بین کشورهای عضو اوپک، ایران اعلام کرده است که در این طرح مشارکت نخواهد کرد. در خارج از اوپک، روسیه با وجود استقبال شدید از این طرح تولید نفت خود را در ماه مارس به شکل چشمگیری افزایش داد و به بیش از 11 میلیون بشکه در روز رساند. کشورهای نفتی آمریکای جنوبی نیز که شامل دو کشور اوپکی ونزوئلا و اکوادور نیز می‌شوند روز گذشته در نشستی شرکت کرده تا پیش از نشست دوحه بر سر این طرح به توافق برسند. در این بین اخباری از نحوه فروش نفت کشورمان در بازارهای آسیایی منتشر شده است که نشان می‌دهد ایران با قدرت به دنبال بازیابی جایگاه خود در بازار نفت است. کشورمان نفت ترکیبی با نفت میدان فروزان را که به مدت 7سال به‌طور مستقل و بر‌اساس شاخص نفت عمان و دبی قیمت‌گذاری می‌کرد و همواره گران‌تر از نوع مشابه عربی خود بود، در بازار آسیا 3 سنت ارزان‌تر از نفت عربستان برای تحویل در ماه مه ‌به فروش رساند. این سومین ماه پیاپی است که ایران اقدام به تخفیفی بیش از عربستان برای نفت فروزان کرده است. به گزارش بلومبرگ، شرکت ملی نفت ایران نفت مخلوط با نفت فروزان برای تحویل در ماه مه ‌را برای مشتریان آسیایی 43/ 2 دلار در هر بشکه کمتر از شاخص نفت عمان و دبی قیمت‌گذاری کرده است. نفت فروزان تا ماه فوریه، همراه 7سنت گران‌تر از نوع مشابه عربی خود به فروش می‌رسید. مایکل لینچ، مدیرعامل یک شرکت انرژی در ماساچوست، در این باره گفت: با این اقدام ایران قاعدتا بازار باید به سمت پایین حرکت کند و باید تنها به امیدوارم باشیم که اقتصاد ایالات متحده و کاهش تولید نفت شیل به کمک بازار بیاید. همچنین نفت سنگین ایران در بازار آسیا برای تحویل در ماه مه ‌6/ 2 دلار در هر بشکه کمتر از شاخص نفت عمان و دبی قیمت‌گذاری شده است. این اقدامات در حالی رخ داد که هفته گذشته بلومبرگ از ارائه تخفیف عربستان به مشتریان آسیایی خود خبر داده بود. این اقدامات بیشتر نشان از رقابت دو رقیب دیرینه در اوپک، ایران و عربستان در بازار آسیا دارد که احتمالا به زودی در بازارهای اروپا و آفریقا نیز رخ خواهد داد. تشدید جنگ نفتی بین ایران و عربستان می‌تواند هر توافقی در دوحه بر سر توقف رشد تولید را زیر سوال ببرد.