اجاره‌های ساعتی بلای جان هتلداری

امریکا در سال 2012 با کسب درآمدی بیش از 128میلیارد دلار در رتبه نخست پردرآمدترین کشورها در جذب گردشگران را به خود اختصاص داده بود اما فرانسه موفق شد در سال 2013 با افزایش 2درصدی گوی سبقت را از امریکا برباید. در سال 2013 امریکا با جذب 69.8میلیون و اسپانیا با حدود ۶۱میلیون گردشگر در جایگاه دوم و سوم جهان ایستادند. پیشرفت تکنولوژی و سهولت در انجام سفرهای داخلی و بین‌المللی، توسعه صنعت گردشگری در جهان را در پی داشته است اما کسب رتبه‌های بالا در جذب گردشگر علاوه بر مناطق توریستی (که ایران، کشوری بی‌همتا در این امر به حساب می‌آید) نیازمند ملزومات دیگری همچون هتلداری است که عرصه را برای رقابت ضعیف‌تر تنگ کرده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تعادل ، ایران از توجه به این بخش غافل نبوده است، اگرچه در ابتدای قرن اخیر به دلیل اقامت مسافران داخلی در منزل اقوام و دوستان و کم بودن تعداد گردشگران خارجی توجه زیادی به راه‌اندازی تاسیسات اقامتی و پذیرایی در کشور نمی‌شد به‌طوری که صاحبان این اماکن محدود برای جذب مشتری در 60 الی 70 سال پیش اقدام به چاپ آگهی در نشریات آن زمان می‌کردند و تعداد مراکز اقامتی خوب در اوایل قرن در کشور بسیار محدود بود و تنها شهرهایی که تردد تجار در آنها زیاد بود دارای مهمانخانه‌های خوبی بودند‌. از مراکز اقامتی مهم 60 الی 70سال پیش تهران می‌توان به مهمانخانه‌های مدرن و گراند هتل اشاره کرد که از قدیمی‌ترین واحدهای پذیرایی و اقامتی پایتخت در آن زمان‌ها محسوب می‌شدند و امروزه تنها نامی از آنها باقی مانده است. اتحادیه هتلداران تهران در سال 1328 همزمان با رشد و توسعه فعالیت‌های جهانگردی راه‌اندازی شد و امسال پس از گذشت 64 سال از تاسیس آن یکی از قدیمی‌ترین اتحادیه‌ها در کشور محسوب می‌شود. این اتحادیه از زمان تاسیس نقش موثر و بسزایی در توسعه هتل‌ها، کمک به تصویب قوانین مرتبط با این صنعت و کاهش قوانین دست و پا گیر داشته است. اتحادیه از زمان تاسیس تاکنون فراز و نشیب‌های فراوانی را پشت سر گذاشته است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل به وجود آمدن شرایط خاص جنگی و کاهش مسافر در کشور صنعت هتلداری نیز متحمل صدمات قابل ملاحظه‌یی شد به‌طوری که سرمایه‌گذاران علاقه‌یی به سرمایه‌گذاری در این بخش نداشتند و تعداد هتل‌های تهران که در سال 1357 بالغ بر 124هتل بود امروزه به 95 هتل کاهش پیدا کرده است اما اعضای قدیمی اتحادیه با اعتقاد به اینکه هتل سرمایه ملی یک کشور محسوب می‌شود و با عشق و علاقه فراوان که به این صنعت داشتند، تمام سعی و تلاش خود را در بهبود افکار مسوولان و حفظ سرمایه‌ها در این بخش انجام دادند. در 8 سال جنگ تحمیلی نیز با تاسیس شرکت تعاونی اتحادیه و فعالیت آن در خصوص تامین کالاهای مصرفی هتل‌ها به وی‍ژه در زمان جنگ تحمیلی و کمک به جبهه‌های جنگ موفق به دریافت لوح تقدیر و تشکر شدند. همچنین در سال 1380 با توجه به افزایش تعداد هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌ها و پانسیون‌های تحت پوشش اتحادیه، کمیسیون هیات عالی نظارت طی مصوبه‌یی تحت عنوان «ضوابط خاص صدور پروانه کسب» نام اتحادیه را به «اتحادیه هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌های استان تهران» تغییر داد. در حال حاضر هیات رییسه اتحادیه متشکل از پنج عضو اصلی و دو عضو علی‌البدل است که از طریق برگزاری انتخابات برای مدت چهار سال از سوی اعضا انتخاب می‌شوند. افراد منتخب در هیات رییسه در راستای حمایت از سیاست‌های توسعه این بخش فعالیت کرده و همواره با حداقل امکانات از منافع اعضای خود دفاع کرده‌اند. با محمدعلی فرخ‌مهر رییس اتحادیه هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌های استان تهران همکلام شدیم تا فعالیت این اتحادیه را مورد بررسی قرار دهیم. رقابت‌های غیرعرف فرخ‌مهر با اشاره به خانه‌هایی که به صورت یک‌ روزه در تهران اجاره داده می‌شود، می‌گوید: این خانه‌ها در تهران به وفور یافت می‌شود و حتی می‌توان گفت خانه‌ نیستند واحدهای آپارتمانی هستند. در استان‌هایی مانند گیلان و مازندران خانه‌هایی هستند که تحت خانه مسافر با قیمت‌های مناسب اجاره داده می‌شود. در تهران آپارتمان‌هایی با همه امکانات (که ما در هتل‌ها ارائه نمی‌کنیم) اجاره داده می‌شود و جذب مسافران خارجی زیادی دارند. ما نتوانستیم از طریق اتحادیه یا سازمان میراث فرهنگی با آنها مقابله کنیم. این آپارتمان‌های لوکس نه فقط به صورت یک روزه، بلکه یک ساعته هم اجاره داده می‌شود. این موضوعات به سازمان متولی برمی‌گردد و باید سازمان میراث فرهنگی به این موضوع ورود پیدا کند. وی با بیان اینکه در تهران هیچ هتلی بدون مجوز به صورت شفاف فعالیت نمی‌کند، می‌افزاید: زیرا بلافاصله اماکن آنها را پلمب خواهد کرد. آنهایی که به صورت غیررسمی و بدون مجوز فعال هستند، آپارتمان‌های مسکونی را اجاره می‌دهند و اگر شناسایی شوند هم نمی‌شود آن را پلمب کرد زیرا در مجتمع‌ها و آپارتمان‌هاست و نمی‌شود یک واحد از یک مجتمع را پلمب کرد. این باید دستور قضایی داشته باشد و پروسه مشکلی دارد. اگر هتلی به صورت غیرمجاز فعالیت کند، اتحادیه آن را به سرعت شناسایی و با سازمان میراث فرهنگی نامه‌نگاری می‌کند و سازمان هم با اداره اماکن برای پلمب آن اقدام می‌کند. متاسفانه مسوولان تاکنون حساسیت لازم را برای خانه‌های استیجاری به خرج نداده‌اند و در مقابل با هتلداری که صنعتی مولد و کارآفرین است، برخورد می‌کنند. رییس اتحادیه هتل‌ها و هتل‌ آپارتمان‌های تهران با اشاره به مالیات‌‌ها می‌گوید: مالیات‌های سنگین را باید به تمام این مشکلات افزود. افراد حقوقی فعال در هتلداری باید دفاتر قانونی و ثبت شده به اداره مالیات ارائه کنند. در حالی که اشخاص حقیقی در گذشته مشمول دفاتر قانونی نبودند و در حال حاضر آنها هم باید دفاتر قانونی داشته باشند. به‌طور کلی به دلیل اینکه سازمان مالیاتی شفاف عمل نمی‌کند همه با آن مشکل دارند. درجه‌بندی هتل‌ها و هتل‌‌آپارتمان‌ها اما شرکت‌ تعاونی این اتحادیه در حال حاضر در زمینه آموزش فعال است. به گفته فرخ‌مهر اتحادیه هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌ها یک مرکز آموزش تاسیس کرده است. یکی دیگر از کارهایی که توسط شرکت تعاونی اتحادیه ساماندهی می‌شود، بخش بهداشت است. این تعاونی مجوزی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت کرده و در زمینه ارزیابی و کارشناسی هتل‌ها فعالیت می‌کند. وی با بیان اینکه در حال حاضر مرکز آموزش اتحادیه از هتل‌ها پولی دریافت نمی‌کند، می‌گوید: مرکز آموزش به صورت رایگان به ارتقای سطح کیفی و دانش هتل‌ها می‌پردازد. این مرکز متعلق به هتل‌هاست. درصدد هستیم بعد از آموزش تمام پرسنل هتل‌ها، بتوانیم سطح این آموزش‌ها را گسترش داده و به افراد دیگر نیز آموزش دهیم. رییس اتحادیه هتل‌ها و هتل‌‌آپارتمان‌ها با اشاره به اینکه در کمیسیون درجه‌بندی هتل‌های میراث فرهنگی حق رای دارند، می‌افزاید: تمام ضوابط بین‌المللی برای اعطای ستاره و درجه‌بندی هتل‌ها لحاظ می‌شود. چه بسا در ایران سخت‌گیری‌ها بیشتر از کشورهای دیگر است. در گذشته پانسیون‌ها هم مجوز فعالیت خود را از سازمان میراث فرهنگی دریافت می‌کردند که ظاهرا در آیین‌نامه جدید این بند حذف شده است. به گفته فرخ‌مهر با وجود آیین‌نامه جدید پانسیون‌ها عضو اتحادیه ما باقی خواهند ماند. تعداد محدودی پانسیون در تهران فعالیت می‌کنند و بیشتر اقامتگاه هستند. بیش از 20 پانسیون تحت پوشش اتحادیه ماست. که مشکلات خاصی ندارند. بعضا شکایت‌هایی به اتحادیه می‌شود در مورد اختلاف پانسیون‌داران و دانشجویان یا افراد مقیم پانسیون است و در اتحادیه هم به صورت دوستانه حل و فصل می‌شود. وی در پاسخ به این سوال که چند پانسیون غیرمجاز در تهران فعال است؟ می‌گوید: 750هزار واحد صنفی غیرمجاز در تمام صنوف ایران فعال است. پانسیون‌های غیرمجاز فعال در تهران بسیار زیاد است. فعالیت این پانسیون‌های غیرمجاز باعث شکایت پانسیون‌داران به اتحادیه شده است. اتحادیه فعالیت این پانسیون‌های غیرمجاز را بررسی می‌کند و با کمک سازمان میراث فرهنگی به پلمب آنها اقدام می‌کند. می‌توان گفت که در بحث اقامت، بی‌قانون‌ها به قانونمندان غلبه می‌کنند. اقامتگاه‌های غیرمجاز هنجارشکنی ‌و مشکلات عدیده‌یی به وجود می‌آورند. نهادها، سازمان‌ها و اماکن بر فعالیت اقامتگاه‌های غیرمجاز نظارت ندارند بنابراین آنها هم تابع مقررات نیستند و در چنین شرایطی امکان بروز هر مشکلی وجود دارد. به گفته فرخ‌مهر متولی قیمت‌گذاری نرخ پانسیون‌ها میراث فرهنگی است. نرخ‌های پانسیون‌ها سال 93 در اختیار سازمان میراث فرهنگی بود و براساس مصوب هیات وزیران مشخص می‌شد و اتحادیه آن را به پانسیون‌داران ابلاغ می‌کرد. اما از سال 93 به بعد نرخ پانسیون‌ها را سازمان با اتحادیه هتل‌ها و هتل‌آپارتمان‌ها بررسی کرده و ابلاغ می‌کند. رییس اتحادیه هتل‌ها و هتل‌‌آپارتمان‌های تهران با اشاره به اینکه در گذشته قرار بود، قیمت‌گذاری به بخش خصوصی واگذاری شود، افزوده بود: در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی در قیمت‌گذاری هتل‌ها تصمیم‌گیری می‌کند، در صورتی که اتحادیه باید در این زمینه وارد شود. نرخ‌ها به صورت تکلیفی از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام می‌شود و این در حالی است که تشکل‌ها ‌باید به این موضوع وارد شوند. در کشور ما هتلداری مفهوم واقعی ندارد و ما در حال حذف شدن هستیم. در همه جای دنیا نرخ‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. در زمان‌های افزایش تقاضا و غیر از آن، نرخ‌گذاری باید متفاوت باشد. فرخ‌مهر در مورد تخفیف 40درصدی هتل‌های تهران می‌گوید: «در تمام دنیا هتل‌ها پیک کاری دارند و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. هتل‌های تهران ایام عید این تخفیف را قائل می‌شوند، زیرا همه از تهران خارج می‌شوند. تهران در ایام نوروز هوای خوبی دارد و خلوت‌تر از روزهای دیگر است بنابراین یکی از نقاط خوب گردشگری محسوب می‌شود. تهران جاذبه‌ها و امکانات (رستوران‌ها، پارک‌ها و...) خوبی دارد. سازمان میراث فرهنگی هم در ایام نوروز جشنواره گردشگری را برگزار می‌کند و شهرداری طرح تهران‌گردی را پیاده می‌کند. فضا بسیار مناسب است برای کسانی که تمایل دارند از تهران بازدید کنند. اتحادیه هتل‌ها و هتل‌‌آپارتمان‌های استان تهران برای حمایت از سازمان‌ میراث فرهنگی برنامه‌ریزی کرده تا مسافران تهران از 40درصد تخفیف برخوردار شوند. تعطیلات برای هتل‌های تهران پیک کاری محسوب نمی‌شود. سایر زمان‌ها که ادارات، سازمان‌ها و نهادها فعال هستند زمان پیک کاری هتل‌های تهران به حساب می‌آیند.» فرخ‌مهر، در گذشته نه‌چندان دور با گلایه از حذف برنامه‌های تشویقی جهت سرمایه‌گذاری در هتلداری تاکید کرده بود: این زنگ خطری در بخش هتلداری است. در سال 70 برنامه‌های حمایتی از سوی دولت ارائه شد که طی آن بسیاری از سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به ساخت هتل شدند. به گفته وی، ازجمله این برنامه‌های حمایتی، آزاد‌سازی نرخ تعرفه‌ها برای هتل‌هایی بود که همان سال ساخته می‌شدند. متاسفانه این قانون لغو شد با وجود چنین تغییراتی امنیت در سرمایه‌گذاری از بین رفته و عرصه به هتلداران تنگ خواهد شد. حتی کمبود هتل خوب در کشور نتیجه برنامه‌ریزی‌های غلط و عدم حمایت از طرح و برنامه‌های خوب است.