تلگرام و پازل انتخابات ایران
انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری در حالی دیروز برگزار شد که در میان بازتاب گسترده رسانه‌ای، برخی رسانه‌ها از منظری دیگر به آن پرداختند.
گرچه در روند برگزاری انتخابات و مدت‌زمانی که برای تبلیغات نامزدها در نظر گرفته شده بود، به صورت پراکنده از میزان اثرگذاری انواع رسانه‌ها بر افکارعمومی سخن به میان آمد و بعضا تأکید شده بود در این دوره از انتخابات، رسانه‌های دیجیتال و ابزارهایی مانند شبکه‌های پیام‌رسان موبایلی بیشترین ضریب نفوذ را دارند، اما شاید بتوان گفت یکی از گزارش‌های درخور توجه دراین‌باره، گزارش خبرگزاری الجزیره بوده که در گزارشی با عنوان «تأثیر نرم‌افزار تلگرام بر انتخابات ایران» به بحث در‌این‌زمینه پرداخته است.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از شرق ، این خبرگزاری در روزهای قبل و بسیار پیش‌تر از شروع فعالیت‌های انتخاباتی در ایران تقریبا برای همه مسلم شده بود که در این انتخابات ابزارهای مجازی، ازجمله شبکه‌های پیام‌رسان موبایلی یک نقش عمده و تأثیر‌گذار را در تعیین نتایج انتخابات می‌توانند بر عهده داشته باشند.موضوعی که به نوبه خود می‌تواند تأثیر بسزایی در تغییر چهره انتخابات و فضای سیاسی در ایران بازی کند. با شروع فعالیت‌های انتخاباتی شاهد آن بودیم که همه طیف‌های سیاسی سعی کردند به شکلی مؤثر از امکانات و قابلیت‌های این شبکه‌های مجازی و موبایلی نهایت استفاده را ببرند و کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی با توجه به وسعت و سهولت دسترسی در ایران تبدیل به یکی از قطب‌های تبلیغات انتخاباتی شدند؛ پدیده‌ای که برای اولین‌بار در فضای سیاسی ایران رخ نمود. شاید همین موضوع منجر به آن شد که مسئولان برگزاری انتخابات و نظارت بر آن به فکر چاره‌جویی درباره سازماندهی فضای مجازی در حوزه انتخابات بیفتند. موردی که تا آخرین روزهای منتهی به برگزاری انتخابات نیز همچنان به عنوان یک مسئله اصلی پا‌برجا بود و البته منجر به بروز برخی شایعات مبنی بر فیلترینگ شبکه‌های موبایلی و قطعی اینترنت نیز شد؛ البته همه شایعات از سوی مقامات رد شد و خوشبختانه در جریان برگزاری انتخابات نیز هیچ مشکلی از این نظر به وجود نیامد و انتخابات در کمال آرامش و با حضور گسترده مردم برگزار شد؛ حتی برخی به انتشار اظهارات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مبنی بر پیشگیری از هرگونه اختلال در اینترنت پرداخته و بیان کردند مجموعه دولت دراین‌باره مقاومت می‌کند تا هیچ‌گونه خللی وارد نشود.
خبرگزاری الجزیره در گزارش خود سعی کرده تأثیرات فضای مجازی را از مسیر نرم‌افزاری مانند تلگرام در ایران دنبال کند. گزارش الجزیره از نگاهی دوقطبی به فضای قبل از برگزاری انتخابات در ایران پرداخته است. در یک‌سو تریبون‌های سنتی را مد نظر قرار داده که به ادعا و باور این خبرگزاری در دستان طیف اصولگراست و از سوی دیگر حوزه‌ای جدید و نه‌چندان جدی، یعنی گوشی‌های هوشمند که بسیار تأثیر‌گذار هم هستند. بنا بر این گزارش: هرکجا که در تهران قدم بگذارید، کاربران از هر سنی با این ابزارها در ارتباط دائمی هستند؛ اغلب از تلگرام استفاده می‌کنند و بعضا از اینستاگرام. الجزیره اشاره می‌کند که طیف سیاسی معتدل و اصلاح‌طلب و کاندیداهای این طیف بیشترین استفاده را از سرویس تلگرام در انتخابات می‌کنند. سرویسی که از هر چهار ایرانی به شکل متوسط یک نفر از آن بهره می‌برد. این گزارش اشاره می‌کند گروه‌ها و کانال‌های تلگرام منجر به آن شده است که کاربران و رأی‌دهندگان ایرانی به‌شدت به روز باشند و اخبار و آرایش‌های سیاسی انتخابات را به دقت و با جزئیات دنبال کنند. تا‌جایی‌که به یکی از مقامات وزارت ارتباطات نقل شده که تعداد افرادی که از تلگرام استفاده می‌کنند از تعداد بینندگان تلویزیون بیشتر است.
نگاهی به گزارش الجزیره فارغ از تقسیم‌بندی جناحی که این خبرگزاری در استفاده و بهره‌گیری از ابزارهای ارتباطی سنتی و مدرن کرده است، بیانگر یک موضوع قابل توجه است. این که نه‌تنها در داخل کشور بلکه حتی در ورای مرزهای ایران کاملا مشخص است که استفاده گسترده ایرانیان از ابزارهای ارتباطی مدرن و بیشتر موبایل تبعات و تأثیرات گسترده‌ای در تغییر چهره سپهر سیاسی در کشور دارد؛ تأثیری که شاید بتوان آن را در میان سایر کشورهای دنیا کم‌نظیر دانست. قبل از انتخابات سؤالات و نگرانی‌های زیادی درباره استفاده از این شبکه‌ها و تأثیر آنها به‌ویژه در برگزاری سالم انتخابات وجود داشت؛ اما اکنون با برگزاری انتخابات بدون هیچ مشکلی مشخص شد تلگرام و سایر ابزارهای ارتباطی این‌چنینی، تبدیل به یک بازیگر مهم در مسائل و موضوعات سیاسی در کشور شده‌اند. بازیگری که به‌تازگی شناخته شده و شناخت دقیق و بهتر آن به همراه شناسایی پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی که در اختیار حاکمیت و مردم قرار می‌دهد، می‌تواند به خوبی نهادینه شده و به عنوان یک بازیگر رسمی و مهم از این به بعد مورد شناسایی و مشروعیت جدی قرار بگیرد.
