مختصات تجارت ترجیحی با 6 کشور
«توسعه مراودات خارجی» با کشورهای جهان پس از توافقات سیاسی امسال، بیش از گذشته در حال رقم خوردن است. در همین راستا، روز گذشته سازمان توسعه تجارت، «لیست کالاها و تعرفههای ترجیحی ایران با 6 کشور» را منتشر کرد.
پیش از این نیز، توافقنامه برقراری تعرفههای ترجیحی بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت با تیم اقتصادی اتحادیه اوراسیا به امضا رسید. از سوی دیگر، ترکیه نیز اجرای توافقنامه تجارت ترجیحی با ایران را در ژانویه ۲۰۱۵ کلید زد. در این توافقنامه، «125 فقره کالای ایرانی از جمله محصولات کشاورزی و شیلات و ۱۴۰ فقره کالای ترک اعم از کالاهای صنعتی، مشمول تعرفه ترجیحی شدند. هدف از این توافقنامه این بود که مناسبات اقتصادی دو کشور، ظرف چند سال آینده به ۳۰میلیارد دلار برسد. البته کارشناسان بخش خصوصی درباره انعقاد توافقنامه تجارت ترجیحی دو جانبه میان «ایران» و «ترکیه» بر این باورند که این توافقنامه بدون توجه به موضوع حمایت از صادرات تولیدات داخلی صورت گرفته و بیشتر به نفع طرف ترک است تا ایران. عمدهترین محصولات تجارت ترجیحی به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تعادل ، کشورهای «ترکیه»، «ازبکستان»، «کوبا»، «قرقیزستان»، «بلاروس» و «بوسنی و هرزگوین» در فهرست تجارت ترجیحی با ایران قرار دارند و عمده کالاهای شامل تجارت ترجیحی نیز محصولات «کشاورزی»، «دارویی» و «پتروشیمی» هستند. بنابراین، ایران تعرفه ترجیحی در تجارت برخی کالاها با این 6کشور دارد؛ به این معنا که در تجارت فیمابین، کالاهای مشمول، با عوارض گمرکی پایینتر از حد معمول، اجازه واردات به کشور مقصد را دارند. بر اساس لیست تعرفههای ترجیحی ایران با دیگر کشورها، عمده کالاهایی که ایران برای آنها از کشورهای مقصد درخواست تعرفه ترجیحی کرده است، شامل محصولات باغی، خشکبار، محصولات شیلاتی، برخی محصولات غذایی، برخی محصولات پتروشیمی، تجهیزات پزشکی، مواد دارویی، محصولات بهداشتی، سیمان، پوشاک، فرش و انواع کفپوشها، شیرآلات صنعتی و... است. در مقابل نیز متناسب با کشورهای مبدا، لیست کالاهایی که درخواست تعرفههای ترجیحی آنها برای ایران ارسال شده است، عمدتا شامل برخی محصولات باغی و میوه، نساجی، پوشاک، پارچه، فرآوردههای آرایشی و بهداشتی، کاغذ، لوازم خانگی، مبلمان و... است. در حالی که 27 قلم کالای ایرانی برای صادرات به ازبکستان و به همین تعداد نیز کالای ازبک برای صادرات به ایران بر اساس توافقات حایز شرایط کسب ترجیحات تعرفهیی شدهاند، هر دو کشور میزان تخفیفات را برای کالاها 50درصد درنظر گرفتهاند.
بوسنی و هرزگوین نیز به عنوان دیگر کشور دارای تعرفههای ترجیحی با ایران، مجموعا 340 قلم کالا را در لیست خود گنجانده است که از این تعداد، سهم هر کشور 170قلم است. کالاهای بوسنیایی برای ورود به ایران بر اساس توافق انجام شده، 20 تا 30درصد تخفیف عوارض گمرکی دریافت میکنند، در حالی که رقم تخفیف برای کالاهای ایرانی در گمرک بوسنی و هرزگوین، بین 20 تا 40درصد است. در اطلاعات مربوط به تعرفههای ترجیحی مربوط به کشور بلاروس، فقط لیست محصولات این کشور که دارای تخفیفات گمرکی از سوی ایران هستند، موجود است که بر اساس این اطلاعات، بلاروس برای صادرات 96 قلم کالا به ایران، بین 10 تا 50درصد تخفیف دریافت میکند. اما شریک تجاری ایران در امریکای مرکزی، کوباست که تبادلات دارای ترجیح تعرفهیی این کشور با ایران مجموعا به 124 قلم کالا میرسد و در حالی سهم ایران از این تبادلات 88 قلم و سهم کوبا 44 قلم است که کالاهای ایرانی برای صادرات به کوبا شامل 10 تا 30درصد تخفیف عوارض و کالاهای کوبایی برای صادرات به ایران نیز به همین میزان تخفیف در عوارض گمرکی دریافت میکنند.
اما در بین6 کشور دارای تعرفه ترجیحی با ایران، بالاترین تعداد اقلام دارای تعرفه ترجیحی به صورت دو طرفه، بین ایران و قرقیزستان است که شامل 596 قلم کالا میشود که 302 قلم کالا از این تعداد، متعلق به آمار صادرات ایران است و در این بین، تخفیف مربوط به ترجیحات تعرفهیی محصولات ایرانی در صادرات به قرقیزستان، 40 تا 100درصد و تخفیف در عوارض ورود محصولات قرقیزستان به ایران، 30 تا 90درصد است. همچنین با اینکه تبادلات ترجیحی کالای بین ایران و ترکیه، تنها مربوط به 399 قلم کالاست، اما به نظر میرسد منعطفترین شکل تبادل ترجیحی بین ایران و ترکیه برقرار باشد، چراکه تخفیفات در عوارض دو گمرک به کالاهای مورد تبادل از 15 تا 100درصد است.