اظهارنظر کارشناسی درباره نرخ ارز

از روزی که نرخ ارز لایحه بودجه سال 1395، اعلام شد، موجی از بحث و گفت‌وگو بر سر نرخ ارز و نتایج تعیین چنین نرخی در گرفت. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، عده‌ای معتقد بودند این نرخ با توجه به لغو تحریم‌ها و بازگشت پول بلوکه شده به کشور مناسب است، عده‌ای هم اظهار می‌کنند این نرخ به دلیل تجربه تورم دو رقمی در سال‌های گذشته برای کشور مناسب نیست و توان رقابت کالای ایرانی با کالاهای خارجی را در عرصه‌های بین‌المللی از ایران می‌گیرد. با این همه چه منتقدان و چه موافقان، اغلب بر سر یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن هم مشخص نبودن دلیل انتخاب عدد 2997 تومان به جای عدد رند 3000 تومان برای نرخ ارز بودجه 95 است. اغلب اقتصاددانان معتقدند معلوم نیست چه منطقی حاکم بر تعیین چنین عددی است و عده‌ای هم معتقدند که دولت در تعیین چنین رقمی بیشتر جنبه‌های روانی بازار را مد نظر قرار داده است نه اینکه محاسبات دقیقی انجام داده و چنین نرخی را بر مبنای آن استخراج کرده باشد. وحید شقاقی، اقتصاددان، با انتقاد از تعیین چنین نرخی معتقد است: لحاظ کردن مابه‌التفاوت نرخ تورم داخلی و بین‌المللی، نرخ مناسب ارز برای بودجه سال 1395 را در حدود 3400 تومان نشان می‌دهد و در واقع مشخص است که دولت خواسته نرخ ارز را پایین‌تر از قیمت واقعی آن، محاسبه کند. او اضافه می‌کند: البته همین نرخ نیز قاعدتا می‌بایست 3000 تومان بود و مشخص نیست که دولت بر چه مبنایی عدد 2997 تومان را تعیین کرده است. ما اقتصاددانان در این زمینه از مدیران بانک مرکزی و وزارت اقتصاد هم پرس و جو کردیم ولی آن‌ها نیز از نحوه محاسبه چنین عددی اطلاع نداشتند و برای آن‌ها هم این رقم جالب بود. وی همچنین گفت: این رقم بیش از هر چیزی ما را یاد قیمت خربزه و هندوانه میوه‌فروشی‌ها می‌اندازد. وقتی مثلا قیمت خربزه و هندوانه را برای ایجاد جو روانی مبنی بر ارزان‌تر بودن میوه، در قیمت کیلویی 3999 تومان تعیین می‌کنند. همچنین غلامرضا سلامی، اقتصاددان نیز با تاکید بر اینکه به نظر نمی‌رسد برای تعیین نرخ 2997 تومانی برای ارز بودجه سال 1395، محاسبه‌ علمی صورت گرفته باشد، اظهار کرد: فکر نمی‌کنم منطق تعیین چنین رقمی، به غیر از منطق فروشندگان مغازه‌ها باشد که می‌خواهند با تعیین رقم‌هایی از قبیل مثلا 2999 تومان، برای مشتریانشان یک جو روانی مبنی بر پایین بودن قیمت کالاهای مغازه ایجاد کنند. گرچه تاکنون مسئولان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور که متولی تدوین بودجه در کشور هستند، درباره چرایی انتخاب رقم 2997 تومان به جای سه هزار تومان در بودجه سال 1395، توضیح قابل توجهی ارایه نکرده‌اند ولی مسئولان این سازمان تاکید دارند که بودجه سال 1395، با کار کارشناسی دقیقی انجام شده است، همچنانکه چندی پیش محمد باقر نوبخت؛ رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، با بیان اینکه تمام کارکنان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور برای تهیه لایحه بودجه و لایحه برنامه ششم توسعه بسیج بوده‌اند، بیان کرده است: همکاران من در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مدت زمان طولانی را هر روز تا دیروقت روی این لوایح کار کارشناسی انجام می‌دادند.