آشنایی با یاور 8 میلیون دلاری زبان فارسی!

اول بار پایگاه اینترنتی دانشگاه کالیفرنیا در دیویس با انتشار این خبر مستند به بیانیه دفتر رییس دانشگاه اعلام کرده بود: یه گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از عصر ایران، مبلغ اهدا شده از سوی خانم بیتا دریاباری، به عنوان پژوهانه (گرنت پژوهشی) به آن دسته از پژوهشگران این دانشگاه اختصاص می یابد که در گسترهٔ زبان و ادب فارسی فعالبت می کنند. دانشگاه کالیفرنیا که در شهر دیویس واقع است در سال ۱۹۰۵ تاسیس شده و در رده بندی معتبر تایمز در حال حاضر پنجاه و پنجمین دانشگاه برتر جهان به شمار می رود. بیتا دریاباری کیست؟ بانوی ۴۴ ساله ایرانی ۱۶ ساله بود که از سرزمین مادری به قصد آموزش و زندگی در امریکا کوچید اما هیچ‌گاه در همهٔ این سال‌ها، پیوند خود را با فرهنگ ایران نگسسته است. او که در رشته رایانه ( کامپیوتر) خوانده از چهره‌های نامدار دره سلیکون (Silicon Valley) است که جایگاه غول‌های فناوری است. وی پیش تر نیز اقدام به کمک شش و نیم میلیون دلاری به دانشگاه استنفورد برای پژوهش‌های ایرانشناسی و همچنین «جایزه ادبی بیتا» کرد که در سال ۲۰۰۸ راه‌اندازی شده و تاکنون به نامدارانی چون سیمین بهبهانی، گلی ترقی، محمدرضا شجریان، بهرام بیضایی و هوشنگ سیحون داده شده است. افزون بر این‌ها، او در سال ۲۰۰۹ به «موزه بریتانیا» و «بنیاد میراث ایران» یاری داد تا یکی از برجسته‌ترین برنامه‌های این موزه به نام نمایشگاه «شاه عباس صفوی» در لندن برپا شود تا جهانیان با ایران روزگارِ صفوی آشنا شوند. روزنامه قانون نیز در ایران هم به تازگی با او گفت و گو کرد و به نقل از او نوشت: «از سال 2007 به این‌سو با دانشگاه استنفورد همکاری می‌کنم. آقای حمید مقدم با کمک 10 میلیون دلاری‌شان، بخش ایرانشناسی این دانشکده را بنیاد گذاشته‌اند و من نیز در این بخش،«جایزه بیتا» را راه‌اندازی کرده‌ام که هر ساله به یکی از نامداران فرهنگ و هنر ایران داده می‌شود. این تجربه کمک کرد تا با پژوهشگران دیگر آشنا شوم. یادم هست که برای پروفسور دیویس که 10 سال روی«ویس و رامین» پژوهش، و ترجمه‌ای هم از آن به انگلیسی منتشر کرده است، سخنرانی‌ یی گذاشتیم. توسط او با پژوهش‌های پروفسور ملویل و مرکز شاهنامه آشنا شدم. در سفرهایی که به لندن داشتم، این شانس را آوردم که با پروفسور ملویل و همسرشان فیروزه عبدلاوا که روسی است؛ اما علاقه‌ ‌ بسیاری به زبان فارسی و شاهنامه دارد، آشنا شوم. شاید جالب باشد که بگویم این دو، نزدیکِ 20 سال پیش در ایران و در برنامه‌ای مربوط به شاهنامه با هم آشنا شدند و با یکدیگر ازدواج کردند. این زوج ایران‌پژوه، اکنون در کمبریج در پروژه شاهنامه با یکدیگر همکاری می‌کنند و من سال گذشته، دخترم را که زاده‌ آمریکاست و فارسی‌اش چنان که باید و شاید کامل نیست، تشویق کردم تا در کنار این زوج، کارآموزی کند تا با فرهنگ خودمان بیش از پیش آشنا شود و من از این طریق با پروژه شاهنامه و همچنین پژوهش‌های پروفسور ملویل بیشتر آشنا شدم و از آنجا که آنان برای ادامه پژوهش‌هایشان به کمک مالی نیاز داشتند و حتی دانشگاه کمبریج تهدید به قطع این پژوهش‌ها کرده بود، بر آن شدم تا به این پروژه کمک کنم. این‌ را هم باید در نظر آورد که دانشکده پمبرک که پیشینه‌ای 600 ساله دارد، یکی‌ از 31 دانشکده دانشگاه کمبریج است که کارنامه‌ای برجسته‌ در ایرانشناسی دارد.» ‌ روزنامه اطلاعات بین الملل هم با انعکاس همین مصاحبه و در بخش دیگری به نقل از او نوشت: «خانواده من، خانواده‌ای فرهنگ‌دوست‌اند. ما همچنین با زنده‌یادان محمد معین (مردی که همه زندگی‌اش را وقف فرهنگ ایران و زبان فارسی کرد) و محمدعلی امیرجاهد (شاعر و تصنیف‌ساز برجسته‌) خویشاوندی داریم. خودِ من نیز از کودکی، علاقه زیادی به شعر و هنر، به ویژه موسیقی و نقاشی داشتم. از 16 سالگی هم که به آمریکا مهاجرت کردم، موسیقی در زندگی‌ام جریان داشته است. همه این‌ها، مرا به فرهنگ و هنر از دوران کودکی علاقه‌مند کرده است.» این نکته هم قابل یادآوری است که بیتا دریاباری همسر سابق امید کردستانی از مدیران ارشد پیشین گوگل است.