پرونده ای برای حال و هوای برجامی بورس

آنچه این روزها در بورس مشاهده می شود خوش بینی و امید به آینده نمادها و سود دهی است. گرچه بورس طی بیش از 20 ماه گذشته اوضاع مساعدی نداشت و بیش از 180 میلیارد تومان از ارزش آن کاهش پیدا کرد اما اتمام دوره احتیاط و انتظار برای به نتیجه رسیدن مسائل سیاسی که سال های اخیر به شدت صنایع و شرکت های بورسی را از رمق انداخته بود بعث شد تا رونق دوباره به تالار شیشه ای بازگردد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، از ابتدای سال جاری بورس اوراق بهادار با نگرانی و انتظار برای اتمام مراحل توافق هسته ای و اجرای برجام در خریداران سهام با احتیاط تنها به معاملات برخی صنایع گروه محصولات شیمیایی وگروه بانک ها، موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی توجه نشان دادند. از ابتدای سال 94 تا آذرماه متوسط روزانه تعداد و ارزش معاملات به ترتیب برابر با 637 میلیون سهم و 1234میلیارد ریال بوده است. در پایان آذر ماه 94، دفعات معاملات برابر با 2 درصد در مقایسه با آبان ماه 94 کاهش یافت و از 585 هزار دفعه به 575 هزار دفعه بالغ شد. شاخص بورس در پایان آذر 94 نسبت به آبان 94، به میزان 1371 واحد برابر با 2 درصد کاهش داشت و از 62889 واحد به 61519 واحد رسید. ارزش بازار نیز در پایان آذر ماه 94 در مقایسه با آبان ماه 94 به میزان 68316 میلیارد ریال برابر با 3 درصد کاهش یافت و از 2729807 میلیارد ریال به 2661492 میلیارد ریال رسید. اما کاهش تعداد و ارزش معاملات بورس تهران در منطقه کمتر از بورس عربستان بود. مقایسه بازدهی شاخص کل بورس تهران با شاخص بورس‌های منطقه نشان داد که شاخص بورس تهران در ٩ ماهه امسال نسبت به بورس‌های منطقه خاورمیانه افت کمتری را تجربه کرده و بورس عربستان با بیشترین افت در صدر جدول قرار گرفته است. مقایسه شاخص بورس تهران با سه بورس مطرح منطقه نشان می‌دهد که بورس تهران در ٩ ماه امسال نسبت به بورس‌های دوبی، عربستان و استانبول کمترین افت را تجربه کرده و با افت 6.1 درصدی شاخص در این مدت در انتهای جدول قرار گرفت. با رسیدن به زمان اجرای برجام و آغاز دی ماه گمانه زنی و پیش بینی ها برای بورس آغاز شد. کارشناسان و تحلیلگران بورس اعتقاد داشتند با پایان تحریم ها و اجرای برجام صنعت بانکداری کشور از صنایعی است که اجرایی شدن برجام برآن اثر می‌گذارد. بحث باز شدن سوئیفت می‌تواند بسیارکمک‌کننده باشد. از طرفی دیگر نیز، بانک‌ها تراکنش مالی‌شان، درآمدهای بین‌المللی شعب خارج از کشورشان فعال‌ می‌شود. محمد کفاش پنجه شاهی فعال بازار سرمایه درباره تاثیر اجرایی شدن برجام بر بازار سرمایه عنوان کرد: اجرای برجام در صنایعی می‌تواند تاثیر بگذارد که با یک‌سری تحریم‌ها مواجه بوده‌اند اما برجام باید اجرایی شود تا تاثیراتش را بر عملکرد شرکت‌ها بگذارد. اینکه این مساله بر پیش‌بینی‌های سال 95 یا عملکرد شرکت‌ها در سال 94 تاثیر بگذارد اینها مهم است ولی اینکه صرفا برجام اجرا شود در همان لحظه به خودی خود نمی‌‌توان راجع به آن قضاوت کرد، به هرحال باید یک مقدار زمان هم بگذرد. اما سید بهاءالدین حسینی هاشمی اعتقاد داشت: شرط تحول در فعالیت های بانکی فقط برداشته شدن تحریم ها نیست. شرط تحول در فعالیت های بانکی فقط برداشته شدن تحریم ها نیست، اما بانک ها با استفاده از باز شدن فضای اقتصادی پس از سال ها می توانند تعامل جهانی خود را از سر گیرند. حسینی هاشمی در خصوص شرایط پیش روی بازار پولی و شبکه بانکی با اجرایی شدن برجام گفت: قطعا با اجرای برجام در شبکه بانکی کشور یک اتفاق معجزه آسا نمی افتد. به گفته وی نباید بعد از قطع کامل روابط طی 8 سال انتظار داشته باشیم به محض اجرای برجام همه موانع رفع شده و در کمترین زمان مشکلات برطرف خواهد شد. 26 دی ماه با انتشار اخبار مربوط به گزارش های آژانس انرژی اتمی و سفر وزیر امور خارجه کشور به وین، جهت دیدار با فدریکا موگرینی و اجرای برجام، بالاخره سهامداران با روی خوش به خیابان حافظ آمدند و پس از ماهها رشد 1000 واحدی شاخص را در تالارهای بورس اوراق بهادار رقم زدند. این خبر توانست به بیش از 20 ماه رکود بورس پایان دهد اما سهامداران و سرمایه گذاران این بار با مطالعه و بررسی آینده سهم ها اقدام به خرید و فروش کردند. در اولین روز پسا برجام این گروه خودرویی ها و بانکی ها بودند که از اقبال بیشتری در بین سرمایه گذاران برخوردار بوده و بیشترین تعداد معاملات روی سهام شرکت های پارس خودرو، سایپا و زامیاد از بین خودرویی ها و تجارت ، صادرات و ملت از گروه بانکی ها صورت گرفت. تابلوهای بورس اوراق بهادار از روز قبل از برجام به استقبال اجرایی شدن آن رفته و روند صعودی خود را کلید زدند. پس از گذشت دو سال از دوران رکود بورس سرمایه گذاران با رفع نگرانی ها از نتیجه توافقات هسته ای به تالارها بازگشتند. لغو تحریم های بین المللی موجب شد تا خوش بینی ناشی از بهبود وضعیت اقتصادی به بازار سرمایه تزریق شده و در نتیجه بورس تهران بعد از 2 سال رکود با رونق دوباره و افزایش قیمت ها مواجه شود . رونق دوباره بورس و توجه اهالی تالار شیشه ای به شرکتهای بورسی و افزایش استقبال سهامداران از قیمت‌های پایین شرکتها سبب شد تا نقدینگی جدیدی وارد بورس شده و با افزایش مشارکت سهامداران برای خرید سهم، اکثر صنایع بورسی مسیر خود را تغییر داده و بر خلاف ماه های گذشته،با بازدهی مثبت مواجه شوند. بازگشت تحرک به بورس با انعقاد قراردادهای هیئت اعزامی به اروپا جهت گیری خاصی به سمت صنایعی پیدا کرد که یک طرف این معاملات بودند. گزارش ها حاکی است که در میانه معاملات روز سوم اجرای برجام صف های میلیونی برای خرید سهام خودروسازان شکل گرفت که در این میان شرکت‌های سایپا دیزل و توسعه معادن و فلزات رکوردار صف های میلیونی بودند. همچنین برای شرکت های پارس خودرو، زامیاد و دارویی تامین نیز صف های خرید شکل گرفت. با رشد بیش از 1000 واحد شاخص در روز حال نوبت به اظهار نظرهای منتقدانه از واکنش سهامداران رسیده است. برخی کارشناسان و منتقدین با مشاهده این رشد رونق و خوش بینی بورس را حباب خوانده و اعتقاد داشتند: هنوز هیچ اتفاق بنیادی خاصی در هیچ صنعتی از جمله صنعت خودرو نیفتاده است؛ ضمن این‌که شرکت‌های خودرویی هم گزارش‌های 9 ماهه خود را که دادند، بسیار گزارش ضعیفی بوده است. در پاسخ به این کارشناس اما تحلیلگران دیگری بودند که این اظهار نظر را نادرست خوانده و گفتند: یکی از مهمترین عواملی که به نظر می رسد بازار را بهبود بخشیده، ورود پول جدید به بازار است. این تأثیرگذاری را براحتی می توانیم در ارزش معاملات طی چند روز گذشته مشاهده کنیم. در واقع بیراه نخواهد بود اگر بگوییم پول هایی که قبلا در بانک ها یا بازارهای دیگر پارک شده بود، به تدریج روانه بازار سرمایه شده است. مالک رحمتی مدیرعامل صندوق سرمایه گذاری سبحان در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین، رشد بیش از هزار واحدی شاخص کل بورس اوراق بهادار را به عنوان مهمترین نشانه از مثبت بودن فضای اقتصاد کشور تحلیل کرد. با گذشت 10 روز از اجرای برجام شاخص با شیبی منطقی و کند رو به افزایش رفته و پیش بینی می شد به کانال 71 هزار واحد بازگشت . این در حالی است که مهدی صادقی درباره گمانه زنی ها درباره وجود حباب در بازار سرمایه گفت: اگر به گذشته برگردیم، هر زمان که شاخص دو تا سه روز با رشد سنگین همراه می شد ، در روزهای سوم به بعد ، حقوقی های میل به فروش بیشتری پیدا می کردند و این بهانه خوبی برای خروج از بازار حقیقی ها می شد. وی ادامه داد: بنابراین شاخص دوباره به روند اصلاحی بازگشته و سهامداران ضرر می کردند. اما این بار داستان متفاوت است؛ اغلب شرکت ها در پساتحریم دچار تحولات عظیم و تاریخی خواهند شد و این تضمین کننده رشد میان و بلندمدت بازار است.