دولت لایحه برنامه ششم را بازپس گیرد

از آنجا که این لایحه بسیار دیرتر از زمان موعود به مجلس تقدیم شد احتمال رد آن و تمدید برنامه پنجم، پیش‌تر هم از سوی کارشناسان مستقل و هم از سوی مجلس مطرح شده بود. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از شرق ، در یکی از آخرین اظهارنظر‌ها محمدرضا پورابراهیمی، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه در گفت‌وگوییی خبر از رد این لایحه که البته «برنامه» از سوی او خوانده نمی‌شود، داد و گفت: طرح دوفوریتی تمدید برنامه پنجم از سوی این کمیسیون به هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی رفته است. ‌ علت رد لایحه برنامه ششم چیست؟ رد این لایحه به یک مسئله برنمی‌گردد بلکه دلایل متعددی دارد. نخست آنکه پیشنهادی که دولت در قالب لایحه برنامه ششم به مجلس ارائه داده است، برنامه نیست و آنچه در خود لایحه نوشته شده، «احکام مورد نیاز برای برنامه ششم» است و در این برنامه آورده که برنامه در دولت تصویب خواهد شد. در واقع دولت قصد دارد مجوزهایی را از مجلس بگیرد و خود بعدها اقدام به تصویب برنامه کند. این اقدام در برنامه‌نویسی نوعی بدعت است که دولت فعلی آن را باب کرده است. ‌ یعنی دولت قصد دارد صرفا در این مرحله مجوز از مجلس گرفته و سپس اقدام به نگارش برنامه بدون تأیید مجلس کند؟ دقیقا. در متن لایحه برنامه ششم این‌طور آمده که دولت، «برنامه» را خواهد نوشت که نوعی بدعت‌گذاری است. ‌ اشکال‌های دیگر واردشده بر این لایحه در کمیسیون اقتصادی چه بود؟ برنامه باید مبتنی بر رویکرد اسناد بالادستی باشد که یکی از آنها سیاست‌های برنامه ششم و سیاست‌های ابلاغی رهبر است. اما اکنون احکامی که در سیاست‌های ابلاغی است، خیلی بیشتر از احکامی است که دولت در قالب برنامه ششم ارائه کرده که البته همخوانی ندارد و از جنس‌های متفاوتی است. علاوه بر آنکه، این لایحه براساس اقتصاد مقاومتی نیز تنظیم نشده است، درحالی‎که باید سیاست‌های اقتصادی مقاومتی به‌طور جدی در نظر گرفته می‌شد تا بر اساس آن، برنامه‌های خردتر از جمله بودجه‌های سالانه را با توجه به آن ارزیابی کنیم. ‌ مشکلی برای زمان بررسی این لایحه هم وجود داشت؟ بله. براساس قانون، زمان مورد نیاز برای بررسی لایحه برنامه ششم، یک‌سال پیش از پایان دوره برنامه قبلی در نظر گرفته شده است، اما دولت هفته قبل این لایحه را به مجلس تقدیم کرده و اصلا امکان و زمان کافی برای بررسی این لایحه که یکی از سندهای مهم اقتصادی کشور به شمار می‌رود، از سوی مجلس وجود ندارد. علاوه بر آنکه چنین برنامه مهمی همزمان با سند برنامه بودجه سال ٩٥ ارائه شده که امکان به‌صحن‌آمدن هر دو این سندها تا پایان عمر این مجلس وجود ندارد. افرادی که اکنون در دولت حضور دارند خود زمانی در مجلس بوده‌اند و قطعا باید بدانند که در این زمان اندک امکان بررسی این لایحه وجود ندارد. در واقع هم محدودیت‌های کمی و هم کیفی برای این لایحه وجود داشت که این جمع‌بندی از سوی کمیسیون اقتصادی مجلس صورت گرفت. بنا بر نظر کمیسیون اقتصادی این لایحه باید به دولت عودت داده شود و مجلس لایحه ششم را با این کمیت و کیفیت مورد بررسی قرار ندهد. ‌ با این اوصاف آیا امکان تمدید برنامه پنجم از سوی مجلس وجود دارد؟ کمیسیون اقتصادی طرح دوفوریتی تمدید برنامه پنجم را بر همین اساس به هیأت‌رئیسه مجلس ارائه داده تا دولت لایحه برنامه ششم را برای سال آینده ارائه دهد و بررسی آن به مجلس بعدی موکول شود. این اقدام در دولت گذشته نیز سابقه داشته که یک بار برنامه قبلی از سوی مجلس تمدید شده تا تدوین برنامه پنجم با دقت بیشتری انجام گیرد. ‌ آقای نوبخت دیروز گفتند که برنامه ششم هزار صفحه است و تقدیم مجلس می‌شود. اگر چنین کند، تکلیف چیست؟ دولت نمی‌تواند در چند مرحله برنامه را به مجلس تقدیم کند. در آیین‌نامه داخلی مجلس امکان پذیرش چنین پیشنهادی را ندارد و نمی‌تواند بگوید بخشی از لایحه را اکنون می‌دهد و بخشی دیگر را در آینده. در صورتی این اقدام ممکن است که دولت، لایحه فعلی را بازپس‌گیرد و دوباره لایحه جدید را به مجلس ارائه دهد. از این اقدام گام به جلوی دولت استقبال خواهد شد، اما دولت بداند این اقدام تنها به اصلاح محتوا کمک خواهد کرد و زمان‌بندی بررسی لایحه برنامه ششم را تغییر نمی‌دهد و بررسی لایحه ششم به مجلس آینده موکول خواهد شد. احتمال تمدید برنامه پنجم به واسطه عدم برنامه ششم و امکان تصویب آن تا پایان امسال به قوت خود باقی است. ‌ آیا امکان تأیید این لایحه در کمیسیون تلفیق لایحه ششم وجود دارد؟ بله، این امکان وجود دارد. کمیسیون اقتصادی تنها نظر خود را داده و نظر نمایندگان در بخش‌های دیگر در کمیسیون تلفیق دیده خواهد شد. بنابراین باید دید کمیسیون تلفیق چه نظری خواهد داشت و نظر این کمیسیون مبنای تصمیم خواهد بود و گزارش آن به صحن علنی مجلس خواهد امد و به رأی گذاشته می‌شود. ‌ با توجه به جو حاکم نظر بر چیست؟ به نظر من اگر دولت تنها مجوز برای احکام را از مجلس نمی‌خواست و قصد نداشت خود برنامه را تدوین کند، بهتر بود اما آقای نوبخت گویا گفته نظر دولت تدوین برنامه به تنهایی نبود و اگر این نظر دولت و تغییر رویه را بپذیریم؛ نظر مجلس بر بررسی لایحه اصلاح‌شده جدید خواهد بود که با توجه به زمان‌بندی‌های مجلس در دستور کار قرار خواهد گرفت.