چگونه سامانه جامع گمرکی تجارت را کوتاه‌تر کرد

جنب و جوش در بزرگترین و مهمترین بندر و پایانه صادرات و واردات کشور، این روزها افزایش یافته است.درست شش روز بعد از اعلام لغو تحریم های بین المللی علیه کشورمان،بندر شهید رجایی در بندرعباس مملو از کانتینرها و کشتی هایی است که یا منتظر پهلوگیری هستند و یا بار تخلیه می کنند. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، بندر شهید رجایی از مهمترین بنادر ایران به شمار می‌رود، بندری با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالانه حدود ۱۰۰ میلیون تن کالا که به تنهایی بیش از ۵۵ درصد صادرات و واردات و ۷۰ درصد ترانزیت بنادر کشور را برعهده دارد. بندری که در سالهای اخیر به دلیل تحریم های بین المللی اگرچه فعال بود اما به نسبت روزهای پررونق یک دهه گذشته، دیگر ان جنب و جوش و ان تنوع کشتی های مختلف را نداشت. می گویند،در دوران تحریم به جز چینی های چشم بادومی و ترک ها خبری از کشتی های اروپایی یا شرق دور نبود،اما حالا اولین کشتی حامل کالاهای واسطه ای از کره جنوبی در بندر شهید رجایی پهلو گرفته و بار خود را تخلیله می کند.صدای جرثقیل ها یک لحظه هم قطع نمی شود و صف تریلرهایی که در انتظار کانتینرها ایستاده اند خود گویای رخت بستن تحریم هاست که اولین نشانه های ان در بندرشهید رجایی دیده می شود.کمی دورتر هم می توان به راحتی کشتی های اقیانوس پیمایی را دید که موتورها را خاموش کرده و منتظر یدک کش ها هستند تا برای تخلیله بارشان پهلو بگیرند. براساس گزارش های موجود تا پیش از شروع تحریم‌های بین المللی علیه ایران یعنی تا سال 2011 بیش از ۳۰ خط کشتیرانی جهان، اقدام به تخلیه کالاهای خود در این بندر کردند اما با شروع تحریم ها رتبه جهانی این بندر هم به دلیل کاهش تردد کشتی ها 59 پله سقوط کرد.حالا بندرشهید رجایی دوباره رونق گرفته است،اما این بار با تسهیلاتی که گمرک در اختیار صاحبان کالا و صادرکنندگان قرار داده است. مدیریت از اتاق رییس کل از اجرای سامانه جامع گمرکی یا پنجره واحد زمان زیادی نمی گذرد.بندرشهید رجایی که مهمترین بندر و پایانه صادرات و واردات کشور محسوب می شود با اجرای این سامانه توانسته میزان تردد ارباب رجوع را به حداقل ممکن کاهش دهد.سالن ترانزیت گمرک در شلوغ ترین روز کاری خلوت تر از همیشه است.وقتی علت را جویا می شویم، تاثیر طرح سامانه جامع گمرکی نمایان می شود. از اتاق رییس کل گمرک که ستاد فرماندهی پنجره واحد گمرکی است،حالا به صورت انلاین ورود و خروج کالا از تمام مبادی ورودی و خروجی کشور ثبت می شود.رییس کل به صورت لحظه ای میزان ، نوع کالا و حجم ورود و خروج را می بیند.حتی این آمارها حالا اینقدر شفاف است که هرکاربر معمولی با مراجعه به سایت گمرک می تواند لحظه ای در جریان ورود و خروج کالا وحجم ترانزیت کالا ازمبادی ورودی کشور باشد. ویژگی تسهیلات تازه مراجعین گمرک شهید رجایی می گویند،سامانه جامع گمرکی کار را بسیار ساده کرده و میزان مراجعه و معطلی شان را برای ترخیص کالا به حداقل رسانده است.یکی از مراجعین که کالای واسطه ای کشاورزی وارد کرده،می گوید زمان کمتری برای ترخیص کالا اختصاص داده و کار سرعت بیشتری دارد که این عامل باعث شده هزینه های انبارداری به حداقل ممکن برسد. عباس علیدادی رییس گمرک شهید رجایی در این رابطه به خبرآنلاین می گوید:«سامانه جامع گمرکی در سرعت کار بسیار موثر بوده، به این دلیل که فرآیندها را کاهش داده است. قبل از اجرای سامانه جامع واردکننده ناچار بود بیش از 10 فرآیند را طی کند تا کالای خود را ترخیص کند اما این فرآیندها امروز به دو یا سه مرحله کاهش یافته است.یعنی بعد از ثبت کالای خود در سامانه جامع به کارشناس مربوطه مراجعه کرده و سپس به درب خروج می رسد و کالای خود را ترخیص می کند.» او اضافه می کند:« وقتی سرعت کار بالا می رود، در نتیجه در قیمت تمام شده کالا تاثیر می گذارد.می دانید که زمان برای ارباب رجوع بسیار مهم است. وقتی زمان به حداقل ممکن برسد،واردکننده می تواند کالای خود را سریعتر به بازار برساند در نتیجه خواب کالا و انبارداری کمتر می شود و همه این عوامل بر قیمت تمام شده اثر مستقیم می گذارد.» علیدادی اجرای سامانه جامع گمرکی را موجب شفافیت و کاهش میزان فساد و تقلب ارزیابی کرده و می گوید:«کسانی که دنبال کار درست هستند از این طرح ابراز رضایت می کنند، اما کسانی که دنبال دور زدن قوانین بودند مسلما جز ناراضی های این سامانه هستند.» احمدرضا کمان ترکی معاونت امور گمرکی گمرک شهیدرجایی هم می گوید:با مکانیزه شدن بندر شهید رجایی در قالب طرح سامانه جامع گمرکی بیش از 80 درصد تجارت کشور مکانیزه شده است،زیرا حدود 80 درصد واردات کشور در این بندر انجام می شود و با توجه به الکترونیکی شدن مراحل ثبت سفارش تا ترخیص کالا به سوی اهداف دولت الکترونیک حرکت کرده ایم.به این دلیل که اگر در مسیر تجارت تسهیلات لازم صورت نگیرد در رقابت جهانی قطعا ضرر می کنیم .» او می گوید:« حالا تاجر می تواند در تهران بنشیند و از طریق سیستم سامانه جامع کالای خود را ثبت کند و نیازی به مراجعه حضور به گمرک کمتر شده است.این طرح عظیم و ارزشمند است که سبب شده تجارت کشور از شیوه کاملا سنتی به سطح کشورهای مدرن ارتقا یابد.» تمام اوراق و مالایی که اظهار می شود به صورت الکترونیکی به سازمانها همجوار اظهار می شود و انها هم براساس اسناد رسیده نظر می دهند .» کمان ترکی اضافه می کند:«هر روز تاخیر در در ترخیص کالا سودی معادل یک درصد سود بازرگانی دربردارد ،که با اجرای سامانه جامع گمرکی زمان ترخیص به حداقل ممکن رسیده است.اگر سایر دستگاهها هم مثل گمرک زمان تشریفات ثبت سفارش را کاهش بدهند،این سیستم کاملا به اهداف خود رسیده است.» به گفته وی در حالا حاضر با اجرای سامانه جامع گمرکی کل تشریفات گمرک برای ترخیص یک کالا به نیم ساعت کاهش یافته است.