220هزار تن؛ مصرف سالانه ادویه در ایران
بازار هر کالایی ابتدا به ساکن با دو مسئله روبه‌رو است؛ یا کالایش از درون مرزهای کشور تامین می‌شود یا وارداتی است.
اگر وارداتی باشد یا بسته‌بندی وارد می‌شود یا به‌صورت فله‌ای. بنابراین گاه بازاری حجم وسیعی از کالا و خدماتش را از درون مرز‌ها تامین می‌کند، گاه بازاری بیشترین تکیه‌اش بر واردات است و چشمش به بیرون مرزهاست. ادویه از آن دست کالاهایی است که بیشترین تکیه را بر واردات دارد. چون در ایران تنها حجم بسیار اندکی آن هم تنها حدود پنج قلم ادویه به‌صورت انبوه تولید می‌شود. در دنیا اما اقلام مختلف ادویه اعم از زردچوبه، فلفل، دارچین، زنجبیل و... تولید می‌شود و کشورهایی مانند هندوستان، اندونزی، سنگاپور و مالزی در تولید این محصولات پیشرو هستند. این در حالی است که در ایران پنج نوع ادویه و به میزان 50هزار تن تولید می‌شود. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فرصت امروز، از طرفی مصرف سالانه ادویه در کشورمان 220هزار تن است که 170هزار تن آن از طریق واردات تامین می‌شود. 170هزار تنی که به دو صورت فله‌ای و بسته‌بندی‌شده در بازار به‌فروش می‌رسد. نوع فله‌ای همان شیوه سنتی خریدوفروش ادویه است و نوع بسته‌بندی در سال‌های اخیر رواج یافته که نوعی سرمایه‌گذاری برای فروش مدرن‌تر ادویه‌جات است. در هر صورت مسئله مهم نیاز بازار داخلی به ادویه است و حتی می‌توان گفت بیش از 22میلیون خانوار ایرانی مصرف‌کننده این مواد‌غذایی هستند. کارخانجات، صنایع تولیدکننده مواد‌غذایی و حتی ارگان‌های پزشکی نیز از دیگر مصرف‌کنندگان بزرگ این نوع از مواد‌غذایی هستند. بنابراین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه وجود دارد. کمااینکه ما نیز در این گزارش به چند و چون بازار ادویه در ایران می‌پردازیم و شیوه‌ها و هزینه‌های سرمایه‌گذاری برای ورود به این بازار را در گفت‌وگو با کسبه سنتی بازار و مسئولان یکی از برندهای فرآوری ادویه بررسی می‌کنیم. منکر تقلب در بازار ادویه نیستیم اما وقتی سراغ بازار تند و تیزی مانند ادویه می‌رویم در نگاه نخست حتما باید سره و ناسره‌اش را بررسی کنیم. به‌ویژه اینکه مسئله‌ای به نام تقلب در بازار ادویه ردپایی قوی دارد و ردیابی آن هم کار مشتریان نیست. این مسئله را با مسئولان صنفی این حوزه در میان نهاده‌ایم. رئیس اتحادیه عطاران و سقط‌فروشان و رئیس اتحادیه گیاهان دارویی منکر وجود تقلب در بازار ادویه نیستند و معتقدند از آنجا که ممکن است در ادویه آسیاب شده تقلبی وجود داشته باشد و موادی در آن افزوده شود که کیفیت را کاهش دهد، اگر مردم سعی کنند که فلفل، زردچوبه و سایر اقلام ادویه را به‌صورت چوب و آسیاب نشده از بازار خریداری کنند، بسیار بهتر است. فقط 5ادویه در ایران تولید می‌شود علیرضا رضایی قهرودی، رئیس اتحادیه عطاران و سقط‌فروشان با اشاره به تولید پنج نوع ادویه در ایران می‌گوید: زیره سبز و زیره سیاه در کرمان، فلفل قرمز در سبزوار و گرگان، سماق در تبریز و گلپر در شهرهای شمالی کشورمان کشت و تولید می‌شود. وی با بیان اینکه سالانه 50هزار تن ادویه در کشور تولید می‌شود، اظهار می‌دارد: مصرف داخلی سالانه ادویه در کشور 220هزار تن است که 170هزار تن آن از طریق واردات تامین می‌شود. به گفته رضایی قهرودی، ادویه وارداتی شامل زنجبیل، هل، زردچوبه، دارچین و فلفل سیاه است. رئیس اتحادیه عطاران و سقط‌فروشان در مورد این موضوع که گفته می‌شود در بازار ادویه بعضا تقلباتی وجود دارد، می‌گوید: شاید به جرات بتوان گفت حدود 50درصد ادویه موجود در بازار تقلبی بوده و دارای ناخالصی است. مهم‌ترین بازیگران بازار ایران در همین ارتباط و در مورد اوضاع کلی بازار ادویه و میزان تولید در ایران، جلیل مغازه‌ای، رئیس اتحادیه گیاهان دارویی نیز با بیان اینکه بسیاری از اقلام ادویه اصلا در ایران به عمل نمی‌آید، اظهار می‌دارد: ادویه از کشورهایی مانند هند، اندونزی، سنگاپور و مالزی وارد کشور می‌شود.وی با اشاره به اینکه در سالی که محصول خوبی داشته باشیم حدود 20هزار تن زیره سبز در کشور تولید می‌شود، تصریح می‌کند: سالانه بخش قابل توجهی از زیره سبز تولیدی، به خارج از کشور صادر می‌شود که میزان صادرات بستگی به وضعیت بازار دارد. مغازه‌ای در ادامه می‌افزاید: البته در سال‌هایی که میزان بارندگی کم است، میزان تولید زیره سبز هم کاهش می‌یابد و حتی ممکن است به 8هزار تا 10هزار تن کاهش بیابد. اما باز هم بخش عمده‌ای از این محصول صادر می‌شود. وی با بیان اینکه به دلیل کاهش شدید تولید زیره سیاه و مصرف بالای آن، صادرات آن ممنوع است، می‌گوید: در سال‌های اخیر میزان تولید زیره سبز به 10تن کاهش یافته و علت این است که این محصول در سطح بالایی کشت نمی‌شود. مغازه‌ای با اشاره به اینکه زیره سیاه بیشتر در کرمان و زیره سبز در مشهد، سبزوار، قم و تبریز کشت و تولید می‌شود، عنوان می‌کند: زیره سبز عمدتا به کشورهای اروپایی صادر می‌شود و در این کشورها زیره سبز در تولید دارو هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. مغازه‌ای همچنین در مورد وجود تقلب در بازار ادویه می‌گوید: از آنجا که ممکن است در ادویه آسیاب شده تقلبی وجود داشته باشد و موادی در آن افزوده شود که کیفیت را کاهش دهد، اگر مردم سعی کنند که فلفل، زردچوبه و سایر اقلام ادویه را به‌صورت چوب و آسیاب نشده از بازار خریداری کنند، بسیار بهتر است. مغازه‌ای در پایان خاطر نشان می‌کند: به غیر‌از مواردی که گفته شد، تقلب دیگری در بازار ادویه نمی‌تواند وجود داشته باشد. فرصتی که دیده نشده است آنچه در حوزه صادرات ادویه قابل بحث است، صادرات فله‌ای زیره به کشورهای خواهان این محصول ایرانی است. تاکنون هم اقدامی برای سرمایه‌گذاری در حوزه بسته‌بندی این مواد نشده است، بلکه همانند زعفران، پسته و انجیر ایرانی در گونی، کارتن موز و به شکل‌های تاسف‌بار دیگر صادر می‌شود. در حالی که صادرات در قامت بسته‌بندی هم ارزش افزوده بسیار بیشتر را رقم می‌زند و هم ارزآوری بیشتری را نصیب فعالان تجاری این حوزه می‌کند. مهم‌تر اینکه فرصتی مغتنم برای استخدام نیروی انسانی بیشتر و اشتغال‌زایی پایدار است.
