تداوم رکود مسکن در زمستان 1394

در 9‌ماهه اول سال‌جاری تعداد معاملات انجام شده 11.7‌هزار واحد بوده و نسبت به 9‌ماهه سال ‌گذشته که 13.9‌هزار واحد بوده کاهش محسوسی داشته است. متوسط قیمت املاک معامله شده در تهران در 9‌ماهه اول سال‌1393 برابر با 4میلیون و 100‌هزار تومان بوده که در 9‌ماهه اول سال‌جاری 4میلیون و 50‌هزار تومان بوده که نشان می‌دهد قیمت متوسط واحد مسکونی 50‌هزار تومان کاهش یافته است. آنچه مسلم است بازار مسکن در سه فصل اول امسال‌کم‌رونق‌تر از سال‌گذشته بوده است. اما سوال این است که آیا در فصل زمستان این بازار تکان محسوسی خواهد خورد یا خیر؟ سال‌ گذشته متوسط تعداد معاملات در سه‌ماهه آخر سال ‌14.3‌هزار واحد و متوسط قیمت هم 4میلیون و 140‌هزار تومان بوده که بالاتر از متوسط سال‌1393 بوده است. اما در سال‌جاری دولت از طریق کانال بانک مسکن و بعضی ابزارهای بازار سرمایه سعی کرده تا رونقی در بازار مسکن ایجاد کند. در شرایط فعلی بخش مسکن در اقتصاد ایران و به صورت مشخص در تهران گرفتار مازاد عرضه و نبود تقاضای موثر در بازار است. تجربه سال‌های گذشته در بخش مسکن نوعی امنیت خاطر برای مالکان مسکن فراهم آورده به نحوی که افزایش قیمتی مانند سال‌1386 می‌تواند خواب چندین ساله سرمایه را جبران کند. همین امر بیشتر عرضه‌کنندگان مسکن را از کاهش قیمت باز می‌دارد. درواقع رکود در خرید و فروش بخش مسکن حاکم است، اما قیمت‌ها در این بخش کاهش محسوسی ندارند که بتوانند سبب تحریک تقاضا در این بازار شوند. تسهیلات برنامه‌ریزی شده فعلی هم آنقدر خانوار را توانمند نمی‌کند که بتواند هزینه مسکن را پوشش دهد و در بهترین حالت اگر خانواری بتواند از هر دو تسهیلات ارائه شده توسط بانک مسکن استفاده کند، حداکثر می‌تواند 50درصد از ارزش یک واحد مسکونی 60متری در تهران را تامین کند. این تسهیلات جدید احتمالا در شهرهای کوچک‌تر اثربخشی بیشتری خواهند داشت اما با این وجود انتظار نمی‌رود که تعداد معاملات بازار مسکن در دو ماه و نیم پایانی سال ‌حتی به سال ‌قبل نیز نزدیک شود، گویی رکود معاملاتی در مسیر عمیق‌تر شدن قرار دارد اما نکته جالب این است که رکود حاکم بر معاملات مسکن هیچ تاثیری بر هزینه‌های مبادله در بخش مسکن نداشته و این موضوع از عجایب این بازار در ایران است. * کارشناس ارشد مسکن