شیوع هروئین چینی در ایران

روز گذشته در حالی مدیرعامل مرکز اقامتی ترک اعتیاد مهراندیشان آفاق از گرایش معتادان به هروئین چینی خبر داد که بر اساس گفته قائم مقام دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر، اعتیاد اصلی‌ترین معضل اجتماعی حال حاضر ایران است. یوسف دولتی، با اشاره به گرایش معتادان به هروئین چینی از یک سال گذشته تاکنون گفت: متأسفانه این ماده مخدر از مشتقات شیشه بوده و مصرف آن به صورت تزریقی و آسان‌تر از مصرف شیشه است.

هروئین چینی همان کراک ایرانی است

کراک که همان هروئین تغلیظ شده است گردی سفیدرنگ و شبیه هروئین است اما درصد نشئگی و تخریب آن به مراتب بیشتر از خود هروئین بوده و اثر تخدیری چندین برابر دارد. با به بازار آمدن کراک دیگر معتادانی که در گذشته هروئینی و به قول معروف ته خطی بودند کراکی شدند. با این تفاوت که کراک به سرعت و ظرف مدت زمانی کمتر از پنج سال باعث نابودی کل بدن و بافت‌های داخلی آنها می‌شد. از ابتدای امسال باز هم گرد سفیدرنگ هروئین به دست معتادان رسید. هروئینی که با آن ماده مخدر هروئین که در همه جای دنیا وجود دارد و در گذشته هم بین معتادان ایرانی رایج بود تفاوت داشت. این هروئین که با نام هروئین چینی فروخته و مصرف می‌شود در واقع همان کراک است اما نام هروئین چینی برای ردگم کنی! و به خاطر اینکه برخی معتادان به دلیل آگاهی از عوارض کراک کمتر به مصرف آن تمایل پیدا می‌کردند به بازار آمد، در حالی که از نظر جنس و عوارض هیچ تفاوتی بین این ماده مخدر با کراک ایرانی وجود ندارد. هروئین چینی در واقع هروئین نیست بلکه همان کراک است که بانام هروئین چینی به فروش می‌رسد.

دیراطلاعی و کم اطلاعی مسئولان از مواد مخدر جدید

روش‌های ترک مواد مخدر در همه جای دنیا بر اساس اسلوبی علمی و بر مبنای دو روش رایج ترک دارویی و غیردارویی استوار است اما، در ایران در هم آمیختگی این دو روش و اعمال روش‌های سلیقگی برای ترک باعث ایجاد مشکلات زیادی شده است. در درجه اول دستگیری و زندانی کردن همه کسانی که مصرف شخصی مواد دارند ممکن و درست نیست و از سوی دیگر هیچ اقدامات زیربنایی و پایه‌ای برای ترک کردن این افراد وجود ندارد. همین مساله باعث شده است نظارت درستی هم بربازار تولید و واردات مواد مخدر به ایران وجود نداشته باشد. وقتی یک ماده مخدر وارد کشور می‌شود ماه‌ها بعد تازه مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر متوجه وارد شدن و مصرف این ماده می‌شوند اما دیگر دیر شده و کاراز کار گذشته است. بحث نظارت دولت‌ها بر بازار مواد مخدر دولتی و در انحصار داشتن یا گرفتن آن از نظر اصول دیپلماسی موضوعی مهم و چالش برانگیز است. همه دولت‌ها با مبارزه با مافیای مواد مخدر و قاچاقچیان سعی می‌کنند مانع فعالیت و کسب سود آنها شوند و حتی برخی دولت‌ها مانند کانادا و به تازگی هم استرالیا برای اینکه نظارت درستی بر مواد مصرفی در کشورشان داشته و جلوی قاچاق آن را بگیرند مصرف برخی مواد مخدر مانند ماری جوانا را در داخل کشور شان آزاد کرده‌اند. همه دولت‌ها سعی کرده‌اند بازار دخانیات، مشروبات الکلی و مواد مخدر را از هر راهی که شده تحت کنترل و انحصار خود در آورند حتی اگر این راه دادن امتیاز یا آزاد کردن یک ماده مخدر باشد.

مصالحی که اصلی‌ترین آن نترساندن مردم است

یکی از مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره اینکه چرا در ایران مسئولان آخرین کسانی هستند که متوجه ورود یک ماده مخدر به کشور می‌شوند می‌گوید: این مساله دو دلیل عمده دارد. فرید براتی‌سده تصریح می‌کند: در درجه اول باید بگوییم نه تنها مسئولان دیر متوجه این مساله نمی‌شوند، بلکه به مدد سیستم امنیتی و اطلاعاتی کشور و آزمایشگاه‌های مجهز ستاد برای آزمایش انواع مواد، خیلی هم زود در جریان وارد شدن یا تولید یک ماده مخدر قرار می‌گیرند، اما بنا بر مصالحی که اصلی‌ترین آن نترساندن مردم و نگران نکردن آنهاست این مساله عنوان نمی‌شود. براتی ادامه می‌دهد: در درجه دوم تا حدوی این مساله درست است، زیرا در ایران اول از همه نیروی انتظامی آن هم در جریان دستگیری افراد متوجه یک ماده مخدر جدید می‌شود و بعد هم کمپ‌های ترک اعتیاد با بررسی احوالات افرادی که برای ترک مراجعه می‌کنند به این مساله پی می‌برند و در نهایت آن را به ستاد مبارزه با مواد مخدر اطلاع می‌دهند. براتی معتقد است: کشورهایی مانند سوئیس از جمله کشورهایی هستند که تجربه موفق مبارزه با مواد مخدر خطرناک و معتادان تزریقی را پشت سر گذاشته و دلیل آن هم ایجاد مراکز رایگان برای معتادان است که معتادان متجاهر به آنجا وارد شده و مواد مخدر را به صورت رایگان زیرنظر دولت مصرف می‌کنند.

براتی می‌گوید: ایجاد این مراکز رایگان هم باعث نظارت بیشتر بر بازار مواد مخدر و جلوگیری از واردات مواد جدید می‌شود و هم باعث می‌شود معتادان بهتر با حمایت‌های دولتی کنار آمده و برای ترک داوطلب شوند. این کارشناس مواد مخدر می‌گوید: در گذشته با اهدای سرنگ و متادون رایگان به معتادان نخستین گام این حرکت را پیمودیم اما وقتی در زمانی که من در ستاد فعال بودم قرار بود این اتفاق سراسری شده و پایگاه‌های رایگان مصرف مواد برای معتادان ایجاد شود مخالفان زیادی مانع آن شدند و این بحث منتفی شد.