شروط اثرگذاری ارز بر بازار مسکن
نرخ ارز بهصورت مستقیم، اثری بر قیمت مسکن یا هزینههای تولید این بخش ندارد و نباید انتظار داشته باشیم که نوسانات نرخ ارز در کوتاهمدت بر قیمت تمام شده مسکن یا درنهایت بر قیمت مسکن اثرگذار باشد؛
درواقع نوسانات نرخ ارز، آثار طولانی مدت بر بازار مسکن دارد و در فاصله زمانی کوتاه اثری بر آن نخواهد داشت ضمن اینکه نوسانات نرخ ارز باید در یک محدوده زمانی مشخص تداوم داشته باشد تا بتوان شاهد تاثیرگذاری این نوسانات بر قیمت مسکن باشیم، برهمین اساس بهنظر نمیرسد که افزایش جزئی نرخ ارز در هفتههای اخیر، قیمت مسکن را در ماههای آتی افزایش دهد اما باتوجه به اینکه نرخ ارز یکی از عوامل مهم تاثیرگذار در اقتصاد کلان کشور است همچنین قیمت مسکن از وضعیت اقتصادی کشور بهطور مستقیم و غیرمستقیم تاثیر میپذیرد بنابراین نوسانات نرخ ارز بر قیمت مسکن موثر است ضمن اینکه بازار مسکن و ارز در جذب نقدینگی با یکدیگر رقابت میکنند و تقاضای سوداگرانه برای سرمایهگذاری در این دو بخش بیش از سایر بخشهای اقتصاد کشور است. به عبارت دیگر سرنوشت بازار ارز و مسکن به هم گره خورده است و با نوسان نرخ ارز (کاهش یا افزایش)، یکی از بازارهایی که با تاخیر زمانی مشخص، تحتتاثیر قرار میگیرد بازار مسکن است و نوسانات نرخ ارز تاثیری قطعی بر بازار و قیمت مسکن خواهد داشت درواقع، تاثیرپذیری این دو بازار از یکدیگر و پیوند ناگسستنی بازار ارز و مسکن، از منظر اقتصاد کلان و نوع تقاضای سوداگرانه مطرح میشود. همواره تحولات جهشی قیمت مسکن، بازار سرمایه، سکه و طلا و نرخ ارز موازی با یکدیگر حرکت میکند و این فرآیند به صورت ادواری تکرار میشود، نوسانات نرخ ارز بر بازار سکه و طلا موثر است و با افزایش نرخ ارز، قیمت سکه و طلا افزایش مییابد و سپس به صورت تناوبی نوبت به بازار سرمایه (بورس) میرسد که با افزایش قیمت سکه و طلا، بازار بورس نیز روندی صعودی را طی میکند، پس از بورس، بازاری که تحتتاثیر قرار میگیرد بازار مسکن است درواقع ارتباط بازار ارز، سکه و طلا، بورس و مسکن زنجیروار است و این بازارها مانند حلقههای زنجیر به یکدیگر متصل هستند و علاوه بر تاثیرگذاری بر یکدیگر، ازهم تاثیر نیز میپذیرند. البته ناگفته نماند که باید عامل موثر بر افزایش نرخ ارز را نیز بررسی کرد زیرا تاثیر افزایش نرخ ارز بر قیمت مسکن به دلایل موثر بر افزایش نرخ ارز بستگی دارد، اگر روند تصاعدی نرخ ارز، ناشی از کاهش عرضه دلار در بازار باشد نباید انتظار تاثیرگذاری نرخ ارز را بر بازارهای دیگر ازجمله بازار مسکن داشت چون کاهش عرضه ارز در بازار باعث رکود بیشتر اقتصاد و بهتبع آن رکود بازار مسکن میشود زیرا با وجود آنکه تقاضا ثابت بوده اما عرضه کاهش یافته است اما اگر افزایش نرخ ارز بهدلیل افزایش تقاضا باشد این به معنای شکلگیری تقاضای سوداگرانه در بازار ارز است که با افزایش چنین تقاضایی، حجم نقدینگی نیز در جامعه افزایش مییابد و به تبع آن بازار مسکن نیز تحت تاثیر قرار گرفته و دچار جهش قیمتی میشود؛ درواقع این تقاضای سوداگرانه است که میتواند قیمت مسکن را افزایش دهد و اگر افزایش نرخ ارز بهدلیل کاهش عرضه باشد تاثیری بر قیمت مسکن نخواهد داشت. بر همین اساس میتوان اینگونه جمعبندی کرد که اگر افزایش نرخ ارز در هفتههای اخیر ناشی از افزایش تقاضا باشد و دلیل دیگری نداشته باشد باتوجه به رابطه زنجیروار بازار ارز، سکه و طلا، بورس و مسکن و اهمیت تداوم در افزایش نرخ ارز برای اثرگذاری بر قیمت مسکن، اگر نوسانات نرخ ارز طی ماههای آتی تداوم داشته باشد و در 5، 6ماه آینده شاهد ادامه روند افزایشی نرخ ارز باشیم میتوان پیشبینی کرد که قیمت مسکن تحتتاثیر قرار میگیرد و شاهد جهش قیمتی در این بازار خواهیم بود اما درصورتی که تمامی این عوامل در کنار یکدیگر جمع نشوند، رکود بازار مسکن تداوم مییابد و انتظار افزایش قیمت بینتیجه میماند. * کارشناس اقتصاد مسکن