دست برتر ایران در برابر کانادا

جان برد، وزیر امور خارجه کانادا در سپتامبر 2012 در اقدامی غیر منتظره در یک کنفرانس خبری در روسیه گفت که روابط دیپلماتیک با ایران متوقف خواهد شد. دولت محافظه کار کانادا در آن زمان اعلام کرد که به دلیل مخالفت‌های ایران با اسراییل و حمایت از دولت سوریه دست به چنین کاری زده است تا بتواند قطع روابطش را با ایران توجیه کند. اسراییل در آن زمان از این اقدام کانادا استقبال کرد.

اما شبکه‌ی سی بی اس که یک رسانه ملی محسوب می‌شود پس از قطع روابط دیپلماتیک ایران و کانادا فاش کرد که علیرغم برخی ادعاها مبنی بر وجود تهدیداتی علیه دیپلمات‌های کانادایی در تهران هیچ خطری آنها را تهدید نمی‌کرده است.

پروفسور دان رولندز رئیس دانشکده روابط بین‌الملل در دانشگاه کارلتون در گفت و گو با المانیتور تاکید کرد که توقف روابط دیپلماتیک کانادا با تهران به هیچ وجه به نفع کشورش نبوده است.

بیش از نیم قرن است که ایران و کانادا روابط رسمی با یکدیگر دارند. هر چند در مقاطعی از زمان حتی از پذیرش سفرای طرف مقابل سر باز زده‌اند. همواره این روابط برقرار بوده است. اما قطع کامل روابط دیپلماتیک در سال 2012 بسیار غیرمنتظره بود.

تصمیم دولت کانادا برای قطع روابط دیپماتیک با ایران در اوج تنش‌ها میان تهران و واشنگتن انجام شد، از این رو زمینه را برای سوء برداشت و روابط سو فراهم کرد. همچنین بسته شدن سفارت‌خانه کانادا در ایران هرگونه امکان شفاف سازی در خصوص نیات اوتاوا را از بین برد که در نهایت به محاسبات غلط در این زمینه منجر شد.

به گزارش المانیتور وزارت امور خارجه ایران در 19 اکتبر 2015 پیروزی حزب لیبرال کانادا که منجر به روی کار آمدن جاستین ترودو شد را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که این امر به معنی پایان سیاست‌های افراطی کانادا علیه ایران شود. با این حال علیرغم وعده‌های ترودو برای برقراری دوباره روابط با ایران ، کارشناسان بر این باورند که روابط سیاسی برای هیچ یک از دو کشور دست کم در حال حاضر، یک مساله فوری نیست. اکنون با توجه به توافق ایران و گروه 1+5 بر سر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) روابط تهران با غرب بهبود چشمگیری یافته است و ایران نیاز کمتری به روابط بهتر با کانادا دارد، چرا که ایران پیش از این کانادا را به عنوان دروازه‌ای برای برقراری روابط با غرب می‌دید.

المانیتور در ادامه گزارش خود به نقل از یک کارشناس ایرانی در حوزه روابط بین الملل نوشت: جاستین ترودو برای برقراری مجدد روابط با ایران باید چند مرحله را طی کند: اول این که با گذشته‌ هارپر و سیاست‌های مضر وی قطع ارتباط کند و خود را با دور جدید روابط اتحادیه اروپا و آمریکا با ایران وفق دهد. در این میان، برقراری این روابط نیازمند صبر، تحمل ، زمان و تلاش زیاد است تا رابطه میان تهران کانادا به حالت عادی بازگردد.

این کارشناس ایرانی در ادامه گفت که شمار زیادی ایرانی‌های ساکن در کانادا می‌توانند در این روند نقشی مهم و کلیدی ایفا کند.

پایگاه خبری المانیتور در پایان گزارش خود آورده است: اما عادی سازی روابط میان ایران و کانادا به نوعی برای هر دو کشور دارای اهمیت است. کانادا با این کار این پیام را ارسال خواهد کرد که در سیاست‌خارجی‌اش و بازگشت به سمت دیپلماسی سنتی خود ، یعنی برقراری روابط با کشورهایی مثل ایران تغییر ایجاد کرده است و برای ایران نیز روابط به کانادا به معنی عادی شدن روابطش با غرب و بیرون آمدن از انزوا است. هر چند باید دید که جاستین ترودو چطور می‌تواند نقش از دست رفته کانادا در عرصه‌ی بین‌الملل را بازگرداند. به نظر می‌آید که ایران با وجود توافق هسته‌ای و هجوم هیات تجاری و سیاسی خارجی به این کشور پس از برجام، در شرط گذاشتن برای زمان و چگونگی ایجاد رابطه با اوتاوا دست بالاتر را دارد.