منابع‌بانکی در استخدام کدام بخش است؟

در ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر متفاوت با سایر فعالیت‌های ساختمانی، کماکان سیستم بانکی وام بدون سپرده و البته بدون نوبت به سازنده‌ها پرداخت می‌کند، طوری که به رغم توقف صدور مجوز جدید برای ساخت مسکن‌مهر، بانک‌ها هنوز در خدمت پروژه‌های قدیمی این طرح قرار دارند و معادل 10 درصد آنچه را تاکنون پرداخت کرده‌اند، باید تا پایان امسال تامین و دوباره به حساب سازنده‌ها واریز کنند. گزارش تازه‌ای از سیستم بانکی نشان می‌دهد: با برقراری خط‌ویژه از بانک‌مرکزی به مسکن‌مهر، در یک سال منتهی به پایان مهرماه امسال بیش از 17 هزار میلیارد تومان از منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها به این پروژه تزریق شده است. با جمع همه آنچه از روز اول شروع مسکن‌مهر تاکنون، به این پروژه پرداخت شده، مشخص می‌شود: در حال حاضر مسکن‌ مهر بابت وام‌های دریافتی 35 هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی بدهکار است. از سوی دیگر محاسبات دولت نشان می‌دهد: برای آنکه این پروژه به سرانجام برسد و همه واحدهای مسکونی‌مهر تحویل افراد شود، 5 هزار میلیارد تومان دیگر نیاز است که در این صورت کارنامه بانکی مسکن‌مهر با عدد 40 هزار میلیارد تومان، به کار خود خاتمه خواهد داد. وام 25 میلیون تومانی در مسکن‌مهر متناسب با پیشرفت فیزیکی ساخت‌وسازها در 4 مرحله پایان فونداسیون، پایان اسکلت، پایان سفت‌کاری و پایان‌ نازک‌کاری تقسیط و پرداخت می‌شود؛ طوری که طی ماه‌های آتی قسط آخر این وام که ارزش آن 5 میلیون است برای بیش از یک میلیون واحد مسکونی پرداخت خواهد شد. کل تعهدی که دولت برای سیستم بانکی در مسکن‌مهر ایجاد کرده، عبارت است از: پرداخت وام 20 یا 25 میلیون تومانی به یک میلیون و 700 هزار واحد مسکونی؛ به طوری که بیش از یک میلیون واحد مشمول وام 20 میلیونی و حدود 500 هزار واحد نیز مشمول وام 25 میلیون تومانی هستند. بانک برای همه این واحدها تاکنون بخشی از وام‌ها را پرداخت کرده است و مقرر شده اقساط آخر تا پایان امسال پرداخت شود. براساس این گزارش، سیستم بانکی در سال‌های 88 و 89 به عنوان دوره شروع جدی ساخت‌وساز مسکن‌مهر حدود 12 هزار میلیارد تومان تسهیلات به این پروژه تزریق کرد. در سال90 نیز روند پرداخت با 6 هزار میلیارد تومان منابع جدید، به 18 هزار میلیارد تومان رسید. در سال‌جاری نیز از آنجا که کارگروه مسکن در دولت ابتدای سال مجوز شارژ دوباره خط‌اعتباری به اندازه 6 هزار میلیارد تومان دیگر را برای بانک‌مرکزی گرفت، اما خیلی بیشتر از این رقم تامین و به انبوه‌سازان مسکن‌مهر پرداخت شد؛ طوری که در ماه‌های گذشته از سال‌جاری حداقل بیش از 10 هزار میلیارد تومان وام بانکی به ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر تعلق گرفته است. مقایسه وام‌ مسکن‌مهر با وام خرید دولت به همان اندازه‌ای که از مسکن‌مهر حمایت و از مسیر روان پرداخت وام بانکی به آن مراقبت می‌کند، در برابر اعطای وام خرید مسکن مقاومت به خرج می‌دهد. این نوع رفتار در گزارش عملکرد سیستم بانکی به خوبی مشهود است. سال گذشته سیستم بانکی فقط در حد 4 هزار میلیارد تومان وام 20 میلیونی خرید مسکن به متقاضیان پرداخت کرد به این صورت که حدود 200 هزار نفر از متقاضیان مسکن در کشور موفق شدند از این تسهیلات بهره ببرند. این افراد برای دریافت وام 20 میلیونی خرید مسکن یک سال رقمی معادل 10 میلیون تومان در بانک سپرده‌گذاری کرده بودند یا اینکه برای دریافت بدون نوبت و بدون سپرده، مجبور بوده‌اند این وام را به قیمتی حدود 3 میلیون تومان از دست دلال یا کسی که سپرده‌گذاری کرده و نوبت وام او رسیده بود، خریداری کنند. این در حالی است که در سال گذشته، 18 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی به مسکن‌مهر پرداخت شده که بیش از 4 برابر رقمی است که بانک برای خریداران مسکن، هزینه کرده است.