مردم چند ماه دیگر مقاومت کنند
بررسی پدیده رکود و تورم از دیدگاه هر بخشی از جامعه به یک شکل است اما در این میان نگاه فعالان بخش خصوصی که از نزدیک مشکلات واحدهای تولیدی را لمس کرده‌اند، به واقعیت نزدیک‌تر است و می‌تواند به دولت در اتخاذ سیاستی کارآمدتر کمک کند.
بر همین اساس به سراغ «علاءالدین میرمحمدصادقی» فعال بخش خصوصی و عضو اتاق‌های بازرگانی رفتیم. این فعال بخش خصوصی که سال‌ها قبل از اصفهان راهی سرای حاج حسن بازار تهران شد، اکنون در کسوت نایب‌رئیس به اتاق‌های ایران و تهران آمدورفت دارد. میرمحمد صادقی که طی سال‌های گذشته اداره سازمان اقتصاد اسلامی، صندوق‌های قرض‌الحسنه اندوخته و پس‌انداز جاوید و اتاق بازرگانی ایران را برعهده داشته است، با تکیه بر تجربه فعالیت اقتصادی‌اش به بررسی وضع صنعت و اقتصاد ایران می‌پردازد. او با تأکید بر این‌که از تورم هراس نداشته باشید، از ضرورت افزایش تسهیلات بانکی برای خرید مسکن سخن می‌گوید. به باور او مردم باید چند ماهی صبر کنند تا آثار لغو تحریم‌ها را در زندگی خود مشاهده کنند. در ادامه متن کامل گفت‌وگو با علاءالدین میرمحمد صادقی می‌خوانید.
بسیاری از فعالان بخش خصوصی نگرانند که با رونق سرمایه‌گذاری خارجی بعد از لغو تحریم‌ها، حمایت از بخش خصوصی به فراموشی سپرده شود؟ دولت در کنار بسترسازی برای رونق سرمایه‌گذاری خارجی وظیفه ظرفیت‌سازی در بخش خصوصی را نیز دارد. در طول سال‌های گذشته بخش خصوصی به یک رقابت ناعادلانه و نابرابر با شبه‌دولتی‌ها پرداخته است و امیدواریم که این وضع با ورود سرمایه‌گذاران خارجی دوباره تکرار نشود. مسئولان دولتی می‌گویند که وقتی رشد اقتصادی در دو فصل متوالی مثبت شود، نشان‌دهنده خروج از رکود است. به نظر شما آیا رکود در اقتصاد ما وجود دارد؟ قطعا این‌طور نیست ضمن این‌که دولت خود نیز به مسأله رکود در اقتصاد کشور معترف است. رکودی که متاسفانه در حوزه ساختمان، بازرگانی و تولید، آثار منفی بر جای گذاشت و عموم تولیدکنندگان را در کشور متضرر کرد. متاسفانه هنوز این رکود دامن اقتصاد را رها نکرده و لازم است که دولت برای حل این معضل، عمیق و کارشناسی چارهاندیشی کند و ترتیبی دهد تا اقتصاد کشورمان از رکود خارج شود و تولید جان بگیرد. این دو مسأله یعنی عزم ملی برای صادرات و رکود در اقتصاد و مشکلات تولید از نظر من دو موضوع مهمی بود که مردم آن را حس کردند. قرار است تحریم‌های اقتصادی طی چند روز آینده برداشته شود. به نظر شما آثار لغو تحریم‌ها چه زمانی در زندگی مردم نمود پیدا خواهد کرد؟ آنچه در اقتصاد با آن مواجه هستیم، حس امید به بهبود اوضاع اقتصادی است اما بی‌شک لغو تحریم‌ها به گشایش‌هایی در اقتصاد منجر خواهد شد. به نظر من اگر مردم ما چند ماهی را مقاومت کنند، دولت به‌تدریج می‌تواند مسأله کسری بودجه ناشی از کاهش قیمت نفت را جبران کرده و به تدریج از درآمدهای نفتی مستغنی شویم و به بخشهای دیگر از منابع اقتصادی مثل معادنی که داریم یا صدور خدمات فنی و مهندسی و صدور کالاهای تولید داخل کشور روی بیاوریم. در شرایطی که اقتصاد ایران دچار رکود تورمی شده است، دولت باید چه سیاستی را در دستورکار خود قرار دهد؟ بی‌شک خروج از رکود اگر با افزایش نرخ تورم همراه باشد به مصلحت اقتصاد نیست. البته از طرفی هم کنترل تورم درحالی‌که به رکود دامن می‌زند، مشکلات بزرگی برای کشور ایجاد خواهد کرد، بنابراین باید دولت نسبت به ایجاد ظرفیت برای بخش خصوصی اقدام کند. هرچند در شرایط فعلی به دلیل رکود حاکم بر اقتصاد کشور هیچ یک از فعالان بخش خصوصی جرأت آغاز یا حتی ادامه فعالیت‌های اقتصادی خود را ندارند. برای مثال قرار است برای ایجاد رونق در بازار مسکن، تسهیلات ارایه شده در این بخش به ٨٠میلیون افزایش یابد ولی این اصلا کافی نیست. البته دولت امیدوار است که با افزایش تسهیلات بانکی در ساخت و خرید مسکن و تشکیل صندوق پس‌انداز سرمایه‌گذاری مسکن، بتواند به تحریک تقاضا و بازگشت رونق به این بخش کمک کند؟ ارایه این میزان وام به هیچ وجه صنعت ساختمان را وارد رونق نمی‌کند و در نتیجه مشکل کارخانجات سیمان و مصالح ساختمانی حل نخواهد شد. براساس آمار، صنعت سیمان عمری حدود ٨٠ساله در کشور دارد و سهمش از تولید ناخالص داخلی حدود ٢درصد برآورد می‌شود، همچنین این صنعت روزگاری در بازار سرمایه در زمره یکی از صنایع مورد توجه سهامداران به‌ویژه در سال‌های رونق ساخت‌وساز و خریدوفروش مسکن قرار داشت، دلیلش هم مشخص است، چراکه تولید سیمان بستگی به بازار مسکن دارد و حالا که رکود بر بازار ساخت‌وساز و پروژه‌های عمرانی کشور خیمه زده، تولید این صنعت با کاهش روبه‌رو شده است. علاوه بر این، این صنعت در کشور ما مشکلات سنتی و دیرینه‌ای چون شرایط سوخت و برق‌رسانی به کارخانه‌های سیمان در زمستان را دارد. به‌عنوان یکی از فعالان صنعت سیمان راجع به مشکلات این صنعت بیشتر توضیح دهید؟ در شرایط رکودی اقتصاد کشور، بسیاری از تولیدکنندگان سیمان به دلیل نابرابری میزان عرضه و تقاضا با مشکل نقدینگی روبه‌رو هستند و مصرف سرانه سیمان در کشور نیز از ٧٥٠ به ٦٠٠ کیلوگرم رسیده است؛ همچنین برخی معتقدند رشد قیمتی این محصول در مقایسه با دیگر صنایع از شیب بسیار کندتری در کشور برخوردار بوده است. از سوی دیگر، کمبود بودجه پروژه‌های عمرانی در کشور هم موجب شده تا سیمان مصرفی این پروژه‌ها در سال گذشته و امسال با کاهش مواجه شود و باید امید به خروج اقتصاد از رکود داشت تا شاید در سال آینده سهم بیشتری از بودجه نصیب پروژه‌های عمرانی شود و در نتیجه شاهد به حرکت درآمدن چرخ تولید و مصرف سیمان در کشور باشیم. تسهیلات بانکی مسکن باید به چه میزان افزایش یابد؟ مبلغ تسهیلات خرید مسکن حداقل باید دو برابر شود تا صنعت ساختمان راه بیفتد. از تورم هم خیلی هراس نداشته باشید. تورم به همین صورت باقی خواهد ماند، شاید یکی دو درصد افزایش یابد ولی خطر رکود بیش از تورم است. در شرایطی که بسیاری از واحدهای تولیدی با مشکل رکود دست و پنجه نرم می‌کنند، دولت باید حمایت از چه صنایعی را در اولویت قرار دهد؟ در کنار تمام صنایع دولت باید از صنایع بزرگ هم به‌ویژه خودروسازان حمایت کند، البته خودروسازان افزایش کیفیت را مورد تأکید قرار نداده‌اند و به اندازه‌ای که در کمیت فعال بودند، در کیفیت پیشرفتی نداشته‌اند و به همین دلیل کیفیت تولیدات‌شان نسبت به ١٠سال پیش پیشرفتی نداشته است. اما دولت باید اولویت اصلی را به صنایع کوچک بدهد تا اشتغال ایجاد شود. درحال حاضر بسیاری از صنایع کوچک به صورت نیمه‌تمام رها شده‌اند که باید ترتیبی اتخاذ شود تا تولید در این صنایع آغاز شود. البته بسیاری از کارشناسان بر این باورند که حمایت‌های بی‌دریغ دولت از صنایع خودروسازی، این صنعت را تنبل‌تر کرده است؟ البته حمایت نکردن از خودروسازان هم ممکن است منجر به بروز فاجعه شود. بر همین اساس باید طبق یک کار کارشناسی دقیق نحوه حمایت از صنعت مشخص شود و حمایت‌ها به صورت موقت باشد، نه دایمی.
