بازاری بزرگ و بدون رقیب خارجی

در زندگی مدرن استفاده از انواع خودروها یکی از موارد جدانشدنی از زندگی بشر است، جابه‌جایی‌ها و حمل‌ونقل‌های جاده‌ای و شهری از مهم‌ترین مسائلی است که از زمانی که پای خود را از خانه بیرون می‌گذارید با آن روبه‌رو هستید، اما توجه به بستری که بر آن راه می‌روید یا رانندگی می‌کنید می‌تواند میزان اهمیت این بخش را برای‌تان روشن‌تر کند. جاده‌ها و خیابان‌هایی که بر آن راه می‌روید یا رانندگی می‌کنید، مسافرت‌ها و حمل‌ونقل‌های شهری و بین شهری را روی آن انجام می‌دهید تمام از یک پوشش واحد استفاده کرده‌اند و آن پوشش چیزی جز آسفالت سخت و سیاه نیست.

در گزارش امروز قصد داریم وضعیت تولید آسفالت در کشور را طی دهه‌های اخیر و همچنین چگونگی سرمایه‌گذاری و شرایط آینده بازار این کار بررسی کنیم تا ببینیم ایران با توجه به اینکه هم مواد اولیه مناسب و هم ماشین‌آلات و نیروی کار خوبی را برای این کار در دست دارد آنچنان که باید جاده‌ها و خیابان‌های مطلوبی دارد یا خیر؟ با ما همراه باشید.

آسفالت را با عنوان مخلوطی از مصالح مانند شن و ماسه و سنگریزه به علاوه یک ماده با چسبندگی و قدرت بالا تعریف می‌کنند که بتواند سطحی را برای استفاده مدام پوشش دهد به‌گونه‌ای که شکلی ثابت و با کمترین استهلاک را ایجاد کند. آسفالت با توجه به نحوه کاربرد و اختلاط، به سه دسته آسفالت گرم، آسفالت حفاظتی و آسفالت سرد تقسیم‌بندی می‌شود. پرکاربردترین نوع آسفالت که در گزارش امروز هم مدنظر است همان آسفالت گرم است که حدود ۹۰ درصد این‌گونه آسفالت‌ها را مواد سنگی و ۱۰ درصد مابقی را قیر برای کنار هم نگه‌داشتن این مواد تشکیل می‌دهند.

مصرف‌کننده‌های اصلی آسفالت در ایران

برای اخذ اطلاعات بیشتر در خصوص وضعیت کنونی بازار به سراغ برخی تولیدکننده‌های جنوب کشور رفته‌ایم. جالب است بدانید که بیشترین میزان تولید آسفالت در کشور در همین مناطق جنوبی صورت می‌گیرد و به دلیل دسترسی راحت به مواداولیه تولید رقابتی در این مناطق شکل گرفته است. احمد سمالی، یکی از تولیدکننده‌های آسفالت و اجراکننده‌های انواع پروژه‌های شهری و بین‌راهی در خصوص وضعیت کنونی بازار آسفالت می‌گوید: وضعیت امروز بازار ما مثبت است و با وجود اینکه حجم زیادی از کارهای راه و شهرسازی افت کرده اما طی چند سال اخیر شهرداری‌ها توجه مضاعفی به وضعیت خیابان‌ها و اتوبان‌های شهری داشته‌اند و همین توجه موجب شده و تولید نسبتا بالایی داشته باشیم.

وی در خصوص مصرف‌کننده‌های اصلی آسفالت می‌گوید: بخش عمده تولیدات ما به راه و شهرسازی، شهرداری و عمران و مسکن فروخته می‌شود و در واقع این سه بخش اصلی‌ترین خواستاران محصول تولیدکننده ما هستند که بخش مسکن و شهرسازی افت شدید کار و امور توسعه‌ای را در چند وقت اخیر داشته و در بخش‌های راه و شهرسازی هم اوضاع چنگی به دل نمی‌زند اما همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد شهرداری همچنان با قوت بیشتری خوراک ما را مصرف می‌کند و همین مسئله موجب شده وضعیت تولیدکنندگان خوب باشد.

نیاز ۲۰ درصدی به افزایش تولید

تولیدکنندگان این بخش اغلب معتقدند وضعیت آسفالت‌های جاده‌ای و شهری ما تا رسیدن به استاندارد جهانی همچنان جا دارد و به خوبی می‌توان روی افزایش تولید آسفالت باکیفیت در کشور سرمایه‌گذاری کرد. احمد سمالی در این خصوص می‌افزاید: میزان تولید استاندارد ما در کشور نزدیک به ۶۰ درصد با تولید استاندارد جهانی فاصله دارد و به خوبی می‌توان طی دو سال آینده تا ۲۰ درصد افزایش تولید داشت، تنها نیاز به سرمایه‌گذاران آینده‌نگر و همچنین افزایش توجه از سوی دولت به این بخش داریم.

تولید سفارش محور

بیشترین میزان آسفالت تولیدی در کشور برای ساخت جاده‌ها، پوشش خیابان‌ها، کوچه‌ها و اتوبان‌ها و همچنین باند فرودگاه و پشت‌بام ساختمان‌ها به کار گرفته می‌شود که البته چند سالی است دیگر پشت‌بام خانه‌ها را ایزوگام می‌کنند و کمتر کسی از آسفالت برای پوشش پشت‌بام بهره می‌گیرد.

سروش کیانیان، یکی دیگر از تولیدکنندگان آسفالت در جنوب کشور می‌گوید: تولید آسفالت، یک تولید سفارش‌محور است و شما نمی‌توانید از قبل، محصول تولید و خروجی را دپو کنید از این رو باید پروژه، تعریف شده و در عرض چند ساعت، محصول تولید و به صورت داغ، پیاده‌سازی شود. مهم‌ترین‌ترین دلیل نبودن بازار وارداتی و صادراتی آسفالت هم همین است که مواد پس از ترکیب حداکثر با گذشت سه ساعت سفت شده و دیگر قابلیت بهره‌برداری ندارد.

از صفر تا ۱۰۰محصول تولید داخل

محصولات اصلی این کار تماما تولیدات داخل است و در شهرهای جنوب به دلیل نزدیکی به معادن شن و ماسه و همچنین پتروشیمی‌ها برای تهیه قیر، به وفور یافت شده و حتی به جرات می‌توان گفت قیمت آسفالت تولید شده درایران از میانگین قیمت جهانی بسیار ارزان‌تر است و همین مسئله می‌تواند کمک شایانی به سرمایه‌گذار بکند. مناطق بالقوه برای سرمایه‌گذاری در تولید آسفالت همین شهرهای جنوبی کشور از جمله آبادان، اهواز، شوشتر و دزفول است.

تنها در بحث افزایش قیمت حامل‌های انرژی مقداری در این کار مشکل ایجاد شد چون سوخت مصرفی ماشین‌آلات حجم زیادی از هزینه‌های در گردش شما را شامل می‌شود که آن هم چون غالبا سوخت ماشین‌آلات این کار گازوییل است تأثیر منفی آن‌چنانی روی کار نگذاشت و تولیدکنندگان به سرعت خود را با شرایط وفق دادند.

سرمایه‌های مورد نیاز برای شروع کار

برای راه‌اندازی یک کارخانه تولید آسفالت بخش اصلی و مهم هزینه‌های اولیه برای خرید ماشین آلات صرف می‌شود که حدود ۷۰ درصد سرمایه اولیه برای تهیه این ماشین آلات مصرف می‌شود اما درخصوص مبالغ سرمایه‌گذاری حجم تولید و کیفیت محصول خروجی دو عامل اصلی برای میزان سرمایه است. به گزارش دریک، برای گرفتن مجوز باید به وزارت صنعت مراجعه کرده و پس از اخذ پروانه بهره‌برداری شروع به کار ‌کنید.

سمالی در خصوص این مبلغ می‌گوید: میزان سرمایه برای ورود به این بخش می‌تواند از حداقل ۸۰۰ میلیون تومان با حجم پایین شروع و تا ۳ میلیارد تومان با تولید استاندارد ۲۰۰هزار تن در سال ادامه داشته باشد. ماشین‌آلات ایرانی کیفیت بسیار خوبی برای این کار دارند اما می‌توان از انواع خارجی آن هم استفاده کرد، اما همان‌طور که گفته شد سرعت ماشین‌آلات و کیفیت محصول باتوجه به مواد اولیه‌ای که به کار گرفته می‌شود، بسیار متفاوت است. حدود ۵۰۰میلیون‌تومان هم سرمایه در گردش نیاز دارید و حداقل ۱۵ نفر نیروی انسانی در کار باید حضور دائم داشته باشند.

آینده بازار

کیانیان و سمالی به عنوان دو نفر از تولیدکنندگان آسفالت به اتفاق درخصوص بازار آینده آسفالت خوشبین هستند و معتقدند فضا برای افزایش تولید و همچنین مصرف در کشور وجود دارد و سرمایه‌گذاران می‌توانند وارد بازار شوند. تنها نیاز است دولت و متولیان اصلی این محصول هم به توسعه و بازسازی جاده‌ها و خیابان‌ها توجه بیشتری کنند.

سمالی در خصوص واگذاری پروژه‌های کلان جاده‌سازی به سرمایه‌گذاران خارجی می‌گوید: ما نگران ورود سرمایه‌گذاران خارجی به داخل کشور در زمینه ساخت یا توسعه جاده‌ای نیستیم و این مسئله حتی بازار ما را هم رونق می‌دهد چرا که این محصول را نمی‌توان در جای دیگری تولید کرد و به داخل کشور آورد و باید در همان مکان و در عرض چند ساعت تولید شود و ورود ماشین‌آلات این کار برای انجام یک یا دو پروژه هم منطقی نیست و در آن صورت هم هزینه تمام شده آسفالت برای پیمانکار خارجی بالا می‌رود از این رو ناچار است برای تهیه آسفالت مورد نیاز خود به ما مراجعه کند و همین مسئله بازار ما را هم رونق می‌بخشد.