به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، روز گذشته نیز برخی از این گروه‌ها سردمدار رشد مثبت بازار بودند. اما اینکه سهام شرکت‌های مرتبط با صنعت نفت از جمله پالایشی‌ها و پتروشیمی‌ها در این سطح قرار می‌گیرند یا خیر، سوالی بود که برای پاسخ دادن به آن به سراغ کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه رفتیم.
آنها به بررسی میزان ارزندگی خرید سهام شرکت‌های نفتی، پالایشی و پتروشیمی پرداختند و به گفته این تحلیلگران برای بخشی از شرکت‌های فعال در این صنعت پیش‌بینی می‌شود که بازدهی و سود سهم (eps) برخی به‌زودی بالا برود و در تحلیل‌های بنیادی این سهم‌ها اکنون در کف انتظارات سرمایه‌گذاران از بازدهی آینده (p/e) قرار دارد. به این ترتیب سهم ارزنده‌ای محسوب می‌شوند که خرید آنها جذاب و فروش آنها در شرایط کنونی به نفع سرمایه گذار نیست.
بازگشت منطق و تحلیل به بازار
سال گذشته نسبت قیمت به درآمد بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی از عدد 50 حتی عبور کرده بود. کارشناسان مدام نسبت به خطر ترکیدن حباب قیمتی هشدار می‌دادند و ارقام را دور از مؤلفه p/e محاسبه شده برای سهم (دنباله دار یا تحلیلی) می‌دانستند. به عبارتی با محاسبه دقیق میزان سوددهی هر سهم، نمایان می‌شد که قیمت‌ها خیلی بالاتر از میزان ارزندگی آنها بود و همین مسأله می‌توانست دردسرساز شود. عامل این جهش، تقاضایی بود که به صورت ناگهانی وارد بازار شده بود و با اولین تلنگر هم بازار ملتهب شد و سقوط‌های پی در پی رقم خورد.
به طوری که شاخص کل طی چند ماه از حوالی 2 میلیون واحد به یک میلیون و 202 هزار واحد در روز گذشته رسید. اما حالا به نظر می‌رسد که حداقل در مورد برخی از سهم‌ها روند رشد و ریزش با تحلیل و منطق است و به عبارتی با رسیدن قیمت‌ها به کف، منطق به بازار بازگشته است و یک روند صعودی برای برخی از سهم‌ها که زیر قیمت ارزندگی هستند، شروع شده است.
هدف این گزارش، معرفی نماد مشخصی برای سرمایه گذاری سودآور نیست و به همین خاطر از بررسی جزئی ارقام خودداری شده است اما در یک نگاه جامع می‌توان دریافت که افق و چشم انداز سوددهی برخی از شرکت‌ها از جمله پتروشیمی‌ها، معدنی‌ها، فلزات اساسی و حتی خودرویی‌ها اکنون مثبت شده است و علاوه بر رسیدن قیمت‌ها به کف، یکی از دیگر دلایل آن نیز افزایش تحرکات بین‌المللی و سیاسی کشور است.
سهام پتروشیمی‌ها و پیش‌بینی‌های مثبت
با نگاهی به گروه محصولات پتروشیمی در بورس اوراق بهادار تهران می‌توان دریافت که چند روزی است خیلی از نمادها سبز پوش شده‌اند. این گروه بویژه شرکت‌های صادرات محور، دقیقاً همان‌هایی هستند که طی ریزش‌های ماه‌های اخیر به کف قیمتی رسیده‌اند و حباب آنها ترکیده است.
اما بررسی داده‌های آماری نشان می‌دهد که پتروشیمی‌ها در رده شرکت‌هایی قرار دارند که در حال حاضر توانایی افزایش سودآوری مداوم را دارند. محصول این شرکت‌ها متناسب با تحولات بازار جهانی نفت، نرخ ارز و تحولات سیاسی کشور تغییر می‌کند.
در این باره، علی سعیدی، کارشناس و عضو سابق هیأت مدیره سازمان بورس توضیح می‌دهد: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که سال گذشته برخی از سهم‌ها چندین برابر ارزش واقعی قیمت گذاری می‌شدند که ناشی از تقاضا بود؛ اما در چند ماه اخیر و با روند نزولی شاخص، حباب قیمتی سهام بسیاری از صنایع از بین رفت. اکنون به شرایطی رسیده‌ایم که وقتی فاکتورهای اقتصادی را بررسی می‌کنیم، این سهم‌ها به کف قیمتی رسیده‌اند و با توجه به پیش بینی سوددهی امکان رشد دارند. در بین صنایع بورسی سهام شرکت‌های فعال در زمینه فلزات اساسی و پتروشیمی‌ها از این دسته هستند.»
سعیدی با اشاره به چشم انداز مثبت صادراتی شرکت‌های پتروشیمی می‌گوید: «سهام اغلب شرکت‌های پتروشیمی اکنون به سطح ارزندگی رسیده‌اند و با توجه به اینکه بخشی از آنها صادرات محور هستند، آینده روشنی دارند.»
نسبت قیمت به درآمد گروه محصولات پتروشیمی در حال حاضر 9.66 است و این نسبت هرچه کوچک‌تر باشد خرید سهم جذاب تر است. حالا با پیش بینی افزایش سود اغلب این شرکت‌ها در آینده نزدیک مخرج کسر بزرگتر و خرید سهم جذاب تر می‌شود.
مذاکرات برجامی و روند دوسر برد پتروشیمی‌ها
به نظر می‌رسد که حداقل در مورد صنایع پتروشیمی در میان شرکت‌های نفتی روند مثبت ادامه دار باشد. در این باره حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه در این باره توضیح می‌دهد: «تصور می‌کنم که ما در اواخر دوره ریزش قیمت‌ها به سر می‌بریم. بخصوص در چند صنعت از جمله پتروشیمی و معدنی‌ها نظیر مس. دوره رشد جدیدی شروع شده که با هیجان نیست اما یک رشد منطقی در پیش داریم و با توجه به اطلاعات، اخبار اقتصادی و سیاست دولت آتی می‌توان گفت که این رشد تاکجا ادامه‌دار خواهد بود.»
او توضیح می‌دهد: «در این شرکت‌ها از جمله پتروشیمی‌ها ارزش سهام به کف قیمت نزدیک شده و دوره ریزش این سهم‌ها دارد به پایان می‌رسد. حتی در صورت تداوم تحریم‌ها نیز ریزش آنچنانی نخواهند داشت و می‌توانند رشد منطقی خود را ادامه بدهند، چراکه اگر توافق بر سر بازگشت به برجام صورت گیرد، صادرات این بخش بیشتر خواهد شد و هزینه‌های صادرات نیز تقلیل می‌یابد و این مسأله به بهبود سوددهی و درآمدزایی شرکت‌های پتروشیمی کمک خواهد کرد و اگر توافق نشود نیز افزایش نرخ دلار را در پیش خواهیم داشت و این افزایش قیمت دلار بازهم درآمد این شرکت‌ها و در نهایت سوددهی و ارزش سهم آنها را بیشتر خواهد کرد. به عبارتی پتروشیمی‌ها چه از توافق و چه از عدم توافق منتفع خواهند شد.»
سهام پالایشی‌ها و سردمداران حباب و ریزش
اما در مورد شرکت‌های پالایشی فعال در بازار بورس شرایط فرق می‌کند. این شرکت‌ها که هم در تعیین نرخ خوراک و هم در زمینه قیمت محصول زیر نظر دولت هستند و تحولات آنها در ایران وابسته به سیاست دولت‌هاست؛ چندان از تغییرات بین‌المللی سود نمی‌برند و رشدی خطی دارند.
میرمعینی در مورد این دسته از شرکت‌های بورسی می‌گوید: «زمانی، الگوی قابل تحلیل فعالان بازار سرمایه به سمت ارزش جایگزینی رفته بود و به خاطر نقش دلار و تحریم‌ها در دارایی‌های شرکت‌ها به ارزش جایگزینی دارایی‌ها توجه زیادی می‌شد. برای پالایشی‌ها به عنوان مثال ارزش جایگزینی را یک مؤلفه مهم در قیمت سهم می‌دانستند. تقریباً این مقیاس از اواسط سال 98 مهم شده بود اما از مهر 99 مقیاس‌ها تغییر پیدا کرد و به سودآوری شرکت‌ها و مؤلفه p/e که منطقی تر است، تغییر پیدا کرد.»
او ادامه می‌دهد: «سودآوری این شرکت‌های پالایشی اگرچه مبهم و حتی تخمین آن برای کارشناسان نیز سخت است اما به طور کلی کمتر از آن چیزی که در سال گذشته بازار به نمایش گذاشته شد برآورد می‌شود. علت هم دخالت دولت در سودآوری پالایشی‌هاست؛ بدون آنکه منافع سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شود.»
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه بعید است سهام این دسته از شرکت‌ها مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار بگیرد؛ مگر آنکه به کف قیمتی برسد، توضیح داد: «یکی از عواملی که موجب شد بازار در سال قبل حباب گونه رشد کند صنعت پالایشی بود و اگر صنعتی نیز باعث شد که این حباب بترکد همین صنعت بود. این صنعت در فضای بورسی قابلیت تحلیل‌پذیری ندارد. ریسک صنعت به رغم ارزش جایگزینی بالا بسیار زیاد ارزیابی می‌شود. البته ممکن است که در دوره‌ای مجدداً مورد اقبال قرار بگیرد اما سهم‌هایی هستند که خیلی با ثبات نیستند و سهم پالایشی معمولاً نوسان‌گیری می‌کند و دوباره برمی گردد.»
البته دیدگاه‌های مثبتی نیز در مورد سوددهی سهام پالایشی نیز می‌توان یافت. برای مثال، مازیار فتحی، از تحلیلگران بازار سرمایه اخیراً به یکی از رسانه‌ها در مورد آینده شرکت‌های پالایشی گفته بود: «در حال حاضر هر چند نمی‌توان منکر حباب قیمتی در برخی سهم‌ها شد اما همچنان صنایع و شرکت‌هایی وجود دارند که از پتانسیل رشد بیشتر برخوردارند. در این میان می‌توان به برخی سهام پالایشی بازار اشاره کرد که با توجه به سودسازی مناسب و فاصله قیمت آنها با ارزش جایگزینی، می‌توانند بازدهی مناسبی از آن سهامداران خود کنند.»قیمت به درآمد گروه فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای اکنون حدود 12 است. سوددهی این شرکت‌ها به خاطر نظارت و دخالت دولت در قیمت خوراک و محصولات داخلی -که 60 درصد فعالیت آنها را دربر می‌گیرد- با روند جهانی تغییر چندانی نمی‌کند. اما با گذشت یک سال از سقوط تاریخی قیمت نفت اکنون سوددهی شرکت‌های بین‌المللی پالایشی حتی به 300 درصد طی یک سال اخیر رسیده است.
پایان اردیبهشت بازار صعودی می‌شود؟
کارشناسان بر این باورند که اگر سرمایه‌گذاران قصد خرید سهام دارند بهتر است که 2 تا 3 هفته دیگر صبر کنند. به نظر می‌رسد که پایان ریزش‌ها و مرحله نهایی ارزندگی سهم اواخر اردیبهشت فرامی‌رسد.میرمعینی در این باره توضیح می‌دهد: «خرید برخی از سهم‌ها در شرایط کنونی ممکن است در میان مدت سودده باشد اما برای حداکثر‌سازی سود، ورود و خروج بموقع مهم است و پیش بینی می‌شود که اواخر اردیبهشت ماه تا تیرماه زمان مناسبی برای ورود باشد تا بازده حداکثری نصیب سرمایه گذار شود.»
