بخشی از تغییر قیمت میلگرد، قیمت تیرآهن و ورق در پی نوسانات بازار دلار کاملا طبیعی است؛ چرا که نرخ ارز به عنوان یک مولفه بنیادی در تعیین قیمت نهایی فرآورده‌های آهنی به شمار می‌رود. اما بخشی دیگری از تغییرات قیمت ورق، میلگرد و آهن در پی افزایش قیمت ارز، ناشی از تاثیرات روانی دلار در اقتصاد ایران است. موضوعی که ردپای آن را در همه بخش‌ها می‌توان به وضوح مشاهده کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا نیم نگاهی به داستان دلار و بازار آهن‌آلات ایران در سال 1401 بیندازیم.
همبستگی دلار و قیمت تیرآهن، میلگرد و ورق
کسانی که دارای سابقه فعالیت طولانی در بازار آهن ایران هستند، به خوبی می‌دانند که بین قیمت دلار و فرآورده‌های آهنی همبستگی وجود دارد. بنابراین خیلی از کالاها در کشور ما با دلار نرخ‌گذاری می‌شوند. این موضوع حتی برای محصولاتی که عملا هیچ‌گونه وابستگی به دلار ندارند نیز رخ می‌دهد. این در حالی است که بازار آهن ایران، قیمت ورق و دیگر محصولات به دلیل ماهیت تاثیرپذیری از اقتصاد جهانی، ارتباط نسبی با قیمت دلار دارد.
این موضوع از نظر تجربی نیز به وضوح قابل مشاهده است. در سال‌های اخیر هر زمان که بازار دلار روند افزایشی به خود گرفته است، به فاصله کوتاهی شاهد تغییر قیمت تیرآهن، میلگرد و ورق در بازار بوده‌ایم. نوسان‌هایی که گاهی اوقات توسط عوامل دیگری مانند قیمت حامل‌های انرژی، افزایش دستمزدها، بالا رفتن هزینه مواد اولیه و ... تشدید شده‌اند.
البته معمولا واکنش بازار آهن نسبت به افزایش قیمت دلار خیلی بیشتر از کاهش آن است. مثلا گاهی اوقات پیش می‌آید که با افزایش حدود 20 درصدی نرخ دلار، شاهد تغییر قیمت میلگرد، تیرآهن و ورق تا سطح 50 درصد هستیم. در حالی که واکنش بازار نسبت به کاهش قیمت دلار حتی به صورت مقطعی نیز ضعیف‌تر و با تاخیر بیشتر همراه است. آنچه در طول سال روی تغییر قیمت تیرآهن تاثیر می‌گذارد، نوسانات قیمت دلار است. قیمت دلار هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم بازار آهن‌آلات را دستخوش تغییر می‌کند. در سال‌هایی که شاهد تغییرات زیاد در قیمت ارز هستیم؛ تلاطم در بازار محصولات فولادی نیز به اوج می‌رسد؛ اما هر زمان که بازار ارز شاهد ثبات نسبتی هستیم، آرامش در قیمت محصولات آهنی نیز به وضوح قابل مشاهده است.
عرضه و تقاضا مکانیزم اصلی کنترل قیمت فرآورده های آهنی
مهم‌ترین عاملی که می‌تواند روند افزایش قیمت محصولات آهنی را در بازار کنترل کند، عرضه و تقاضاست. بازار مسکن و خودرو به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان فرآورده‌های آهنی در کشور شناخته می‌شوند. هر زمان شاهد رونق در این دو بخش هستیم، تقاضای زیادی نیز در بازار آهن آلات شکل می‌گیرد. بالعکس وقتی تولید مسکن و خودرو در کشور کاهش پیدا می‌کند؛ افت تقاضا در بازار فرآورده‌های آهنی نیز محسوس است.
شاید تغییر قیمت میلگرد، قیمت تیرآهن و ورق در پی نوسانات بازار دلار در کوتاه مدت جنبه هیجانی و غیر منطقی به خود بگیرد؛ اما در بلند مدت عرضه و تقاضا شرایط منطقی را در بازار حکمفرما می‌کند. اگر مشتری برای محصولات تولید شده کارخانه‌های ذوب آهن در بازار وجود نداشته باشد؛ افزایش قیمت در بلند مدت شیب تندی را طی نخواهد کرد. به همین دلیل می‌توان ادعا کرد که عرضه و تقاضا به نوعی نقش کنترل کننده تاثیرات غیر منطقی افزایش نرخ ارز در بلند مدت را ایفا می‌کنند.
نگاهی به مهم ترین عوامل نوسان قیمت ورق، تیرآهن و میلگرد در سال 1401
سال 1401 یکی از سال‌هایی است که شاهد تغییرات زیادی در قیمت ورق، تیرآهن و میلگرد از ابتدا تا به امروز بوده‌ایم. بسیاری از فاکتورهایی که در بالا برشمردیم در این سال با هم فعال شدند و زمینه افزایش قیمت تیرآهن و سایر محصولات آهنی را فراهم کردند. در اینجا بد نیست که نیم نگاهی به فاکتورهای مختلف اثرگذار در تغییرات قیمت محصولات آهنی در سال 1401 را بیندازیم.
دلار سال 1401 را با قیمت 26 هزار تومان آغاز کرد. تا شهریور ماه شاهد تغییرات چندانی در بازار ارز نبودیم؛ اما با شروع شهریور به یکباره قیمت دلار روند افزایشی به خود گرفت. این روند تا به بهمن ماه تداوم داشت. به‌طوری که این روزها دلار روی کانال 45 هزار تومان در بازار آزاد معامله می‌شود. علیرغم تغییر رئیس بانک مرکزی و ابلاغ سیاست‌های جدید مبنی بر تثبیت نرخ دلار روی قیمت 28500 تومان برای تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم، بازار آزاد همچنان به راه خود ادامه می‌دهد. باید منتظر ماند و دید تا پایان سال 1401 این روند به چه شکلی ادامه پیدا خواهد کرد.
سرمای بی‌سابقه در زمستان سال 1401 نیز باعث شده است که تامین گاز مورد نیاز بسیاری از کارخانه‌های تولید میلگرد، ورق و تیرآهن در کشور با مشکل روبه‌رو شود. این موضوع در میزان عرضه محصولات در بازار نیز تاثیر منفی گذاشته است. از آن گذشته پس از حدود یک ماه کاهش نرخ نقطه به نقطه تورم، بار دیگر شاهد افزایشی شدن نرخ تورم در دی ماه بودیم. مرکز آمار نرخ تورم دی ماه 1401 را حدود 47 درصد اعلام کرد.
مجموعه این عوامل در کنار افزایش نرخ دلار، باعث شده تا قیمت فرآورده‌های آهنی از ابتدای سال 1401 تا به امروز افزایش قابل توجهی را تجربه کند. تغییراتی که بعضا باعث افزایش قیمت 100 تا 200 درصدی آهن آلات در بازار شده‌اند. باید منتظر ماند و دید که در ادامه چه اتفاقاتی در بازار آهن ایران رخ خواهد داد.
لزوم پیش بینی کارشناسی قیمت دلار قبل از خرید فرآورده های آهنی
سعی کردیم تا اینجا تصویری واقعی از اتفاقاتی که در پی نوسان نرخ دلار در بازار آهن ایران رخ می‌دهد ترسیم کنیم. روی هم رفته باید توجه داشته باشید که فعالیت در بازار آهن و خرید انواع و اقسام محصولات آهنی باید علاوه بر تخصص فنی، دانش اقتصادی بالایی نیز داشته باشید. شناخت زمان درست برای خرید تیرآهن، ورق و میلگرد مسئله‌ای کاملا تخصصی است. بنابراین توصیه می‌کنیم که حتما از مشاوره تخصصی در این زمینه استفاده کنید تا جلوی ضرر و زیان‌های احتمالی را در این بازار پر تلاطم بگیرید.
