نرخ بهره واقعی چیست؟

این نرخ بهره پس از تعدیل، هزینه واقعی تامین سرمایه را برای وام‌گیرنده و بازده واقعی را برای وام دهنده یا سرمایه‌گذار منعکس می‌کند.

نرخ بهره واقعی منعکس‌کننده نرخ ترجیح زمانی کالاهای فعلی نسبت به کالاهای آتی است. نرخ بهره واقعی سرمایه‌گذاری به صورت تفاوت بین نرخ بهره اسمی و نرخ تورم محاسبه می‌شود:

نرخ بهره واقعی = نرخ بهره اسمی - نرخ تورم (مورد انتظار یا واقعی).

نکات کلیدی

• نرخ بهره واقعی برابر است با نرخ بهره مشاهده شده در بازار که در ازای اثرات تورم تعدیل شده است.
• این نرخ بهره نشان‌دهنده ارزش قدرت خرید بهره پرداختی برای سرمایه‌گذاری یا وام است.
• این نرخ همچنین نشان‌دهنده نرخ ترجیح زمانی وام‌گیرنده و وام‌دهنده است.
• تخمین نرخ‌های بهره واقعی به برآوردهای موجود از تورم آتی در طول زمان باقی مانده تا سررسید وام یا سرمایه‌گذاری وابسته است.
• اگر نرخ تورم بالاتر از نرخ بازده اسمی سرمایه‌گذاری‌ها باشد، ممکن است سرمایه‌گذاران نرخ بازدهی منفی را تجربه کنند.

آشنایی با نرخ بهره واقعی

در حالی که نرخ بهره اسمی در واقع همان نرخ بهره‌ای است که برای یک وام یا سرمایه‌گذاری پرداخت می‌شود، نرخ بهره واقعی بازتابی از تغییر قدرت خرید ناشی از سرمایه گذاری یا قدرت خریدی است که وام گیرنده واگذار می‌کند.

نرخ بهره اسمی معمولاً همان نرخی است که مؤسسه پشتیبان وام یا سرمایه‌گذاری تبلیغ می‌کند. تعدیل نرخ بهره اسمی بر اساس اثرات تورم به شناسایی تغییر قدرت خرید سطح معینی از سرمایه در طول زمان کمک می‌کند.

بر اساس نظریه ترجیحی زمانی بهره، نرخ بهره واقعی نشان می‌دهد که افراد کالاهای فعلی را تا چه حد به کالاهای آینده ترجیح می‌دهند.

وام‌گیرندگانی که مشتاق بهره‌مندی از کارایی فعلی سرمایه هستند، ترجیح زمانی قوی‌تری برای کالاهای فعلی نسبت به کالاهای آتی از خود نشان می‌دهند. آنها حاضرند در ازای وجوه قرض داده شده به آن‌ها نرخ بهره بیشتری بپردازند.

به‌همین ترتیب، وام‌دهنده‌ای که به شدت ترجیح می‌دهد مصرف خود را به آینده موکول کند، ترجیح زمانی کمتری نسبت به کالاهای فعلی از خود نشان می‌دهد و مایل است وجوه را با نرخ پایین‌تری وام دهد. تعدیل بر اساس تورم می‌تواند به آشکار شدن نرخ ترجیح زمانی در میان فعالان بازار کمک کند.

ملاحظات ویژه

نرخ تورم مورد انتظار

فدرال رزرو (Fed) نرخ تورم مورد انتظار را به همراه گزارش‌های دیگر به کنگره ارائه می‌کند. این گزارش‌ها شامل برآوردهایی برای حداقل یک دوره سه ساله می‌شوند. بیشتر نرخ‌های بهره مورد انتظار (یا پیش‌بینی‌شده) به‌جای تخمین‌های تک نقطه‌ای به صورت محدوده گزارش می‌شوند.

از آنجایی که نرخ واقعی تورم ممکن است تا زمان فرا رسیدن سررسید سرمایه‌گذاری یا اتمام دوره نگهداری شناخته نشده باشد، نرخ‌های بهره واقعی مربوطه باید نرخ بهره تخمینی در نظر گرفته شوند.

نکته

ضروری است که سرمایه‌گذاران هنگام تحقیق در مورد محل سرمایه‌گذاری پول خود، نرخ تورم فعلی و مورد انتظار را در نظر داشته باشند. از آنجایی که نرخ تورم نرخ بازده اسمی را از بین می‌برد، از سرمایه‌گذاری‌هایی با درآمد ثابت و بازدهی کم‌تر که ممکن است نرخ بازده واقعی ناچیزی را ایجاد کنند، اجتناب کنید.

اثر تورم بر قدرت خرید سود سرمایه گذاری

در مواردی که تورم مثبت باشد، نرخ بهره واقعی کمتر از نرخ بهره اسمی اعلام شده خواهد بود.

به عنوان مثال، اگر قرار باشد یک ابزار سرمایه‌گذاری مانند گواهی سپرده (CD) بهره سالانه 4% را ارائه کند و نرخ تورم در همان دوره زمانی 3% باشد، نرخ بهره واقعی این ابزار سرمایه‌گذاری در واقع 1 درصد خواهد بود (4% - 3%)%. هنگامی که قدرت خرید در نظر گرفته شود، ارزش واقعی وجوه سپرده شده در این گواهی سپرده تنها 1٪ در سال افزایش می‌یابد، نه 4٪.

اگر آن وجوه به جای این گواهی در یک حساب پس‌انداز با نرخ بهره 1% قرار می‌گرفت و نرخ تورم روی 3% باقی می‌ماند، ارزش واقعی یا قدرت خرید وجوهی که در حساب پس‌انداز سپرده‌گذاری شده بودند، عملا کاهش می‌یافت. نرخ بهره واقعی این حساب پس از محاسبه تورم 2٪- خواهد بود (1% - 3%).

قدرت خرید چیست؟

قدرت خرید ارزش یک واحد پولی است که بر حسب تعداد کالاها یا خدماتی که با هر واحد از آن پول می‌توان خریداری کرد، بیان می‌شود. این مفهوم به این دلیل اهمیت دارد که در صورت ثابت بودن سایر شرایط، تورم تعداد کالاها یا خدماتی را که می‌توانید به ازای هر واحد از آن پول خریداری کنید کاهش می‌دهد.

در حوزه سرمایه‌گذاری، قدرت خرید عبارت است از مقدار دلاری اعتباری است که برای خرید اوراق بهادار اضافی از اوراق بهادار مارجینی موجود در حساب کارگزاری در اختیار مشتری قرار می‌گیرد. قدرت خرید به عنوان قدرت خرید ارز نیز شناخته می‌شود.

تورم چیست؟

تورم کاهش قدرت خرید یک ارز معین در طول زمان است. نرخ تورم یا نرخ کاهش قدرت خرید توسط شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) منعکس می‌شود. شاخص CPI تغییر میانگین قیمت سبدی از کالاها و خدمات منتخب را در یک دوره زمانی خاص اندازه‌گیری می‌کند.

افزایش سطح عمومی قیمت‌ها که اغلب به صورت درصد بیان می‌شود، به این معنی است که با یک واحد ارز به طور موثر تعداد کالاها و خدمات کمتری را در مقایسه با دوره‌های قبل می‌توان خریداری کرد. تورم را می‌توان با تورم منفی مقایسه کرد که در طی آن قدرت خرید پول افزایش و قیمت‌ها کاهش می‌یابد.

نرخ بهره واقعی چگونه بازده سرمایه‌گذاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟

نرخ بهره واقعی، نرخ بهره اسمی (یا اعلام شده) منهای نرخ تورم است. در حوزه سرمایه‌گذاری‌ها، نرخ تورم با کاهش نرخ بازده ابزارهای سرمایه‌گذاری، ارزش بازده آن‌ها را کاهش می‌دهد.

به‌عنوان مثال، اگر نرخ بازده اوراق قرضه‌ای که دارید 6% و نرخ تورم 3% باشد، نرخ بازده واقعی آن‌ها 3% خواهد بود نه 6%، به این دلیل که نرخ بهره 6 درصد به میزان 3 درصد بایستی کاهش داده شود تا قدرت تاسف‌بار تورم در کاهش ارزش ارز (3%=3%-6%) در آن لحاظ شود.