منحنی قوس دار منحنی غیر معمولی است که ممکن است در نتیجه یک پروانه منفی یا یک جابجایی غیر موازی در منحنی بازده که در آن بازده‌های بلندمدت و کوتاه مدت بیش‌تر از بازده متوسط کاهش می یابد، ایجاد شود.
اغلب منحنی‌های بازده دارای کم‌ترین نرخ‌های بهره در بخش کوتاه‌مدت خود هستند که در طول زمان به طور پیوسته افزایش می‌یابند. در حالی که منحنی بازده معکوس خلاف این وضعیت را نشان می‌دهد. یک منحنی قوس‌دار در عوض زنگوله‌ای شکل است.
تشریح منحنی های بازده قوس دار
منحنی بازده که به عنوان ساختار زمانی نرخ های بهره نیز شناخته می شود، نموداری است که بازده اوراق با کیفیت مشابه را بر اساس زمان باقی مانده تا سررسید آنها، از 3 ماه تا 30 سال نشان می دهد. بنابراین، منحنی بازدهی، سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازد تا نگاهی سریع به بازده ارائه شده توسط اوراق قرضه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت داشته باشند. انتهای کوتاه مدت منحنی بازده که بر نرخ های بهره کوتاه مدت مبتنی است توسط انتظارات فعلی از سیاست فدرال رزرو تعیین می شود. زمانی که انتظار می رود فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش دهد، افزایش می یابد و زمانی که انتظار می رود فدرال رزرو نرخ بهره را کاهش دهد، کاهش می یابد. انتهای بلند منحنی بازده تحت تأثیر عواملی مختلفی مانند چشم انداز تورم، تقاضا و عرضه سرمایه گذاران، رشد اقتصادی، معامله بلوک های بزرگی از اوراق بهادار با درآمد ثابت توسط سرمایه گذاران نهادی و غیره قرار دارد.
شکل منحنی بینش‌هایی را در مورد انتظارات آتی از نرخ‌های بهره و همچنین افزایش یا کاهش احتمالی فعالیت‌های کلان اقتصادی در اختیار سرمایه‌گذار یا تحلیلگر قرار می‌دهد. شکل منحنی بازده می تواند به شکل‌های مختلفی باشد که یکی از آنها منحنی قوس دار است.
وقتی بازده اوراق میان مدت بالاتر از بازده اوراق قرضه کوتاه مدت و بلندمدت شود، شکل منحنی قوس‌دار می شود. منحنی بازده قوس دار در سررسیدهای کوتاه‌مدت تر دارای شیب مثبت است و با طولانی شدن سررسید شیب منفی پیدا می‌کند و در نتیجه منحنی شکل زنگوله ای به خود می گیرد. در واقع، بازاری با منحنی بازده قوس‌دار ممکن است شاهد برتری نرخ بهره اوراق قرضه با سررسید یک تا 10 ساله نسبت به نرخ بهره اوراق با سررسید کمتر از یک سال یا بیش از 10 سال باشد.
منحنی بازده قوس‌دار در مقایسه منحنی بازده معمولی
برخلاف منحنی بازدهی که شکل منظم دارند و سرمایه‌گذاران در آنها برای خرید اوراق قرضه بلندمدت بازدهی بالاتری کسب می‌کنند، منحنی بازدهی قوس دار ریسک‌های نگهداری اوراق بدهی بلندمدت را برای سرمایه‌گذاران جبران نمی‌کنند.
به عنوان مثال، اگر بازده اوراق 7 ساله خزانه داری بالاتر از بازده اوراق یک ساله خزانه داری و اوراق قرضه 20 ساله خزانه داری باشد، سرمایه گذاران به سمت اوراق میان مدت هجوم می آورند و در نهایت قیمت آن را بالا می برند و نرخ بهره آن را کاهش می‌دهند. از آنجا که نرخ بهره اوراق قرضه بلندمدت به اندازه اوراق میان مدت رقابتی نیست، سرمایه گذاران از سرمایه گذاری بلندمدت اجتناب می کنند. این امر در نهایت منجر به کاهش ارزش اوراق قرضه 20 ساله و افزایش بازدهی آنها خواهد شد.
انواع قوس
قوس‌دار شدن شکل منحنی بازده پدیده‌ی چندان رایجی نیست، اما ممکن است نشانه ای از انتظارات احتمالی سرمایه‌گذاران برای ایجاد دوره‌هایی با نااطمینانی یا نوسانات بالا در اقتصاد است. هنگامی که منحنی زنگوله‌ای شکل باشد، نااطمینانی سرمایه‌گذاران را نسبت به برخی از سیاست‌ها یا شرایط اقتصادی خاص منعکس می‌کند، یا ممکن است منعکس‌کننده گذار منحنی بازده از یک منحنی عادی به منحنی معکوس یا از یک منحنی معکوس به منحنی نرمال باشد. اگرچه منحنی بازده قوس‌دار اغلب نشانگر کاهش رشد اقتصادی است، اما نباید آن را با منحنی بازده معکوس اشتباه گرفت. منحنی بازده معکوس زمانی اتفاق می‌افتد که نرخ‌های کوتاه‌مدت بالاتر از نرخ‌های بلندمدت باشند یا به عبارت دیگر، نرخ‌های بلندمدت به زیر نرخ‌های کوتاه‌مدت بروند. منحنی بازده معکوس نشان می دهد که سرمایه گذاران انتظار دارند سرعت رشد اقتصاد در آینده کند یا کاهش یابد و این رشد کندتر ممکن است منجر به کاهش تورم و کاهش نرخ بهره همه سررسیدها شود.
هنگامی که نرخ‌های بهره کوتاه مدت و بلندمدت به میزان بیشتری نسبت به نرخ های میان مدت کاهش می یابد، منحنی بازدهی قوس دار به نام پروانه منفی ایجاد می شود. مفهوم پروانه به این دلیل است که بخش سررسید متوسط به بدن پروانه شباهت پیدا می‌کند و بخش های سررسید کوتاه‌مدت و سررسید بلندمدت به عنوان بال های پروانه در نظر گرفته می شوند.
