منظور از نسبت بدهی به سرمایه سهامداران (D/E) چیست؟

نسبت های اهرمی بالاتر نشان دهنده شرکت یا سهامی با ریسک بالاتر برای سهامداران است.

با این حال، مقایسه نسبت D/E در میان گروه‌های صنعتی مختلف که هریک نسبت بدهی ایده‌آل خاص خود را دارد دشوار است.

سرمایه‌گذاران اغلب نسبت D/E را به نوعی تغییر می‌دهند تا بر بدهی بلندمدت تمرکز داشته باشد، زیرا ریسک‌های مرتبط با بدهی‌های بلندمدت متفاوت از بدهی‌ها و حساب‌های پرداختنی کوتاه‌مدت است.

نسبت بدهی به سرمایه سهامداران

فرمول و نحوه محاسبه نسبت بدهی به سرمایه‌ی سهامداران (D/E).

اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه نسبت D/E در ترازنامه شرکت‌ها موجود است. در ترازنامه بایستی کل سرمایه سهامداران برابر دارایی ها منهای بدهی های شرکت باشد، که نسخه بازآرایی شده معادله ترازنامه است:​

این دسته‌بندی‌های ترازنامه ممکن است حساب‌های فردی را نیز شامل شوند که معمولاً در معنای متعارف وام یا ارزش دفتری یک دارایی «بدهی» یا «سهام» در نظر گرفته نمی‌شوند. از آنجا که سود/زیان انباشته، دارایی های ناملموس و تعدیل برنامه بازنشستگی ممکن است این نسبت را مخدوش کنند، معمولاً برای درک اهرم واقعی شرکت به تحقیقات بیشتری نیاز است.

به دلیل ابهام برخی از حساب‌ها در دسته‌های اصلی ترازنامه، تحلیلگران و سرمایه‌گذاران اغلب نسبت D/E را تغییر می‌دهند تا برای مقایسه بین سهام مختلف مفیدتر و آسان‌تر باشد. است با درج نسبت های اهرمی کوتاه مدت، عملکرد سود و انتظارات رشد در تجزیه و تحلیل نسبت D/E می‌توان نتایج تحلیل این معیار را بهبود بخشید.

نحوه محاسبه نسبت D/E در اکسل

صاحبان مشاغل از نرم افزارهای مختلفی برای دنبال نسبت D/E و سایر معیارهای مالی استفاده می کنند. مایکروسافت اکسل الگویی را برای ترازنامه ارائه می دهد که نسبت های مالی مختلفی مانند نسبت D/E و نسبت بدهی را به طور خودکار محاسبه می کند. با این حال، حتی ممکن است معامله گران آماتور نیز هنگام ارزیابی فرصت سرمایه گذاری بالقوه بخواهند نسبت D/E یک شرکت را محاسبه کنند و برای این کار می‌توان این نسبت را بدون کمک‌گرفتن از این الگوها محاسبه کرد.

نسبت بدهی به سرمایه سهامداران (D/E) چه معنایی دارد؟

با توجه به اینکه نسبت D/E بدهی یک شرکت را نسبت به ارزش دارایی های خالص آن اندازه گیری می کند، اغلب برای سنجش میزان بدهی که یک شرکت به عنوان اهرم دارایی هایش اتخاذ کرده است استفاده می‌شود. نسبت D/E بالا اغلب با خطر بالایی نیز همراه است. این مسئله بدان معناست که شرکت در تامین مالی رشد خود با بدهی متهورانه عمل کرده است.

اگر بدهی های زیادی برای تامین مالی رشد شرکت استفاده شود، به طور بالقوه ممکن است شرکت درآمد بیشتری از آنچه که بدون این تامین مالی می‌توانست به دست بیاورد کسب کند. اگر اهرم مالی سود شرکت را به میزانی بیشتر از هزینه بدهی (بهره) افزایش دهد، سهامداران باید انتظار سود را داشته باشند. با این حال، اگر هزینه تامین مالی بدهی بیشتر از افزایش درآمد حاصل باشد، ممکن است ارزش سهام کاهش یابد. هزینه بدهی ممکن است با تغییر شرایط بازار تغییر کند. بنابراین، احتمال دارد استقراض بی‌سود در ابتدا آشکار نباشد.

تغییرات بدهی‌ها و دارایی‌های بلندمدت بیشترین تأثیر را بر نسبت D/E دارند، زیرا در مقایسه با بدهی‌های و دارایی‌های کوتاه‌مدت، موجودی حساب‌های آن‌ها بزرگ‌تر است. اگر سرمایه گذاران بخواهند اهرم کوتاه مدت یک شرکت و توانایی آن را برای انجام تعهدات بدهی با سررسید یکسال یا کمتر ارزیابی کنند، می توانند از نسبت های دیگر استفاده کنند.

برای مثال، سرمایه‌گذاری که نیاز به مقایسه نقدینگی یا توانایی مالی پرداخت بدهی کوتاه‌مدت شرکتی دارد، از نسبت نقدینگی:

یا نسبت جاری:

به جای معیار بلندمدت اهرم مالی مانند نسبت D/E استفاده می‌کند.

نسخه‌های اصلاحی نسبت بدهی به سرمایه سهامداران (D/E)

بخش سرمایه سهامداران ترازنامه برابر است با ارزش کل دارایی ها منهای بدهی ها، اما این بخش همان دارایی‌ها منهای بدهی‌های مربوط به آن دارایی ها را نشان نمی‌دهد. یک رویکرد رایج برای حل این مشکل، اصلاح نسبت D/E به نسبت D/E بلند مدت است. استفاده از چنین رویکردهایی به تحلیلگران کمک می کند تا روی ریسک های مهم تمرکز کنند.

بدهی های کوتاه مدت هم‌چنان بخشی از اهرم مالی کلی شرکت به حساب می‌آیند، اما از آنجایی که این بدهی ها در مدت زمان یک سال یا کمتر پرداخت می شوند، آنچنان ریسک بزرگی نیز ندارند. برای مثال، شرکتی را با ۱ میلیون دلار بدهی کوتاه مدت (دستمزدها، حساب های پرداختنی و اسناد بدهی و غیره) و ۵۰۰۰۰۰ دلار بدهی بلندمدت در مقایسه با شرکتی با ۵۰۰۰۰۰ دلار بدهی کوتاه مدت و ۱ میلیون دلار بدهی بلندمدت تصور کنید. اگر هر دو شرکت ۱.۵ میلیون دلار سرمایه سهامداران داشته باشند، هر دو دارای نسبت D/E ۱.۰۰ خواهند بود. در ظاهر، ریسک ناشی از اهرم هر دو شرکت یکسان است، اما در واقعیت، شرکت دوم ریسک بیشتری دارد.

به عنوان یک قاعده کلی، بدهی کوتاه مدت نسبت به بدهی بلندمدت ارزان‌تر به دست می‌آید و نسبت به تغییر نرخ بهره حساسیت کمتری دارد، بنابراین هزینه بهره و هزینه سرمایه شرکت دوم بیشتر از شرکت اول است. اگر نرخ بهره کاهش یابد، بدهی های بلندمدت نیاز به تجدید شرایط وام خواهند داشت که ممکن است هزینه ها را بیشتر افزایش دهد. به نظر می رسد افزایش نرخ بهره به نفع شرکتی است که بدهی بلندمدت بیشتری دارد، اما اگر بدهی از سوی دارندگان اوراق قرضه قابل استرداد باشد، باز هم ممکن است نقطه ضعفی برای شرکت به حساب آید.

نسبت بدهی به سرمایه سهامداران (D/E) برای امور مالی شخصی

نسبت D/E را می‌توان برای صورت‌های مالی شخصی نیز استفاده کرد، در این صورت به آن نسبت D/E شخصی نیز می‌گویند. در اینجا، «سهام» به تفاوت بین ارزش کل دارایی های یک فرد و ارزش کل بدهی یا تعهدات مالی آنها اشاره دارد. فرمول نسبت D/E شخصی به صورت زیر نمایش داده می شود:

نسبت D/E شخصی اغلب زمانی استفاده می شود که فرد یا کسب و کار کوچکی درخواست وام می کند. وام دهندگان از D/E شخصی برای ارزیابی احتمال حفظ توانایی مالی وام‌گیرنده برای بازپرداخت وام در صورت ایجاد اختلال موقت در وضعیت درآمد وی استفاده می‌شود.

به عنوان مثال، اگر دارایی‌های وام گیرنده بالقوه وام مسکنی بیشتر از بدهی‌های وی باشد در صورتی که چند ماه از کار بیکار شود احتمال بیشتری ممکن است به بازپرداخت وام خود ادامه دهد. این وضعیت همچنین برای فردی که برای وام کسب و کارهای کوچک یا خط اعتباری درخواست می کند نیز صادق است. اگر صاحبان کسب و کارها نسبت D/E شخصی خوبی داشته باشد، به احتمال زیاد در زمانی که کسب و کارشان در حال رشد است، می توانند به پرداخت وام ادامه دهند.

نسبت بدهی به سرمایه سهامداران(D/E)درمقابل نسبت اهرمی

نسبت‌های اهرمی دسته‌ی گسترده‌ای از نسبت‌های مالی را تشکیل می‌دهند که نسبت D/E بهترین نمونه از آن‌ها است. واژه‌ی «Gearing» صرفا به اهرم مالی اشاره دارد.

نسبت های اهرمی بیشتر از سایر نسبت هایی که در تحلیل های حسابداری یا سرمایه گذاری استفاده می‌شوند بر مفهوم اهرم مالی تمرکز دارند. این تمرکز مفهومی اجازه‌ی محاسبه یا ارائه تفسیرهای دقیق یکنواخت از نسبت های اهرم مالی را فراهم نمی‌کند. به عنوان یک اصل اساسی به طور کلی چنین فرض می شود که استفاده نسبی از اهرم مالی خوب، اما استفاده بیش از حد آن سازمان را در معرض خطر قرار می دهد.

دو واژه gearing و leverage که به معنای اهرم مالی استفاده می‌شوند یک تفاوت بنیادین یکدیگر دارند. زمانی که از leverage برای اشاره به اهرم مالی استفاده شود این واژه به مقدار بدهی اخذ شده به منظور سرمایه گذاری و کسب بازدهی بالاتر اشاره خواهد داشت، در حالی که واژه gearing در معنای اهرم مالی به بدهی همراه با کل سرمایه سهامداران اشاره دارد – یا نمایش اینکه چند درصد از منابع مالی شرکت از طریق استقراض تامین شده است. این تفاوت در تفاوت بین نسبت بدهی و نسبت D/E تجسم یافته است.

مهم

کاربرد واقعی نسبت بدهی به سرمایه سهامداران، مقایسه این نسبت در میان شرکت‌های فعال در صنعت یکسان است – اگر نسبت یک شرکت به میزان قابل‌توجهی با نسبت‌های رقبای آن متفاوت باشد، این تفاوت ممکن است علامت هشداردهنده به حساب آید.

محدودیت های نسبت بدهی به سرمایه سهامداران (D/E)

هنگام استفاده از نسبت D/E، توجه به صنعتی که شرکت در آن فعالیت می کند بسیار مهم است. از آنجا که صنایع مختلف به سرمایه و نرخ رشد متفاوتی نیاز دارند، ممکن است در یک صنعت استفاده از نسبت D/E بالا رایج باشد، در حالی که در صنعت دیگر D/E نسبتاً پایین رواج داشته باشد.

شرکت‌های خدمات آب و برق اغلب نسبت D/E بسیار بالایی در مقایسه با میانگین بازار دارند. شرکت‌های آب و برق رشد کندی دارند اما معمولاً می‌توانند جریان درآمد ثابتی را حفظ کنند، که به این شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا با هزینه بسیار اندکی وام بگیرند. نسبت های اهرمی بالا در صنایع با رشد آهسته و درآمد پایدار نشان دهنده استفاده کارآمد از سرمایه است. شرکت‌های بخش کالاهای مصرفی اساسی یا بخش کالاهای مصرفی غیر چرخه ای نیز معمولا نسبت D/E بالایی دارند زیرا این شرکت ها می توانند با هزینه بسیار پایینی وام بگیرند و درآمد نسبتاً پایداری داشته باشند.

تحلیلگران همیشه در مورد آنچه که در دامنه تعریف کلمه بدهی قرار می‌گیرد با یکدیگر توافق ندارند. به عنوان مثال، گاهی اوقات سهام ممتاز به عنوان سهام در نظر گرفته می شود، اما سود سهام ترجیحی، ارزش اسمی و حقوق فروش دارایی‌های این نوع سهم‌ها آن‌ها را به بدهی بسیار شبیه می‌سازد.

گنجاندن سهام ممتاز در کل بدهی، نسبت D/E را افزایش و شرکت را ریسک‌پذیرتر نشان می‌دهد. گنجاندن سهام ممتاز در بخش سرمایه سهامداران نسبت D/E باعث افزایش مخرج و کاهش نسبت می شود. گنجاندن سهام ممتاز در نسبت D/E ممکن است برای شرکت هایی مانند صندوق‌های سرمایه گذاری در املاک و مستغلات (REIT) مشکل بزرگی ایجاد کند.

نمونه‌های از نسبت بدهی به سرمایه سهامداران (D/E)

در پایان سال ۲۰۱۷، شرکت آپاچی (APA) دارای بدهی کل به مبلغ ۱۳.۱ میلیارد دلار، سرمایه سهامداران به مبلغ ۸.۷۹ میلیارد دلار و نسبت D/E  برابر ۱.۴۹.۳ بود.

شرکت ConocoPhillips (COP) نیز در پایان همان سال دارای بدهی کل به مبلغ ۴۲.۵۶ میلیارد دلاری، کل سرمایه سهامداران به مبلغ ۳۰.۸ میلیارد دلار، و نسبت D/E  برابر 1.38 بود.

در ظاهر، به نظر می رسد که نسبت اهرم بالاتر APA نشان دهنده ریسک بالاتر این شرکت است. با این حال، این تفسیر ممکن است بیش از حد کلی باشد و در این مرحله مفید نباشد و انجام تحقیقات بیشتری را در این زمینه ضروری سازد.

همچنین در مثال زیر می‌توان مشاهده کرد که چگونه طبقه‌بندی مجدد سهام ممتاز ممکن است نسبت D/E را تغییر دهد. در این مثال فرض می‌شود کل سهام ممتاز شرکتی ۵۰۰۰۰۰ دلار، کل بدهی ۱ میلیون دلار (بدون سهام ممتاز) و کل سرمایه سهامداران آن ۱.۲ میلیون دلار (به استثنای سهام ممتاز) باشد.

نسبت D/E با لحاظ کردن سهام ممتاز به عنوان بخشی از کل بدهی ها به شرح زیر است:

نسبت D/E با سهام ممتاز به عنوان بخشی از سرمایه سهامداران خواهد بود:

سایر حساب های مالی مانند درآمدهای کسب نشده به عنوان بدهی طبقه بندی می شوند و ممکن است نسبت D/E را مخدوش کنند. شرکتی را تصور کنید که قراردادی پیش پرداختی را برای ساخت یک ساختمان به مبلغ 1 میلیون دلار منعقد کرده است. از آنجا که کار هم‌چنان تکمیل نشده است این یک میلیون دلار به عنوان بدهی در نظر گرفته می شود. در صورتی که این مبلغ در محاسبه D/E لحاظ شود، صورت کسر یک میلیون دلار افزایش می یابد.

چه میزان نسبت بدهی به سرمایه‌ی سهامداران مطلوب (D/E) است؟

آنچه که به عنوان نسبت بدهی به سرمایه سهامداران (D/E) «مناسب» به حساب می‌آید به ماهیت کسب و کار و صنعت آن بستگی دارد. به طور کلی، نسبت‌های D/E کمتر از 1.0 به نسبت ایمن تلقی می شوند، در حالی که نسبت های 2.0 یا بالاتر خطرناک به حساب می‌آیند.

برخی از صنایع مانند بانکداری، به عنوان صنایعی با نسبت D/E بسیار بالاتر از سایر دیگر شناخته می‌شوند. توجه داشته باشید که نسبت D/E بسیار پایین ممکن است در واقع نوعی سیگنال منفی باشد و نشان دهد شرکت از تامین مالی بدهی برای توسعه و رشد استفاده نمی‌کند.

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E)  1.5 چه چیزی را نشان می دهد؟

نسبت بدهی به سرمایه سهامداران ۱.۵ نشان می دهد که شرکت مورد نظر به ازای هر ۱ دلار از سرمایه سهامداران، ۱.۵۰ دلار بدهی دارد. برای مثال، فرض کنید دارایی شرکتی ۲ میلیون دلار و بدهی های آن ۱.۲ میلیون دلار باشد. از آنجا که سرمایه سهامداران برابر است با دارایی ها منهای بدهی ها، سرمایه سهامداران این شرکت ۸۰۰۰۰۰ دلار خواهد بود. بنابراین نسبت D/E آن ۱.۲ میلیون دلار تقسیم بر ۸۰۰۰۰۰ دلار یا ۱.۵ خواهد بود.

منفی شدن D/E به چه معناست؟

اگر یک شرکتی دارای نسبت D/E منفی باشد یعنی ارزش ویژه سهامداران این شرکت مقداری منفی است. به عبارت دیگر، منفی شدن این نسبت نشان می‌دهد که بدهی های شرکت بیشتر از دارایی ها آن شده است. در بیشتر موارد، این وضعیت علامت بسیار خطرناکی در نظر گرفته می شود چرا که نشان می دهد شرکت ممکن است در معرض خطر ورشکستگی باشد. به عنوان مثال، اگر در مثال قبلی ما بدهی های شرکت 2.5 میلیون دلار بود، نسبت D/E آن 5- شد.

چه صنایعی نسبت D/E بالایی دارند؟

نسبت D/E نسبتاً بالا در بخش بانکداری و خدمات مالی رایج است. بانک‌ها بدهی بیشتری اخذ می‌کنند زیرا دارایی‌های ثابت قابل توجهی را در قالب شبکه شعب خود دارند. سایر صنایعی که معمولاً نسبت بالاتری را از خود نشان می‌دهند عبارتند از صنایع سرمایه‌بر مانند صنعت هواپیمایی یا شرکت‌های تولیدی بزرگ که به عنوان یک روش معمول صنعت خاص خود برای تأمین مالی فعالیت‌های خود اتکای زیادی به بدهی دارند.

چگونه می توان از نسبت D/E برای اندازه گیری ریسک یک شرکت استفاده کرد؟

نسبت D/E بالاتر ممکن است تامین مالی از طریق بدهی را در آینده برای یک شرکت دشوارتر سازد. بنابراین،  شرکت ممکن است برای پرداخت بدهی های فعلی خود با مشکلات بیشتری مواجه شود. D/E بسیار بالا ممکن است نشان دهنده وقوع بحران اعتباری در آینده مانند عدم پرداخت وام یا اوراق قرضه یا حتی ورشکستگی باشد.