صورت جریان وجوه نقد چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

این صورت مالی همچنین تمام جریان های خروجی وجوه نقد را نیز شامل می‌شود که برای فعالیت های تجاری و سرمایه گذاری شرکت در یک دوره معین پرداخت می شوند.

صورت های مالی یک شرکت تصویری از تمام معاملات انجام شده در کسب و کار را به سرمایه گذاران و تحلیلگران ارائه می دهند که در آن هر معامله در موفقیت شرکت نقش دارد. باور بر این است که صورت جریان وجوه نقد ملموس‌ترین صورت مالی شرکت‌ها است زیرا وجوه نقدی را که کسب‌وکار از سه طریق اصلی یعنی عملیات، سرمایه‌گذاری و تامین مالی به دست آورده است دنبال می‌کند. مجموع این سه بخش خالص جریان وجوه نقد نامیده می شود.

این سه بخش مختلف از صورت جریان وجوه نقد ممکن است در زمینه ارزش‌گذاری سهام شرکت یا کل شرکت به سرمایه‌گذاران کمک کنند.

نکات کلیدی

صورت جریان وجوه نقد شامل وجوه نقدی می‌شود که کسب‌وکار از طریق عملیات، سرمایه‌گذاری و تامین مالی به دست می‌آورد و به مجموع آن‌ها جریان وجوه نقد خالص می‌گویند.

اولین بخش صورت جریان وجوه نقد، جریان وجوه نقد حاصل از عملیات است که معاملات مربوط به تمام فعالیت‌های تجاری عملیاتی شرکت را شامل می شود.

جریان وجوه نقد حاصل از سرمایه گذاری بخش دوم صورت جریان وجوه نقد است که نتیجه سود و زیان سرمایه گذاری است.

جریان وجوه نقد حاصل از تامین مالی آخرین بخش این صورت مالی است که نمایی کلی از وجوه نقد استفاده شده از محل بدهی و صدور سهام را ارائه می دهد.

نحوه عملکرد صورت‌های جریان وجوه نقد

هر شرکتی که سهام خود را به عموم عرضه می‌کند و می‌فروشد باید گزارش ها و صورت های مالی خود را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) ارسال کند. سه صورت های مالی اصلی ترازنامه و صورت درآمد و صورت جریان وجوه نقد هستند. صورت جریان وجوه نقد سند مهمی است که به طرفین ذینفع کمک می‌کند تا بینشی در مورد تمام معاملاتی که در شرکت انجام می‌شوند به دست بیاورند.

دو شاخه مختلف حسابداری وجود دارد که حسابداری تعهدی و نقدی نامیده می‌شوند. اکثر شرکت های دولتی از حسابداری تعهدی استفاده می کنند، به این معنی که صورت سود و زیان آن‌ها با وضعیت وجوه نقد شرکت یکسان نیست. اگرچه صورت جریان وجوه نقد بیشتر بر حسب حسابداری نقدی تنظیم می‌شود.

شرکت های سودآور ممکن است در مدیریت مناسب جریان وجوه نقد دچار مشکل شوند، به همین دلیل است که صورت جریان وجوه نقد ابزاری حیاتی برای شرکت ها، تحلیلگران و سرمایه گذاران به حساب می‌آید. صورت جریان وجوه نقد به سه فعالیت تجاری مختلف تقسیم می شود: عملیات، سرمایه گذاری و تامین مالی.

اجازه بدهید شرکتی را در نظر بگیریم که محصولی را می فروشد و به مشتریان خود اعتباری برای خرید این محصول اعطا می‌کند. اگرچه این شرکت این فروش را در دفاتر خود به عنوان درآمد می‌شناسد اما ممکن است تا زمانی دیگر در آینده وجه نقدی در ازای این فروش دریافت نکند. شرکت در صورت سود و زیان سودی را اعلام می‌کند و مالیات بر درآمدی برای کسب این سود می پردازد، اما این کسب و کار ممکن است بیشتر یا کمتر از ارقام مربوط به فروش یا درآمد، پول نقد به شرکت وارد کند.

مهم

سرمایه گذاران و تحلیلگران باید هنگام ارزیابی تغییرات سرمایه در گردش قدرت تشخیص خوبی داشته باشند، زیرا ممکن است برخی از شرکت ها تلاش کنند جریان وجوه نقد خود را قبل از دوره های گزارش‌دهی مالی افزایش دهند.

جریان های وجوه نقد حاصل از عملیات

این اولین بخش از صورت جریان وجوه نقد است که جریان‌های وجوه نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی (CFO)  را پوشش می‌دهد و شامل معاملات مربوط به تمام فعالیت‌های تجاری عملیاتی می‌شود. جریان های وجوه نقد مربوط به بخش عملیات با درآمد خالص شروع می شوند، سپس همه اقلام غیرنقدی را با اقلام نقدی مربوط به فعالیت های عملیاتی تطبیق می دهند. به عبارت دیگر این معیار درآمد خالص شرکت را به صورت نقدی نشان می‌دهد.

این بخش جریان‌های ورودی و خروجی وجوه نقد را گزارش می‌کند که مستقیماً از فعالیت‌های تجاری اصلی یک شرکت سرچشمه می‌گیرند. این فعالیت ها ممکن است شامل خرید و فروش موجودی انبار و لوازم و پرداخت حقوق کارکنان آن باشد. سایر اشکال ورودی و خروجی وجه نقد مانند سرمایه گذاری، بدهی و سود سهام در این بخش لحاظ نمی‌شوند.

شرکت ها می‌توانند به میزان کافی جریان مثبت وجوه نقد برای رشد عملیاتی خود تولید کنند. اگر وجه نقد کافی تولید نشود، ممکن است شرکت‌ها برای توسعه کسب‌وکار خود به تامین مالی خارجی نیاز پیدا کنند.

به عنوان مثال، حساب های دریافتنی یک حساب غیرنقدی است. اگر موجودی حساب های دریافتنی در یک دوره افزایش یابد یعنی فروش افزایش یافته اما هیچ وجه نقدی در زمان فروش دریافت نشده است. به همین دلیل، در صورت جریان وجوه نقد حساب‌های دریافتنی ها از درآمد خالص کسر می شوند، زیرا نقد نیستند. جریان‌های وجوه نقد ناشی از بخش عملیات همچنین ممکن است حساب‌های پرداختنی، استهلاک، انقضا و اقلام پیش‌پرداخت‌شده متعددی را شامل شود که به عنوان درآمد یا هزینه ثبت شده‌اند اما هیچ‌گونه وجه نقدی برای آن‌ها دریافت نشده است.

جریان های وجوه نقد ناشی از سرمایه گذاری

این معیار دومین بخش از صورت جریان وجوه نقد است که به جریان‌های وجوه نقد ناشی از سرمایه‌گذاری (CFI)  ارتباط دارد و نتیجه سود و زیان سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. این بخش همچنین شامل وجوه نقدی است که برای خرید اموال، ماشین آلات و تجهیزات خرج شده است. این بخش همان جایی است که تحلیلگران به دنبال یافتن تغییرات مخارج سرمایه‌ای (capex) آن را بررسی می‌کنند.

وقتی مخارج سرمایه‌ای افزایش می‌یابد معمولا یعنی جریان وجوه نقد کاهش یافته است. اما این وضعیت همیشه پدیده‌ی نامطلوبی نیست، زیرا ممکن است سرمایه گذاری شرکت در عملیات آینده خود را نشان دهد. شرکت هایی که مخارج سرمایه‌ای بالایی دارند معمولا شرکت‌های در حال رشد هستند.

اگرچه جریان‌های مثبت وجوه نقد در این بخش را می‌توان خوب در نظر گرفت اما سرمایه‌گذاران معمولا شرکت‌هایی را ترجیح می‌دهند که جریان وجوه نقد خود را از عملیات تجاری ایجاد کنند – نه از طریق فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و تامین مالی. شرکت ها در این بخش می توانند با فروش تجهیزات یا دارایی جریان مثبت وجوه نقد ایجاد کنند.

جریان های وجوه نقد ناشی از تامین مالی

جریان های وجوه نقد حاصل از تامین مالی (CFF) آخرین بخش صورت جریان وجوه نقد است. این بخش نمایی کلی از میزان پول نقد استفاده شده در تامین مالی کسب و کار را ارائه می دهد. این معیار جریان وجوه نقد بین  شرکت و صاحبان و طلبکاران آن را اندازه گیری می کند که منبع آن معمولاً بدهی یا سهام است. این ارقام معمولاً سالانه در گزارش 10-K شرکت‌ها به سهامداران گزارش می شوند.

تحلیلگران از جریان های وجوه نقد حاصل از بخش تامین مالی برای تعیین میزان پولی که شرکت به عنوان سود سهام یا برای بازخرید سهام پرداخت کرده است، استفاده می کنند. این معیار هم‌چنین برای تعیین اینکه شرکت سرمایه لازم برای تامین رشد عملیاتی خود را به چه نحوی تامین می‌کند مفید است.

وجوه نقد در طی تلاش های جمع آوری سرمایه مانند صدور سهام یا اخذ بدهی دریافت یا پرداخت می‌شوند و همچنین دریافت یا بازپرداخت وام‌ها در این بخش فهرست می‌شود.

وقتی جریان وجوه نقد حاصل از تامین مالی مقدار مثبتی باشد یعنی میزان پولی که وارد شرکت می‌شود بیشتر از میزان پول خروجی است. مقدار منفی این معیار ممکن است بر بازپرداخت بدهی یا پرداخت سود سهام و یا بازخرید سهام توسط شرکت دلالت داشته باشد.