۰ نفر

اقتصادآنلاین گزارش می‌دهد:

قیمت واقعی هر کیلوگرم شیر چقدر است؟/ محاسبه قیمت واقعی هر کیلوگرم شیر با احتساب تمام فاکتورهای دخیل در تولید

۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۷، ۱۳:۵۹
کد خبر: 268876
قیمت واقعی هر کیلوگرم شیر چقدر است؟/ محاسبه قیمت واقعی هر کیلوگرم  شیر با احتساب تمام فاکتورهای دخیل در تولید

در ابتدای تیرماه سال۹۳ بود که علی‌رغم پیشنهاد قیمت ۱۵۲۰تومان برای خرید هر کیلوگرم شیر خام توسط وزارت جهاد کشاورزی ، ستاد تنظیم بازار قیمت ۱۴۴۰تومان را مصوب کرد، قیمتی که کارخانه های لبنی از همان ابتدا حاضر به اجرای کامل آن به بهانه های مختلف نشدند.

اقتصادآنلاین- سپیده قاسمی؛ اجرایی نشدن قیمت مصوب درحالی است که کارخانه های لبنی تا امروز چندبار قیمت محصولات خود را افزایش داده اند و قیمت نهاده دامی نیز رشد قابل توجه ای به ویژه از نیمه سال گذشته و ابتدای امسال داشته است. حال دامداران پس از حدود 4 سال و اعتراضات متعدد قیمت جدید حدود 1620 تومان را به ستاد تنظیم بازار پیشنهاده داده اند، قیمتی که دوباره مورد مخالفت کارخانه های لبنی قرار گرفته و این قیمت را بالا می دانند. اما، قیمت واقعی هر کیلو گرم شیرخام چقدر است؟ آیا افزایش قیمت شیرخام از 1440 تومان به حدود 1620 تومان منطقی است؟

افزایش 180 تومانی قیمت هر کیلوگرم شیرخام می تواند قیمت فرآورده های لبنی را افزایش قابل توجه ای دهد و بیش از گذشته مصرف لبنیات که جزء مواد غذایی ضروری در سبد خانوار است را کاهش دهد. در عین حال نباید فراموش کرد که ادامه فعالیت دامداران و پایداری تولید نیز حیاتی بوده و از اهیمت بسیار زیادی برخوردار است. برای رسیدن به نتیجه درست و تعیین قیمت واقعی باید هزینه تمام فاکتورهای که برای تولید هر کیلوگرم شیرخام به‌کار گرفته می‌شود را مورد توجه قرار داد و آن‌ها را جزء به جزء محاسبه کرد.

در این گزارش میزان هزینه ها و درآمدهای یک گله مادر متوسط در ایران  که معمولا 100 راسی است را مورد بررسی قرار می دهیم.

در یک گله 100 راسی مادر؛ 83 راس گاو دوشا؛ 17 راس خشک گاو خشک، 1 راس نر تخمی، 32 راس تلیسه بالای یک سال، 33 راس گوساله ماده زیر یک سال، 34 راس گوساله شیرخوار (0-100 روزه) وجود دارد.  ضمن اینکه به طور میانگین 17 راس تلفات گوساله و مرده زایی یا زایمان زودرس را نیز باید برای گله مادر 100 راسی در نظر گرفت .

در آمد؛

درآمد در یک گله مادر از دو طریق حاصل می شود؛ یکی درآمد حاصل از فروش غیر از شیرخام و دیگری فروش شیرخام است.

***محاسبه درآمد حاصل از فروش محصولات غیر از شیرخام

در یک واحد دامداری 100 راسی، فروش 34 راس گوساله نر از شیر گرفته حدود 1,054,000,000 ریال،22  راس ماده گاو حذفی 575 کیلویی  1,003,200,000 ریال، 5 راس ماده گاو حذفی اضطراری500کیلویی 225,000,000 ریال، 1 راس تلیسه نروک 35,000,000 ریال، 8 راس تلیسه آبستن قابل فروش مازاد  736,000,000 ریال و 500 متر مکعب کود 150,000,000 ریال و در مجموع 3,203,200,000  ریال در آمد عاید دامدار می کند.

***محاسبه درآمد حاصل از فروش شیرخام

برای محاسبه درآمد حاصل از فروش شیرخام اول باید دید چه مقدار شیرخام در این واحد دامداری تولید و چه میزان هزینه برای تولید یک کیلوگرم شیرخام صرف می شود.

مقدار تولید شیر در یک گله مادر 100 راسی

همانطور که ذکر شده در گله 100 راسی مادر، 17 راس گاو خشک و 83 راس دوشا وجود دارد. اگر هر راس گاو دوشا به طور متوسط 31 کیلوگرم شیر تولید کند، یک دامداری با گله 100 راسی در روز 2573  لیتر و در سال 939145  لیتر شیر تولید می کند. با در نظر گرفتن مقدار 0.01 درصد شیرهای غیرقابل فروش (به علت استرس، واکسیناسون و تزریق آنتی بیوتیک) شیر قابل فروش درسال حدود 929753.55 لیتر است.

هزینه ها؛

***هزینه های خوراک

بیشترین هزینه در یک دامداری صرف تامین خوراک دام می شود. خوراک معمولا شامل؛ کنسانتره، یونجه، سیلوی ذرت و کلش است.

هزینه تامین 1 کیلوگرم کنسانتره در جیره متوسط

درصد نهاده

نام نهاده

   

قیمت هرکیلوگرم (ریال)

قیمت تمام شده(ریال)

25.0%

جو

   

12.400

3100

25.0%

ذرت

   

12.150

3037.5

5.0%

سبوس

   

7.400

370

12.0%

کنجاله سویا

   

22.300

2676

10.0%

کنجاله کلزا

   

14.200

1420

1.5%

مکمل شیری

   

65.000

975

1.3%

جوش شیرین

   

18.000

234

1.2%

کربنات کلسیم

   

2.100

25.2

2.5%

پودر ماهی

   

38.000

950

9.0%

تفاله چغندر

   

9000

810

0.5%

نمک

   

1000

5

1.5%

گلوتن ذرت

   

30.000

450

5.5%

تخم پنبه

   

20.500

1127.5

جمع( ریال)

 

15180.2

 

مجموع هزینه خوراک  یک راس گاو دوشا

نوع خوراک

مقدار مصرف

قیمت هر کیلوگرم(ریال)

قیمت تمام شده(ریال)

یونجه

5

13500

67500

سیلوی ذرت

20

3000

60000

کنسانتره

13.5

15180.2

204932.7

کلش

0

4000

0

هزینه خوراک یک راس گاو

332432.7

مجموع هزینه خوراک یک راس گاو خشک

نوع خوراک

مقدار مصرف

قیمت هر کیلوگرم (ریال)

قیمت تمام شده(ریال)

یونجه

4

13500

54000

سیلوی ذرت

10

3000

30000

کنسانتره

4

15180.2

48702

کلش

1

4000

4000

هزینه خوراک یک راس گاو

136702

مجموع هزینه خوراک یک راس تلیسه بالای یکسال

نوع خوراک

مقدار مصرف

قیمت هر کیلوگرم (ریال)

قیمت تمام شده (ریال)

یونجه

3.5

13,500

ریال 47,250

سیلوی ذرت

8

3,000

ریال 24,000

کنسانتره مقدار

3

10,165

ریال 30,495

کلش

1

4,500

ریال 4,500

هزینه خوراک یک راس گاو

136702

 

 

مجموع هزینه خوراک یک راس گوساله های زیر یکسال

نوع خوراک

مقدار مصرف

قیمت هر کیلوگرم (ریال)

قیمت تمام شده (ریال)

یونجه

3

ریال 13,500

ریال 40,500

سیلوی ذرت

6

ریال 3,000

ریال 18,000

کنسانتره مقدار

2.5

ریال 11,774

ریال 29,435

کلش

0

ریال 4,500

ریال 0

هزینه خوراک یک راس گاو

136702

 

 

مجموع هزینه خوراک یک راس گوساله های شیرخوار 0 تا 100 روز

نوع خوراک

مقدار مصرف

قیمت هر کیلوگرم (ریال)

قیمت تمام شده (ریال)

یونجه

1

ریال 13,500

ریال 13,500

کنسانتره

1

ریال 18,000

ریال 18,000

کلش

0

ریال 4,500

ریال 0

هزینه خوراک یک راس گاو

ریال 31,500

 

همانطور که قبلا گفته شد در یک دامداری مادر 100 راسی معمولا یک راس  گاو نر تخمی نیز نگهداری می شود. نگهداری این گاو به طور میانگین 145782 ریال هزینه برای دامدار در بر دارد.

 گوساله های نوزاد (دوران شیرخوارگی) نیز معمولا تا 90 روز و هر روز 4 کیلو شیر مادر و شیر خشک دامی مصرف می کند. اگر هر کیلوگرم شیر یا شیر خشک  را 13000 ریال باشد مصرف 360 کیلوگرم شیر یا شیرخشک  هزینه ای معادل  4,680,000 ریال به دوش دامدار می گذارد.

مجموع هزینه کلش برای بستر

معمولا برای بستر دامداری از کلش استفاده می شود. یک دامداری مادر 100 راسی سالیانه 60000 کیلوگرم کلش استفاده می شود. اگر هر کیلو گرم کلش 4,500 ریال باشد هزینه سالیانه کلش برای بستر 270,000,000 ریال می شود.

هزینه خوراک سالیانه یک واحد مادر 100راس

حال می توان هزینه سالیانه (12 ماه) خوراک و علوفه مورد نیاز یک دامداری مادر 100 راسی را محاسبه کرد.

هزینه خوراک سالیانه گاوهای دوشا 9,707,034,840 ریال

هزینه خوراک سالیانه گاوهای خشک 848,235,910 ریال

هزینه خوراک سالیانه گاو نر تخمی 53,210,430 ریال

هزینه خوراک سالیانه تلیسه های بالای یکسال 1,240,941,600 ریال

هزینه خوراک سالیانه تلیسه های بالای یکسال 1,240,941,600 ریال

هزینه خوراک سالیانه گوساله های ماده زیر یکسال 1,059,177,075 ریال

هزینه خوراک سالیانه گوساله های نر 1روزه تا 100 روزه به غیر از شیر 96,390,000 ریال

هزینه خوراک سالیانه گوساله نوزاد 322,920,000 ریال

هزینه سالیانه کلش برای بستر 270,000,000 ریال

به این ترتیب مجموع هزینه کل خوراک  سالیانه گله؛ 13,327,909,855 ریال است.

***هزینه های غیر از خوراک

علاوه بر هزینه خوراک و علوفه؛ هزینه پرسنلی، هزینه انرژی و تلفن، هزینه بهداشت ودرمان و دارو، ساختمان ها و اماکن با استهلاک و تعمیرات و نگهداری، هزینه های متفرقه و  اصلاح نژاد و هزینه ماشین آلات با استهلاک، تعمیرات و نگهداری  نیز در یک دامداری وجود دارد.

مجموع هزینه پرسنلی

شرح

تعداد

حقوق و مزایای سالیانه (ریال)

جمع حقوق و مزایای سالیانه (ریال)

مدیر دامداری

1

 24,113,700

24,113,700

تکنسین

1

 17,683,380

17,683,380

کارگر ماهر

2

 15,111,252

30,222,504

کارگر ساده و شبگرد

4

 11,815,714

47,262,856

جمع کل حقوق ثابت

8

 119,282,440

1,431,389,280

بیمه سهم کارفرما(23٪)

8

 

329,219,534

دامپزشک پاره وقت

1

 7,556,000

90,672,000

حسابداری اداری پاره وقت

1

 2,981,580

35,778,960

سنوات عیدی پاداش مرخصی

4ماه

 119,282,440

477,129,760

بن

 

 13,200,000

13,200,000

جمع (ریال)

   

2,377,389,534

 

مجموع هزینه انرژی های مصرفی و تلفن

مجموع هزینه ( ریال)

تعداد ماه های مصرف

هزینه مصرف هر ماه ( ریال)

نوع

31,200,000

12

2,600,000

برق

60,000,000

12

5,000,000

سوخت به غیر از بنزین

6,000,000

12

500,000

تلفن

75,600,000

12

6,300,000

سوخت بنزین

172,800,000

 

 

جمع ( ریال)

 

 

 

مجموع هزینه بهداشت، درمان و دارو

نوع

واحد

تعداد ماه

قیمت هر واحد (ریال)

مجموع هزینه ( ریال)

 

سمپاشی

 

8

1500000

12,000,000

 

ضد عفونی کننده حوضچه ورودی

5 گالن در ماه

12

200,000

12,000,000

 

ضد عفونی کننده پستان گاوها

15 گالن در ماه

12

200,000

36,000,000

 

ضد عفونی دستکاه های شیر دوشی

8 گالن در ماه

12

200,000

19,200,000

 

مواد  شستشو و ضد عفونی کننده شیردوشی

 

12

2,500,000

30,000,000

 

ضد عفونی زایشگاه

8 گالن در ماه

12

200,000

19,200,000

 

واکسیناسیون

 

12

500,000

6,000,000

 

بهداشت و درمان سم گاوها

 

12

500,000

6,000,000

 

داروهای دامی

 

12

4,000,000

48,000,000

 

               
                       
 

هزینه های اصلاح نژاد و متفرقه

در واحد مادر 100 راسی هزینه اسپرم برای اصلاح نژاد حدود 66,000,000 ریال و هزینه متفرقه 15,600,000 ریال است که در مجموع هزینه سالیانه 81,600,000 ریال را شامل می شود.

هزینه ساختمان ها و اماکن با استهلاک، تعمیرات و نگهداری

به ازای هر گاو مولد 17 متر مسقف شامل؛ زایشگاه، انبار، سالن شیردوشی، سالن گوساله دونی و داروخانه نیاز است که هزینه ای معادل 2,550,000,000 ریال را شامل می شود.

به ازای هر گاو مولد نیاز به 32 متر بهاربند با نرده کشی است که هزینه ای معادل 1,920,000,000 ریال را شامل می شود.

همچنین هزینه محوطه سازی شامل خیابان ها و راهروها وتسطیح به ازای هر راس 18 متر نیاز است که هزینه ای حدود 720,000,000 ریال را شامل می شود.

به ازای هر گاو مولد 5 متر ساختمان های اداری و کارگری با سرویس نیاز است که هزینه ای حدود 1,250,000,000 ریال را شامل می شود.

هزینه سالیانه تعمیرات و نگهداری ساختمان ها و اماکن نیز به طور میانگین 6,440,000,000 ریال است که با در نظر گرفتن 20 سال زمان برای استهلاک، هزینه ای حدود  322,000,000 ریال را شامل می شود.

هزینه ماشین آلات با استهلاک، تعمیرات و نگهداری

هزینه تعمیر و نگهداری سالیانه ماشین آلات 2,980,000,000  ریال است که با در نظر گرفتن 10 سال زمان برای استهلاک هزینه ای حدود 298,000,000 ریال را شامل می شود.

درصد هر یک از هزینه ها در تولید شیرخام

شماره ردیف

انواع هزینه

درصد از کل هزینه ها

مقدرار هزینه

1

هزینه کل خوراک گله

72.98

13327909855

2

هزینه بستر دام و کلش

1.48

270000000

3

هزینه پرسنلی

13.02

2377389534

4

هزینه برق .سوخت . تلفن

0.95

172800000

5

هزینه بهداشت و دارو

1.03

188400000

6

هزینه اصلاح نژاد و متفرقه

0.45

81600000

7

هزینه استهلاک ماشین آلات

1.63

298000000

8

هزینه استهلاک ساختمان وتاسیسات

1.76

322000000

9

هزینه مالی خرید علوفه

6.70

1223811887

جمع هزینه های جاری یکسال

100

18261911276

 

محاسبه قیمت تمام شده یک کیلو گرم شیر

برای بدست آوردن قیمت تمام شده تولید یک کیلوگرم شیرخام تولیدی در واحد ابتدا باید درآمدهای حاصل از تولید محصولات واحد به غیر از فروش شیر را از جمع کل هزینه های جاری یکسال کم کنیم تا تنها هزینه‌های مربوط به تولید شیر بدست آید، سپس عدد حاصل را تقسیم بر جمع کل شیر تولیدی واحد در یک سال می‌کنیم  و هزینه تولید یک کیلوگرم شیر در واحد بدست می آید.

جمع کل هزینه های جاری یکساله  18261911276 ریال  -  درآمدهای حاصل از تولید محصولات واحد به غیر از فروش شیر 3203200000 ریال = هزینه مربوط به تولید شیر 15058711276 ریال

هزینه مربوط به تولید شیر 15058711276 ریال ÷ جمع کل شیر تولیدی واحد در سال (مقدار شیر قابل فروش سالیانه) 929753.55 لیتر = قیمت هر کیلو گرم شیر حدود 16196.4547228 ریال

 

در نهایت "قیمت هر کیلو گرم شیر حدود 16196.5 ریال"، بدون احتساب سود 10 درصد دامدار است.

در پایان لازم به ذکر است؛ نمی‌توان قیمت تمام شده در تمام واحدها را یکسان در نظر گرفت چرا که هزینه های هر دامداری با توجه به تعداد دام، میزان سرمایه‌گذاری  در بخش های مختلف، ترکیب جیره خوراک و نحوه مدیریت متفاوت است.