بارها و بارها نام دلالان بازار میوه و تربار به گوش‌مان رسیده است. دلالانی که فقط با جابه جا کردن بار و حتی یک تلفن سهم زیادی از رنج باغدار و کشاورز را صاحب می‌شوند. اگرچه این اواخر صحبت‌هایی در خصوص فروش مستقیم محصول کشاورزان در بازار شنیده می‌شود اما هنوز هیچ ترتیب اثری از این اتفاق دیده نمی‌شود و همچنان دلالان در بازار میوه نقش بسیار پررنگی را ایفا می‌کنند و فعالیت و بزرگ شدن این قشر در بازار، موجب افزایش قیمت میوه‌ها حتی در پر محصول‌ترین ماه نیز می‌شود.
دسترنج تولیدکنندگان در جیب دلالان
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون، بر اساس گزارش بانک مرکزی امسال قیمت هر کیلوگرم پرتقال ۴۰ درصد ارزان‌تر از سال گذشته بوده است. رییس اتحادیه مرکب‌کاران در این باره می‌گوید: وضعیت تولید بسیار مناسب است و فراوانی محصول داریم اما دلالی شدید و نبود نظارت کافی باعث افزایش قیمت شده و پرتقالی که کیلویی ۸۰۰ تومان از باغدار خریداری می‌شود، در بازار مصرف بیش از ۵۰۰۰ تومان فروخته می‌شود.
تولید خوب، بازار خراب
عنایت‌ا... بیابانی قائم مقام خانه کشاورز اظهار کرد: وضعیت تولید مرکبات در سال جاری بسیار مناسب است اما بازار آن خوب نیست و تولیدکنندگان بهره چندانی از فروش محصول‌شان نمی‌برند؛ چرا که باید به دلیل کمبود نقدینگی هر کیلوگرم پرتقال را که برای‌شان ۱۲۰۰ تومان تمام می‌شود، روی درخت ۸۰۰ تومان بفروشند، آن وقت این محصول به چند برابر قیمت به دست مصرف کنندگان می‌رسد. نابه‌سامانی بازار و عدم نظارت بر سیستم عرضه و تقاضا، عامل اصلی فاصله زیاد قیمت میوه به ویژه مرکبات از تولید تا مصرف است. دلالی شدید در بازار گریبانگیر تولیدکنندگان شده است؛ چرا باید ورود مرکبات به میادین میوه و تره‌بار هزینه دربر داشته باشد؟ مگر این میادین برای عرضه مستقیم انواع محصولات کشاورزی از جمله میوه راه‌اندازی نشده است تا مصرف کننده از باغدار و کشاورز به صورت مستقیم خریداری کند.
بازار میوه درچنگ دلالان
دلیل اینکه چرا مرکبات به پایین‌ترین قیمت از باغدار خریداری و با نرخ‌های غیرمنطقی فروخته می‌شوند و محصول روی دست عرضه‌کنندگان در میادین مانده‌است، این بوده که به قیمت منطقی قانع نیستند. بازار میوه درگیر دلالی و سودجویی عده‌ای خاص است.هزینه‌های اضافه دیگری نیز باید برای عرضه مستقیم محصولات خود بدهند که می‌توان در این زمینه به هزینه‌های سورتینگ میوه اشاره کرد؛ چرا که سورتینگ‌داران یک‌بار در ابتدای تحویل بار برای واکس زدن از باغداران هزینه می‌گیرند و یک‌بار دیگر نیز پس از آن پول دریافت می‌کنند. اتحادیه‌های تخصصی نباید به فکر سود و منفعت خود باشند و باید کار را برای تولیدکنندگان تسهیل کنند و در این میان دستگاه‌های نظارتی باید با متخلفان و سودجویان برخورد کنند تا بازار میوه به سامان برسد.
فقدان سیستم مناسب فروش
باغداران می‌گویند که محصول تولیدی آن‌ها اگرچه مرغوب است اما به فروش نمی‌رود و آن‌ها مجبورند محصولات‌شان را با قیمت بسیار پایین به دلالان بفروشند و نیز برای جلوگیری از «فاسد شدن» و «نبود انبار» آن را با پرداخت هزینه از باغ خود دور کنند. حالا بسیاری از باغداران امسال به‌دلیل نبود بازار فروش، ضرر و زیان فراوان دیده‌اند و بسیاری نیز در حال ورشکسته‌شدن هستند. یکی از این معضلات، وجود سیب درختی و برخی محصولات کشاورزی در دست کشاورزان و سیاست بسیار غلط و نامناسب مسئولان مربوط به این بخش درخصوص قیمت گذاری و بررسی این محصول و ایجاد فرصت برای دلالان و سلف خرهاست که بسیاری از باغداران و کشاورزان منطقه را با مشکل اساسی مواجه کرده است.
سیستم بیمار توزیع
در این میان اگرچه معیشت کشاورزان و باغداران تنها از همین راه کسب می‌شود و از این طریق امرار و معاش می‌کنند اما در این راه فعالیت‌های بسیاری انجام‌می‌دهند که باید آن را اشتغال سیاه نامید زیرا از یک طرف سود کمی را به تولیدکنندگان می‌دهد و از سوی دیگر، موجب زیان مصرف کنندگان می‌شود.«کمبود صنایع تبدیلی»، «عدم بسته‌بندی مناسب»، «پایین بودن قیمت فروش محصول نسبت به هزینه های تولید آن»، «نامشخص بودن وضعیت صادرات» و همچنین «ریزش‌های قبل از برداشت محصول» هر سال از بزرگ‌ترین مشکلات باغداران به شمار می‌آیند. اگرچه در سال‌های طلایی و با باروری درختان میوه، تولیدات نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته اما همچنان قیمت آن‌ها در بازار چندین برابر نرخی است که در سر زمین از باغدار خریداری می‌شود و این نشان از یک سیستم بیمار و ناتوان دارد که قادر به ریشه‌کن کردن این موضوع نیست. امسال برداشت محصولات باغی همچون پرتقال بسیار خوب بوده اما در این میان قیمت پایین این محصول، مشکلات بسیاری را برای باغداران منطقه به وجود آورده و مسئولان نیز در این زمینه حمایت چندانی‌نمی‌کنند.
مشکل فروش و نابودی محصولات
در حالی بهترین و باکیفیت‌ترین میوه‌ها در ایران تولید می‌شود که متاسفانه بازار مناسبی برای فروش این محصول وجود ندارد و این امر نگرانی‌های زیادی را برای تولیدکنندگان به همراه داشته است. با این حال به دلیل لحاظ عدم بازاریابی و عدم توجه مسئولان امر و عدم انعقاد قرارداد با کشورهای همجوار و نبود یک برنامه‌ریزی مدون وکارآمد حالا که فصل برداشت محصول است باغدار با «مشکل فروش» و به‌ویژه«دپو این محصول در کنارجاده‌ها» روبه‌روست و از سوی دیگر فروش محصولات به واسطه‌گران، داستان همیشگی و ادامه‌داری شده که هنوز موجب نگرانی مسئولان نشده است. حتی نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی نیز چندی پیش خواستار توجه بیشتر به مشکلات باغداران این استان و حمایت از آنان شدند. حال با این وضعیت باید دید چه زمانی تولیدکنندگان برای مسئولان بااهمیت شده و به معضلات و مشکلات آن‌ها رسیدگی می‌شود؟
