به گزارش اقتصادآنلاین، حدود ۱۰ درصد از غلات جهان در روسیه تولید می‌شود و اوکراین نیز ۳ درصد از تولید غلات جهان را در اختیار دارند. صادرات غلات روسیه در حال حاضر ۲۰ درصد و اوکراین حدود ۱۰ درصد از بازار جهانی است.
این دو کشور حدود ۲۹ درصد از صادرات جهانی گندم، ۱۹ درصد از ذرت جهان و ۸۰ درصد از صادرات جهانی روغن آفتابگردان را به خود اختصاص داده‌‌اند. کشور روسیه به تنهایی حدود ۷۰ درصد از صادرات گندم در سال ۲۰۲۱ را به منطقه خاورمیانه و آفریقا داشته است.
نگاهی به این اعداد کافی است تا اثر جنگ روسیه و اوکراین بر بازار جهانی مواد غذایی و خاورمیانه از جمله ایران را دریابیم.
اثر جنگ روسیه و اوکراین بر بازار جهانی غذا چگونه خواهد بود؟
کارشناسان سازمان خواربار و کشاورزی ملل‌متحد (فائو) معتقدند؛ شرایط حال‌حاضر در ایجاد ناامنی در بازار غذا نقش دارد، اما تاثیر حداکثری این جنگ زمانی خواهد بود که این جنگ طول بکشد و برقراری آرامش زمان‌بر باشد.
در حال حاضر عامل منفی موثر بر بازار مواد غذایی به ویژه کشورهای خاورمیانه اختلال ایجاد شده در حمل و نقل است. به دلیل خطرات ناشی از جنگ، کشتی‌‌ها از ورود به دریای سیاه و حمل غلات اجتناب می‌‌کنند و حتی اگر کشتی این خطر را بپذیرد هزینه حمل را افزایش می‌دهد. تاخیرهای طولانی در بارگیری نیز اتفاق دیگری است که موجب بالا رفتن هزینه‌ها و در نتیجه قیمت جهانی غذا شده است.
کارشناسان بر این باورند؛ اگر جنگ ادامه داشته باشد تولید طرفین درگیر جنگ نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد و آن زمان است که به شکل محسوس‌تری شاهد افزایش قیمت جهانی غذا خواهیم بود.
به عبارت دیگر، جنگ روسیه و اوکراین علاوه بر مشکلات لجستیک با کاهش تولید و عرضه مواد غذایی بر جهان اثرخواهد گذاشت.
اما جنگ احتمالی روسیه و اوکراین چه بر سر بازار کشاورزی ایران می‌آورد؟
بر اساس برآورد اتاق بازرگانی اوکراین در ایران، سطح تبادل تجاری بین دو کشور ایران و اوکراین در سال گذشته بالغ بر ۴۰۰ میلیون دلار برآورد شده است که ۹۵ درصد آن به محصولات کشاورزی اختصاص داشته است. این اتاق در خرداد ماه سالجاری پیش بینی کرد، صادرات محصولات کشاورزی اوکراین تا پایان سال ۲۰۲۲ از رقم ۲۲ میلیارد دلار فراتر رفته به ۲۳ میلیارد دلار برسد.
پیش‌تر رضا نورانی، عضو هیئت مدیره اتاق بازرگانی ایران و اوکراین، در گفت و گو با اقتصادآنلاین در پاسخ به اثرات جنگ روسیه و اوکراین بر بازار محصولات کشاورزی ایرن، گفته بود: پیش بینی دقیق اثر جنگ بر مبادلات تجاری آسان نیست، اما قطعا بر تجارت کشاورزی دو طرف اثر مخرب خواهد گذاشت و باید برای آن راهکارهای را در نظر بگیرم. وی از جمله این راهکارها را، یافتن بازارهای جایگزین برای واردات محصولات و صادرات محصولات عنوان کرد.
نورانی دیگر راهکار را توسعه بازار مواد غذایی به شرق دور دانست که، با توجه به سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین زمینه های آن فراهم است.
جنگ روسیه و اوکراین می‌تواند قیمت‌‌های جهانی مواد غذایی را که که هم اکنون نیز در بالاترین سطح خود در چند سال اخیر رسیده است، بیشتر افزایش دهد. به نظر می‌رسد با توجه به وابستگی قابل توجه کشور ما به محصولاتی مانند ذرت و گندم ضرورت دارد مسئولان به سرعت به دنبال یافتن راهکارهای مناسب برای کاهش هزینه غذا برای کشور باشند.
