به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خراسان، با این حال راه برای درآمدزایی از این مسیر بسته نیست و تجارب برخی از فعالان و کارآفرینان نشان می دهد حتی در برخی از نقاط کویری و گرمسیر ایران نظیر استان قم و دزفول، امکان پرورش و ایجاد مزارع تولید و تکثیر این ماهی ها وجود دارد که در این گزارش به آن می پردازیم.
کار در دو مقیاس خانگی و صنعتی
برای راه اندازی این کسب و کار ابتدا باید بین کار در مقیاس خانگی و صنعتی تفکیک قائل شد. برای کار در مقیاس صنعتی جدای از هزینه آب و زمین ، حدود یک میلیارد و 500 میلیون تومان پول برای تهیه بچه ماهی، غذا و سایر نهاده های تولید خاویار و البته گوشت این ماهی ها، نیاز است اما برای کار در مقیاس خانگی هزینه ها کاملا متفاوت و به مراتب کمتر می شود. البته این یک میلیارد و نیم هزینه تقریبا طی 3 سال از محل سود سرشار این کسب و کار بازمی گردد و بعد از آن سود این تولید به صورت تصاعدی بالا می رود.
برای کار درمقیاس خانگی نیز می توان به شرکتهای فعال در زمینه تولید و تکثیر ماهی ها مراجعه کرد و با تهیه بچه ماهی در هر تعدادی که فضا و جا برای پرورش در اختیار دارید، وارد این کسب و کار شوید.
این اطلاعات را عبدالمجید حنطوش زاده یک پرورش دهنده ماهیان خاویاری و گرم آبی در دزفول سخاوتمندانه در اختیار ما قرار می دهد، حنطوش زاده که در مراسم روز ملی مزرعه به موسسه بین المللی تحقیقات ماهیان خاوریاری در استان گیلان آمده است، مزرعه ای با ظرفیت تولید یک تن خاویار و 150 تن گوشت ماهیان خاویاری در دزفول بنا کرده است و به گزارشگر ما می گوید: الان برخی از شرکتهای فعال دراین عرصه استخرهای آماده دراختیار فعالان این کسب و کار قرار می دهند که هر استخر 6 تا 8 متر عرض و یک متر عمق دارد که درهر متر مکعب آن می توانید 20 کیلو ماهی پرورش دهید، البته اگر امکانات مناسب نگهداری نظیر تسویه آب و غذای مناسب دراختیار داشته باشید این رقم تا 40 کیلو نیز می تواند افزایش یابد.
البته این کارآفرین؛ گوشت ماهیان مزرعه خودش را کاملا به کشور روسیه صادر می کند اما خاویار آن علاوه بر صادرات در بازار داخلی نیز به فروش می رسد؛ با این حال به گفته وی درحال حاضر گوشت ماهیان خاویاری نظیر فیل ماهی هرکیلو 120 هزار تومان در بازار داخلی قیمت دارد و به فروش می رسد.
تولید خاویار صبر می خواهد
اصولا کسب و کار درزمینه پرورش ماهیان خاویاری نسبت به سایر ماهی ها صبر بیشتری نیاز دارد اما درآمدزایی آن نیز به مراتب بیشتر است. مثلا پرورش بچه ماهی کپور بعد از 5 ماه و قزل آلا بعد از 3 ماه به تولید می رسد اما یک بچه 100 گرمی فیل ماهی (یکی از 5 گونه ماهیان خاویاری موجود در دریای خزر) بعد یک سال دو کیلو می شود اما درصورت صبوری بیشتر، این میزان تصاعدی افزایش می یابد به طوری که همین فیل ماهی طی دوسال به حدود 8 کیلو و بعد از 3سال به 18 کیلو نیز می تواند برسد و گوشت بدهد. اما تولید خاویار صبر بیشتری می طلبد، به طوری که یک فیل ماهی باید 8 سال بماند و رشد کند تا به مرحله تولید خاویار برسد، اما خاویاری که ثمر می دهد نیز قیمتی است و هرکیلوی آن به گفته حنطوش زاده حدود 7میلیون تومان به فروش می رسد.
حنطوش زاده یکی از مشکلات فعالان در این عرصه را تامین بچه ماهی ذکر می کند و می افزاید: هنوز نتوانسته ایم برای بخشی از مزارعمان بچه ماهی تهیه کنیم و به همین دلیل بخشی از کار تولید معطل مانده است.
چند راه حل از بیان معاون وزیر
دکتر خاوازی، معاون وزیر جهادکشاورزی و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) با اشاره به تولید نوعی کرم برای تغذیه این ماهیان می گوید: دانش فنی این تولید آماده و قابل واگذاری به بخش خصوصی است.
وی درپاسخ به پرسش گزارشگر ما در خصوص حل مشکل کمبود بچه ماهی برای تولید کنندگان و فعالان این عرصه نیز می گوید: طی 2 سال گذشته بیش از 250 هزار بچه ماهی توسط بخش دولتی، تحویل بخش خصوصی شده است و برخی از مجموعه های دولتی نظیر موسسه تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دریای خزر نیز در زمینه تکثیر این بچه ماهی ها فعال شده اند و قرار است امکانات سازمان شیلات در اختیار این موسسه قرار گیرد تا به اندازه کافی، بچه ماهی سالم تولید کنیم و در اختیار بخش خصوصی قرار دهیم.
وی درپاسخ به این که آیا سازمان تات این بچه ماهی ها را تولید می کند یا جای دیگری، می گوید: ما تا جایی که بخش خصوصی به توسعه و رشد کافی نرسیده است، کمک می کنیم تا این اتفاق بیفتد و پس از تولید، این بچه ماهی ها را تحویل می دهیم ولی به محض این که بخش خصوصی به توان کافی تولید این بچه ماهی ها برسد، بخش دولتی خودش را کنار می کشد و در حدی که هسته های اولیه را مواظبت بکنیم حضور داریم و کمک می کنیم بخش خصوصی خودش بچه ماهی ها را تولید و تحویل بدهد.
تفکیک وظایف دولت و بخش خصوصی
جبار کوچکی نژاد ، نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به فعالیت موسسه تحقیقات بین المللی تاس ماهیان دریای خزر ، می گوید: یکی از رسالتهای این موسسه حفظ تنوع و ارتقای رشد ماهیان خاویاری در کشور است ، تولید بچه ماهی خاویاری را تا زمانی که بخش خصوصی قدرت ندارد این موسسه برعهده می گیرد و البته یک وظیفه دیگر آن ارتقای ذخایر این ماهیان در دریای خزر{از طریق رهاسازی بچه ماهی در آب دریا} است.
به گفته وی در سالنی که در حاشیه مراسم روز ملی مزرعه دراین موسسه به بهره برداری رسید، بچه ماهی های خاویاری تا دوکیلو پرورش می یابند و باید این موسسه درزمینه تولید بیشتر بچه ماهی و تامین نیازمندی های بخش خصوصی تلاش بیشتری داشته باشد.
این نماینده مجلس با یادآوری این که چند سالن تولید بچه ماهی خاویاری متعلق به بخش دولتی در نقاط دیگر کشور نیز مستقر است، می گوید:بخش خصوصی باید خودش را دراین زمینه توانمند کند، هم به لحاظ مالی و هم علمی که بتواند جایگزین دولت شود.
به گفته وی موضوع حفاظت بچه ماهی ها از برخی بیماری ها وظیفه دولت است ولی درزمینه تکثیرو پرورش آنها بخش خصوصی می تواند فعال شود و می افزاید: اگر مشکلاتی در سراسر کشور در زمینه تاس ماهیان وجود دارد ازجمله نوع بیماری ها ، آبزیانی که به آنها حمله می کند و برای آنها مضر هستند و سایر موضوعات علمی و موضوع افزایش ذخایر و رهاسازی آنها در دریای خزر؛ موسسه تحقیقات ماهیان خاویاری دریای خزر برای رفع آنها فعال می شود.
کوچکی نژاد درخصوص تامین منابع مالی برای بخش خصوصی نیز به گزارشگر ما می گوید: از طریق تبصره 18 قانون بودجه سال 98و همچنین منابع صندوق ذخیره ارزی می توان برای تامین مالی بخش خصوصی فعال دراین عرصه اقدام کرد.صندوق توسعه ملی موظف است بخشی از منابع خودش را به فعالان بخش کشاورزی بدهد که چون آبزیان نیز درزیرمجموعه این بخش قرار دارند، می توان از منابع این صندوق برای گرفتن تسهیلات استفاده کرد.
