اقتصاد آنلاین - اکرم شعبانی؛ پس از چین، استرالیا با فاصله زیاد، دومین و دیگر استخراج کننده بزرگ با ۱۵٪ تولید جهانی است. گزارش‌ها در این باره بیانگر آن است که همه عناصر نادر خاکی سنگین جهان از منابع نادر خاکی چین به دست می‌آید. این آمارها چین را در عین حال تبدیل به بزرگ‌ترین معامله کننده عناصر نادر خاکی در جهان کرده است و این موضوع زمانی اهمیت می‌یابد که جنگ تجاری میان آمریکا و چین در این امر تاثیر به سزایی داشته باشد.
گلوبال تایمز چندی پیش در گزارشی خبر داد: معامله‌ای که پیشتر خبر از احتمال تبادل عناصر نادر خاکی میان چین و کره شمالی در قبال سرمایه گذاری بر روی انرژی خورشیدی می‌داد، اکنون نفی شده است؛ چرا که کارشناسان عنوان کرده‌اند چنین معامله‌ای از نظر تجاری، معامله مطلوبی ارزیابی نمی‌شود.
دست اندرکاران در این مساله همچنین عنوان کرده‌اند که حتی در صورت تحقق چنین معامله‌ای مفهوم این نیست که چین تحریم‌های وضع شده علیه کره شمالی را نقض کرده است. یک صنعت‌گر داخلی در این باره تاکید کرد چین در چارچوب مقررات سازمان ملل هر گونه سرمایه‌گذاری و یا تجارت با کره شمالی را دنبال می‌کند.
رویترز پیشتر به نقل از انجمن عناصر نادر خاکی در چین گزارش داده بود کره شمالی به دنبال آن است که به چین حق دسترسی به معادن عناصر نادر خاکی در این کشور را واگذار کند که البته این واگذاری در ازای سرمایه گذاری چین بر روی انرژی خورشیدی در این کشور خواهد بود که همزمان با آنکه می‌تواند کمبود برق شدید در کره شمالی را برطرف کند در عین حال می‌تواند نیاز چین به عناصر نادر خاکی را نیز مرتفع کند.
در گزارش رویترز آمده است: ارائه هزینه 2.5 میلیون کیلو وات انرژی برق در روز در کره شمالی نزدیک به 2.5 میلیارد دلار هزینه برای چین به دنبال خواهد داشت. پاداش چین در ازای چنین سرمایه گذاری بزرگی حق معدن کاری بر روی عناصر نادر خاکی در استان پیونگان شمالی در مرز میان دو کشور خواهد بود.
یک منبع نزدیک به انجمن عناصر نادر خاکی چین در این باره به گلوبال تایمز گفت این خبر از طریق منابع دیگر منتشر شده و وی نمی‌تواند در رابطه با درستی این تبادل به صورت قطعی اظهار نظر کند. وزارت خارجه چین هم در این باره اعلام کرد که از وجود چنین توافقی آگاه نیست. وزارت بازرگانی چین نیز به درخواست گلوبال تایمز برای انجام گفت‌وگویی در این راستا پاسخی نداد.
وو چن‌هویی تحلیل‌گر مستقل صنعت، در این رابطه به گلوبال تایمز گفت: از دیدگاه تجاری این توافق به احتمال زیاد اتفاق نخواهد افتاد چرا که کره شمالی سرشار از ذخایر عناصر نادر خاکی سبک است که از لحاظ استراتژیک و در مقایسه با عناصر نادر خاکی سنگین از اهمیت چندانی برخوردار نیستند، در حالیکه شمال چین دارای ذخایر فراوان عناصر نادر خاکی در باوتو منطقه‌ای در منطقه خودمختار مغولستان داخلی است. وی همچنین اضافه کرد: بازار داخلی در عناصر نادر خاکی به نوعی بیش از حد مورد استفاده قرار گرفته است.
در موضوع عناصر نادر خاکی سنگین، شرکت‌های چینی روابط تجاری طولانی مدت با تامین کنندگان در میانمار برقرار کرده‌اند. وو در این باره خاطرنشان کرد: تنها مزیتی که کره شمالی در این باره دارد هزینه پایین استخراج است اما در عین حال هزینه‌های حمل و نقل از میانمار نسبت به کره شمالی کمتر خواهد بود. بنابراین چین ضرورتی در استخراج از معادن کره شمالی نمی‌بیند.
البته این نکته لازم به توجه است که کره شمالی فناوری‌های لازم را برای استخراج از معادن عناصر نادر خاکی ندارد. یک منبع آگاه در این رابطه به گلوبال تایمز گفت: برای به تحقق پیوستن این معامله لازم است چین تکنسین‌های خود را به کره شمالی و به منظور توسعه صنعت محلی اعزام کند. در همین رابطه چین چندین سال پیش پرسنل فنی خود را برای بررسی بر روی معادن عناصر نادر خاکی به کره شمالی اعزام کرده بود.
این توافق همچنین از نظر اینکه آیا می‌تواند در تناقض با تحریم‌های سازمان ملل باشد یا خیر مورد بررسی قرار گرفته است. این قانون کمی پس از چهارمین آزمایش اتمی کره شمالی در سال 2016 اجرایی شد، که شامل منع دستیابی این کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم به عناصر نادر خاکی نیز می‌شود.
وو با تاکید بر اینکه حتی در صورت اجرای این توافق معنی آن نقض تحریم‌های سازمان ملل علیه کره شمالی نیست، تصریح کرد: این سری از تحریم‌ها برخی از کشورهای خاص را تنها از دستیابی به عناصر نادر خاکی منع می‌کند اما شامل ارسال سایر محصولات عناصر نادر مانند اکسیدهای نادر خاکی نمی‌شود.
لو چائو یکی از اعضای تیم تحقیقاتی آکادمی علوم اجتماعی لیائو نینگ درباره کره شمالی عنوان کرده است: احتمال اینکه دو طرف بتوانند بر اساس و مبنای مقررات سازمان ملل به توافقی دست یابند به هیچ عنوان منتفی نیست، اگرچه حصول این توافق اساسا بعید به نظر می‌رسد.
لو در این باره به گلوبال تایمز گفت: از آنجایی که تحریم‌های سازمان ملل علیه کره شمالی لغو نشده است، شرکت‌های چینی همچنان در خصوص سرمایه گذاری در این کشور رفتاری محتاط از خود نشان می‌دهند.
این نکته لازم به یادآوری است که عناصر نادر خاکی به عنوان اهرم‌های چین مورد توجه قرار می‌گیرد که می‌تواند خسارات گسترده‌ای به صنایع مختلف در ایالات متحده از جمله در بخش دفاعی در دوره جنگ تجاری ایجاد شده میان این دو قدرت بزرگ اقتصادی وارد کند.
بر اساس داده‌های نظرسنجی زمین شناسی ایالات متحده آمریکا، چین همچنین بر زنجیره صنعتی جهانی عناصر نادر خاکی مسلط است که در عین حال 80 درصد از واردات عناصر نادر خاکی ایالات متحده آمریکا نیز در همین زنجیره شکل گرفته است. تاکنون، این مواد معدنی در لیست کالاهای چینی که ایالات متحده تهدید به اعمال تعرفه علیه آنها کرده است قرار نگرفته‌اند.
در پایان قابل توجه است که ایالات متحده برای تامین نیازهای خود در زمینه عناصر نادر خاکی تاکنون با کشورهای کانادا، استرالیا و مغولستان برای حصول توافق ایمن و فوری وارد مذاکره شده است.
