به گزارش اقتصادآنلاین، آزمایش عملکرد کبد معمولاً در این شرایط تجویز میشود:
• برای بررسی میزان آسیب وارده به کبد از طریق عفونت مانند هپاتیت بی و سی.
• برای مشاهده عوارض جانبی داروهایی که برای کبد مضر هستند
• اگر شما بیماری و مشکل کبدی داشته باشید بررسی میکنند که درمان بر روی این بیماری تا چه اندازه مؤثر بوده است.
• اگر شما علائم مربوط به اختلال کبدی را تجربه کرده باشید
• اگر شما شرایط سلامتی خاصی داشته باشید مانند تری گلیسیرید دیابت فشارخون بالا و آنمی
• اگر شما بیماری مربوط به کیسه صفرا داشته باشید
بسیاری از آزمایشها بر روی کبد انجام میشود. هر آزمایش خاص انعکاس نوع خاصی از عملکرد کبد است.
اما اغلب این آزمایشات برای این انجام میشوند تا متوجه شوند مشکلات کبدی را:
• آلانین ترنسمیناز
• آسپارتات آمینو ترنسفراز
• آلکالین فسفاتاز
• آلبومین
• بیلیروبین
ELT و EST دو نوع آزمایشی هستند که برای اندازهگیری میزان آنزیمهای کبدی استفاده میشوند که این آنزیمها در پاسخ به آسیب و بیماری از کبد ترشح میشوند.
تست آلبومین مربوط به این است که کبد به چه میزان درستی آلبومین ترشح میکند. درصورتیکه تست بیلیروبین مربوط به این است که آیا کبد بهخوبی بیلیروبین را دفع میکند یا نه. LEP برای مربوط به اندازهگیری صفرا دررابطهبا کبد است.
هرگونه مورد غیرطبیعی در هرکدام از این آزمایشات باید سریعاً پیگیری شود تا دلیل غیرطبیعی بودن آن مشخص شود. حتی موارد خیلی خفیف غیرطبیعی هم میتوانند منجر به بیماریهای کبدی شوند. اگرچه که این آنزیمها در جاهای دیگر اطراف کبد یافت میشوند. بعد از دریافت نتیجه آزمایش خود به پزشک مراجعه کنید تا نتیجة آزمایش را متوجه شوید.
رایجترین آزمایشهای مربوط به کبد چه هستند؟
تستهای مربوط به عملکرد کبد در واقع آنزیم و پروتئینهای موجود در خون را اندازه میگیرند. بر اساس نوع آزمایش شما هرکدام بالا یا پایین بودن میزان آنزیمها میتوانند برای کبد شما مشکل ایجاد کنند.
برخی از رایجترین تستها در مورد عملکرد کبد:
• آزمایش ELT
ELT با بدن شما استفاده میشود تا در متابولیسم پروتئین استفاده شود. اگر کبد شما آسیب ببیند و یا بهخوبی عمل نکند ETL میتواند به جریان خون وارد شود. این باعث افزایش میزان ETL میشود. بالاتر از میزان متعادل بودن نتیجة آزمایش میتواند نشانة آسیب کبدی باشد.
آزمایش EST
EST آزمایشی است که در نقاط مختلف بدن یافت میشود مانند قلب کبد و عضلهها. این ماده معمولاً به همراه ELT اندازهگیری میشود تا مشکلات کبدی بررسی شوند. زمانی که کبد آسیب میبیند EST وارد جریان خون میشود. میزان بالای EST در خون میتواند نشانة این باشد که مشکل کبد یا ماهیچه وجود دارد. میزان نرمال EST حدود ۴۰ است اما این میزان در نوزادان و کودکان میتواند بیشتر باشد.
آزمایش آلکالین فسفاتاز:
ELP آنزیمی است که استخوان مجاری صفراوی و کبد یافت میشود. این آزمایش معمولاً به همراه دیگر آزمایشات تجویز میشود. میزان بالای ELP میتواند نشانة التهاب باشد یا بسته شدن مجرای صفراوی یا بیماری مربوط به استخوان باشد.
کودکان و جوانان ممکن است میزان عالی از این ماده را داشته باشند زیرا استخوانهای آنان درحالرشد است. در دوران حاملگی هم این ماده افزایش مییابد. میزان طبیعی این ماده معمولاً حدود ۱۲۰ است در بزرگسالان
آزمایش آلبومین:
آلبومین اصلیترین پروتئینی است که کبد آن را میسازد. این ماده نقش اساسی در عملکرد درست بدن دارد. برای مثال آلبومین:
• از خروج مایعات از رگهای خونی جلوگیری میکند
• بافتهای بدن را تغذیه میکند
• هورمونها ویتامینها و دیگر مواد را در بدن جابهجا میکند
تست آلبومین مشخص میکند که کبد تا چه حد در تولید آلبومین موفق بوده است. نتیجه پایین آن میتواند نشانة آن باشد که کبد شما بهخوبی کار نمیکند. میزان طبیعی آلبومین بین ۳.۵ تا ۵ گرم است اگرچه پایین بودن این میزان میتواند نتیجة تغذیه نامناسب مشکلات کلیه عفونت و التهاب باشد.
آزمایش بیلیروبین:
بیلیروبین مادهای بیهوده است که در اثر شکستن گلبولهای قرمز ایجاد میشود. این ماده معمولاً با کبد تجزیه میشود. این ماده از کبد عبور میکند قبل از اینکه با مدفوع از بدن خارج شود. کبدی که آسیبدیده باشد نمیتواند بهخوبی بیلیروبین را تجزیه کند.
این باعث میشود که میزان بیلیروبین در خون به حد غیرطبیعی افزایش رود. بالا بودن میزان بیلیروبین در خون نشان میدهد که کبد بهخوبی کار نمیکند. میزان طبیعی بیلیروبین در خون بین ۰.۱تا۱۲ میلیگرم است. البته برخی از بیماریهای ژنتیکی وجود دارد که باعث میشوند میزان بیلیروبین خون بالا رود درحالیکه کبد اصلاً مشکلی ندارد.
چرا ما به آزمایشهای کبدی نیاز داریم؟
این آزمایشات کبدی به ما میگویند که آیا کبد بهخوبی کار میکنند یا نه. کبد چندین عمل مهم را در بدن انجام میدهد:
• کبد آلایندهها را از بدن شما دور میکند
• دریافت مواد مغذی از غذاهایی که میخورید
• ذخیرة مواد معدنی و ویتامینها
• جلوگیری از لخته شدن خون
• تولید کلسترول پروتئین آنزیمها و صفرا
• ساختن مواردی که به مبارزه با عفونت میپردازند
• پاککردن خون شما از باکتریها
• تجزیه کردم مواردی که میتواند به بدن شما آسیب بزند
• تنظیم کردن میزان هورمون بدن
• تنظیم کردن میزان قند خون
مشکلاتی که برای کبد وجود دارد میتوانند فرد را خیلی بیمار کند و مادامالعمر باقی بماند.
علائم اختلالات کبدی چه هستند؟
• ضعف
• احساس خستگی و ازدستدادن انرژی
• کاهش وزن
• یرقان
• جمعشدن مایعات در قسمت شکمی که به آن آسیت میگویند
• ترشحات بدنی تغییر رنگ یافته (ادرار تیره و مدفوع روشن)
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• درد شکمی
• کبدی غیرطبیعی و خونریزی
شما اگر هرکدام از این علائم را تجربه کنید احتمالاً دکتر برای شما آزمایش کبد مینویسد تا اختلال کبدی شما را شناسایی کند. تستهای متفاوت مربوط به عملکرد کبد بررسی میکنند یا درمان بیماری را و عوارض جانبی آن نسبت به داروهای متفاوت.
چگونه برای آزمایش مربوط به عملکرد کبد آماده شویم؟
دکتر شما به شما تمام نکات مربوط به آمادگی برای آزمایش را میگوید. داروهای خاص و غذاهای خاص بر روی میزان این آنزیمها و پروتئینهای موجود در خون اثر میگذارد. دکتر احتمالاً به شما میگوید قبل از انجام این آزمایش چه داروهایی را مصرف نکنید و همچنین به شما میگوید که قبل از این آزمایش چه غذاهایی نخورید. توجه داشته باشید که قبل از آزمایش آب بنوشید.
آزمایش مربوط به عملکرد کبد چگونه انجام میشود؟
شما باید خون خود را در بیمارستان قرار دهید زیرا تجهیزات کافی دارند برای انجام این آزمایش. برای انجام این آزمایش:
• کسی که از شما آزمایش خون میگیرد ابتدا قبل از گرفتن نمونه خون پوست شما را کامل تمیز میکند زیرا نباید روی پوست شما باکتری باشد که باعث آزمایش میشوند.
• آنها یک نوار پلاستیکی دور بازوی شما میبندند. این باعث میشود رگ شما با وضوح بیشتری مشخص باشد. آنها برای گرفتن نمونه خون از سوزن استفاده میکنند.
• بعدازاین که از شما نمونه خون را گرفتند بر روی محلی که خونگرفته شده یک چسب و یا باند میگذارند. سپس نمونه خون شما را به آزمایشگاه میفرستند.
• خطر انجام آزمایش مربوط به عملکرد کبد
• روند انجام این آزمایش خیلی عادی است و معمولاً باعث بروز عوارض جانبی نمیشود. اگرچه که خطرهایی همیشه به همراه آزمایش خون وجود دارد:
• خونریزی زیرپوست و یا هماتوما
• خونریزی بیش از حد
• غش کردن
• عفونت
بعد از انجام آزمایش مربوط به عملکرد کبد:
• شما بعدازاین آزمایش میتوانید به زندگی عادی خود برگردید. اگرچه اگر در حین انجام آزمایش احساس غشوضعف کردید باید بعد از انجام آزمایش استراحت کنید.
• جواب این آزمایش به دکتر شما دقیق نمیگوید که شرایط شما چگونه است و میزان آسیب کبد شما چقدر است اما به دکتر شما کمک میکند تا قدم بعدی برای درمان را تشخیص دهد.
• دکتر شما احتمالاً به شما زنگ بزند و جواب آزمایش را بگوید و یا اینکه در نوبت بعدی تمام موارد را ذکر کند.
• بهطورکلی، دکتر شما اگر در آزمایش شما مشکل کبدی ببیند حتماً از شما بابت داروهایی که استفاده میکنید میپرسد و اینکه نسبت به پیشینة دارویی شما نیز سؤال میکند.
اگر سلامت کبد شما برایتان اهمیت دارد از نوشیدنیهای الکلی استفاده نکنید. دکتر اگر تشخیص دهد که دارویی باعث بالارفتن میزان آنزیم کبدی میشود احتمالاً به شما میگوید که مصرف آن دارو را متوقف کنید.
دکتر شما ممکن است برای شما آزمایش هپاتیت دیگر عفونتهایی که ممکن است به کبد آسیب برساند را تجویز کند. همچنین آنها ممکن است تصویربرداری را برای شما تجویز کند مانند فراصوت و سیتیاسکن
همچنین آنها ممکن است برای شما نمونهبرداری از کبد را تجویز کنند برای تشخیص فیبروز و کبد چرب و دیگر بیماریهای کبدی.