به گزارش اقتصادآنلاین، سلامت کلیه‌ها تمام‌اندام‌های حیاتی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کم‌خونی و فشارخون بالا پس از عدم درمان می‌تواند عملکرد کلیه را بدتر کند و به بیماری قلبی و افزایش مرگ‌ومیر کمک کند.
بسیاری از عوارض سلامتی را می‌توان قبل از اینکه تهدید‌کننده زندگی شوند، درمان و مدیریت کرد. بیماری مزمن کلیه (CKD)یک بیماری پیش‌رونده است. ممکن است در ابتدا مشکلات مرتبط زیادی نداشته باشید. اما با پیشرفت شرایط، آن‌ها می‌توانند شایع‌تر و شدیدتر شوند.
در ادامه برخی از پیچیدگی‌های بالقوه CKD و نحوه مدیریت آن‌ها در طول زمان را بررسی می‌کنیم.
عوارض بیماری مزمن کلیه
عملکرد کلیه سلامتی کلی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی کلیه‌ها خوب کار نمی‌کنند، می‌توانند منجر به بروز مشکلاتی در دیگر قسمت‌های بدن شما شوند. برخی از نگرانی‌های بالقوه عبارتند از:
-
کم‌خونی:
این اتفاق زمانی می‌افتد که کلیه‌ها به‌اندازه کافی اریتروپویتین (EPO)درست نکنند که بر توانایی آن‌ها در ساختن گلبول‌های قرمز خون تأثیر می‌گذارد. هم چنین ممکن است به‌خاطر سطح پایین آهن، ویتامین B۱۲ و یا اسیدفولیک کم‌خونی داشته باشید.
کم‌خونی می‌تواند اندام‌ها و بافت‌های حیاتی اکسیژن را از بین ببرد. ضعف استخوان وقتی کلیه‌ها خوب کار نمی‌کنند، می‌توانند منجر به کاهش سطح کلسیم و فسفر (هیپرفسفاتمی) و تضعیف استخوان‌ها شوند. این امر خطر شکستگی استخوان را افزایش می‌دهد. نگهداری مایعات این زمانی است که بدن شما به مایعات اضافی وابسته است. این می‌تواند منجر به ورم اندام‌ها، فشارخون بالا و یا مایع در ریه‌ها شود.
-
نقرس:
این نوعی ورم مفاصل است که با تجمع اسیداوریک در مفاصل شما ایجاد می‌شود. اسیداوریک از طریق کلیه‌ها فیلتر می‌شود و این دو شرط را به هم متصل می‌کند. بیماری قلبی این مسئله بر قلب و یا رگ‌های خونی شما تأثیر می‌گذارد. وقتی کلیه‌ها به‌درستی کار نمی‌کنند، می‌توانند منجر به مشکلات قلبی شوند.
-
فشارخون بالا:
این اتفاق زمانی می‌افتد که نیروی پمپاژ خون در رگ‌های خونی شما خیلی بالا باشد. هایپرتنشن می‌تواند منجر به بدتر شدن عملکرد کلیه شود که منجر به حفظ مایعات و بدتر شدن فشارخون می‌شود.
- Hyperkalemia هیپرکالمی: این یک افزایش ناگهانی در سطح پتاسیم است که ممکن است بر عملکرد قلب تأثیر بگذارد.
- Metabolic acidosis اسیدوز متابولیک: وقتی در مایعات بدن شما اسید زیادی وجود دارد که کلیه‌ها آن را تصفیه نمی‌کنند، تعادل pH را بر هم می‌زند. این می‌تواند بیماری کلیه را بدتر کند و منجر به مشکلاتی مثل ازدست‌دادن استخوان و یا ماهیچه و همچنین اختلالات غدد درون‌ریز شود.
- Uremia ارومیا: این یک تجمع محصولات زائد در خون شما است که آسیب کلیه را علامت می‌دهد. آن می‌تواند باعث علائم مختلفی مثل خستگی، حالت تهوع، پا‌های بی‌قرار و اختلالات خواب شود.
عوارض بلندمدت:
با پیشرفت بیماری کلیوی، عوارض بیشتر و با شدت بیشتری رخ می‌دهند. بیماری پیشرفته کلیه می‌تواند منجر به کیفیت ضعیف زندگی و افزایش ناخوشی و مرگ‌ومیر شود. برخی از مشکلات طولانی‌مدت عبارتند از:
- ضعیف سیستم ایمنی باعث می‌شود نسبت به عفونت و بیماری حساسیت بیشتری داشته باشید
- ازدست‌دادن کلیه این به دیالیز و یا پیوند کلیه برای زنده ماندن نیاز دارد.
- بیماری قلبی طبق تحقیقات سال ۲۰۱۷، این یک علت عمده مرگ‌ومیر در افراد مبتلا به بیماری کلیه، به‌ویژه بیماران دیالیزی است.
عوارض عصبی:
افراد مبتلا به CKD خطر اختلالات عروقی مانند سکته مغزی را افزایش می‌دهند. کسانی که بیماری کلیوی مرحله نهایی یا دیالیز دارند بیشتر احتمال دارد که دچار این بیماری شوند:
- اختلال شناختی زوال عقل سکته مغزی، از جمله سکته‌های مغزی ایسکمیک، خونریزی دهنده یا خاموش پیش آگهی طولانی مدت ضعیف پس از سکته مغزی تشنج
بااین‌حال، عوارض عصبی ممکن است در هر مرحله از CKD رخ دهد. عوارض ثانویه افسردگی یک اختلال شایع در میان افرادی است که با یک بیماری مزمن مثل CKD زندگی می‌کنند. تحقیق در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که افراد مبتلا به CKD که تحت دیالیز نیستند، افسردگی را در سه برابر جمعیت عمومی تجربه می‌کنند.
اما افسردگی برای افراد تحت دیالیز نیز شایع است. افسردگی ممکن است به دلیل تغییرات روانی اجتماعی و بیولوژیک همراه با دیالیز باشد. افسردگی در CKD با موارد زیر مرتبط است:
- کیفیت پایین زندگی
- پیامد‌های نامطلوب پزشکی
- افزایش مرگ‌ومیر
دیگر عوارض ثانویه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
عفونت‌های پوستی ناشی از خشکی بیش از حد پوست و خراشیدگی ناشی از خارش درد مفاصل، استخوان و عضلات آسیب عصبی تجمع مایع در اطراف ریه‌ها (پلورال افیوژن) نارسایی کبدی جلوگیری از عوارض در هر مرحله از CKD، همکاری نزدیک با پزشک بسیار مهم است.
هیچ درمانی برای CKD وجود ندارد. اما شما می‌توانید پیشرفت آن را کند کنید و شانس خود را برای گسترش مشکلات سلامتی مرتبط کاهش دهید. برای مثال، مدیریت فشارخون بالا و کم‌خونی می‌تواند خطر عوارض قلبی را کاهش دهد.
انجام روتین کار خون و ادرار به گرفتن مشکلات سلامتی در مراحل اولیه کمک خواهد کرد. پزشک شما عملکرد کلیه را با نگاه‌داشتن نرخ فیلتراسیون گلومرولی تخمین زده‌شده (eGFR)و آلبومین ادرار کنترل خواهد کرد. تیم مراقبت بهداشتی شما همچنین می‌تواند به شما کمک کند که دیگر نگرانی‌های سلامتی مانند دیابت و سطح کلسترول و نیز وزن خود را مدیریت کنید.
کارهای دیگری که می‌توانید برای جلوگیری از مشکلات انجام دهید عبارتند از:
- با یک متخصص رژیم غذایی ملاقات کنید تا مطمئن شوید که نیاز‌های غذایی شما برآورده شده است. هر روز کمی فعالیت بدنی داشته باشید.
- وزن خود را تغییر دهید و وزن سالم خود را حفظ کنید. هر شب ۷ تا ۸ ساعت بخوابید. اگر سیگار می‌کشید بهتر است آن را قطع کرده و دیگر سیگار نکشید.
- مکانیسم‌های مقابله را برای مقابله با استرس، اضطراب و یا افسردگی یاد بگیرید. پزشک شما می‌تواند شما را به یک متخصص سلامت روانی و یا گروه حمایتی برای کمک به شما ارجاع دهد.
- دارو‌های تجویز شده را طبق دستور مصرف کنید.
در مورد دارو‌های بیش از حد ضد دارو (OTC)محتاط باشید. دارو‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID)می‌توانند به کلیه‌ها آسیب بزنند. قبل از مصرف دارو‌های جدید OTC با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
درمان عوارض:
درمان عوارض CKD می‌تواند به بهبود علائم مرتبط و کیفیت کلی زندگی کمک کند. پس از عدم درمان، برخی از عوارض CKD ممکن است تهدید‌کننده زندگی باشند. اگر شما کم‌خونی دارید بافت‌های بدن شما از کمبود اکسیژن رنج می‌برند. این می‌تواند به اندام‌های حیاتی مثل قلب و مغز شما آسیب بزند. هم چنین آن می‌تواند عملکرد کلیه را بدتر کند. درمان کم‌خونی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- عوامل محرک اریتروپوئزیس که به بدن شما می‌گویند که گلبول‌های قرمز بیشتری تولید کند.
- مکمل‌های آهن
- تزریق خون
- فشارخون بالا یکی از مخرب‌ترین عوارض CKD است. این بیماری می‌تواند منجر به پیشرفت بیماری‌های قلبی و در نتیجه کاهش عملکرد کلیه شود.
درمان ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی و ورزشی و همچنین دارو‌های تجویزی برای کاهش فشارخون باشد.
درمان‌های دیگر به علائم خاص و علت آن بستگی دارند. اگر به‌خاطر نارسایی کلیه پیشرفت کنید، شما به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارید
چه موقع باید به دکتر مراجعه کرد؟
- زمانی که CKD دارید، مهم است که به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید. بین ملاقات‌های برنامه‌ریزی‌شده با پزشک خود تماس بگیرید اگر علائم جدید و یا بدتر شدن علائم را دارید.
- در صورت تجربه سریع به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
- مشکل در تنفس
- درد سینه یا فشار
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
این می‌تواند نشانه‌ای از یک عارضه جدی و تهدید‌کننده زندگی باشد که نیاز به توجه فوری دارد.
درک مطلب:
عوارض بالقوه زیادی از CKD وجود دارد. مهم است که فوراً علائم جدید و یا بدتر شدن را به پزشک خود گزارش دهید. بسیاری از عوارض CKD را می‌توان قبل از اینکه تهدید‌کننده زندگی شوند، درمان و مدیریت کرد.
