اقتصاد آنلاین – سجاد رفیع؛ توجه روزافزون دولتمردان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به نقش فعالیت‌های دانش‌بنیان در تحقق توسعه اقتصادی منجر به ارتقاء جایگاه این نوع از فعالیت‌ها در اقتصاد این کشورها، به ویژه طی سالیان اخیر شده است. افزایش میزان سرمایه‌گذاری در شرکت‌های استارتاپی منطقه از 294 میلیون دلار در سال 2015 به 704 میلیون دلار در سال 2020 را در همین راستا می‌توان تفسیر کرد.
در همین رابطه، نقش برخی از کشورهای عربی در تحقق این دستاورد، غیر قابل انکار است. بر اساس رتبه‌بندی موسسه StartupBlink در سال 2020، امارات متحده عربی به عنوان پیشگام کشورهای عرب زبان، در رتبه 43 برترین زیست‌بوم‌های استارتاپی جهان قرار دارد. در همین زمینه، کشور بحرین نیز توانسته است با جهشی 20 پله‌ای نسبت به سال گذشته، در رتبه 75 این فهرست قرار بگیرد. زبان عربی (با توجه به جمعیت زیاد کشورهای عرب زبان منطقه)، حمایت‌های گسترده دولتی، نظام تامین مالی کارآمد و ارتباطات گسترده با بازارهای جهانی از جمله مهمترین مزیت‌های امارات متحده در حوزه فعالیت‌های نوآورانه و استارتاپی هستند.
اقدامات دولت این کشور در جهت تدوین و اجرای قوانین حامی فعالیت‌های استارتاپی در کنار ایجاد مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌های پیشتاز، امارات را تبدیل به یکی از مقاصد جذاب برای صاحبان ایده و فعالان عرصه نوآوری کرده است. در همین رابطه، دوبی و ابوظبی را باید به عنوان مهمترین مراکز رشد و تکامل شرکت‌های استارتاپی در کشور امارات و چه بسا جهان عرب در نظر گرفت. در همین راستا، در ادامه به تشریح وضعیت هر یک از این دو شهر در حوزه نوآوری خواهیم پرداخت.
دوبی
دوبی به عنوان تنها شهر عربی حاضر در میان 100 زیست‌بوم استارتاپی برتر جهان، موفق به کسب جایگاه 99 در آخرین رتبه‌بندی موسسه StartupBlink شده است. از جمله مهمترین مزیت‌های این شهر در حوزه نوآوری و فعالیت‌های استارتاپی می‌توان به وجود تعداد بسیار زیادی از متخصصان خارجی، درآمد سرانه بالای شهروندان (مساله‌ای که به معنای قدرت خرید بسیار بالای مشتریان شرکت‌های استارتاپی است) و نظام تامین مالی کارآمد اشاره کرد. با این حال و با وجود تعداد زیاد استارتاپ‌های فعال در دوبی، کیفیت عملکرد این شرکت‌ها همچنان تا رسیدن به وضعیت ایده‌آل فاصله دارد. عدم وجود یونیکورن یا یک شرکت استارتاپی بسیار مطرح در این شهر را در همین راستا می‌توان تفسیر کرد.
ابوظبی
ابوظبی در سال 2020، با جهشی 188 پله‌ای موفق به قرار گرفتن در جایگاه 315 برترین شهرهای استارتاپی جهان شد. در همین رابطه، نقش حمایت‌های دولت ابوظبی از فعالیت‌های نوآورانه و استارتاپی در تحقق این دستاورد، غیر قابل انکار است. به عنوان مثال می‌توان به برنامه 250 میلیون دلاری دولتمردان این شهر در جهت حمایت از شکل‌گیری و رشد شرکت‌های استارتاپی اشاره کرد.
