به گزارش اقتصادآنلاین، افراد معمولاً از آنتی هیستامین به‌عنوان یک داروی ارزان و در دسترس که نیاز به نسخه پزشک ندارد استفاده می‌کنند. با این حال بهتر است این کار را زیر نظر یک پزشک انجام دهید تا تأثیر بهتری بر روی بیماری شما داشته باشد. آنتی هیستامین‌ها تداخلات دارویی یا عوارض جانبی چندان شایعی ندارند اما بهتر است با داروهای خواب‌آور یا مسکن‌های قوی مورد استفاده قرار نگیرد. همچنین افرادی که بیماری‌های کلیه و کبد یا مشکلات متابولیکی دارند، توصیه می‌شود که از آنتی هیستامین‌ها استفاده نکنند. در ادامه به بررسی کامل این دارو خواهیم پرداخت.
آنتی هیستامین چیست؟
حالت‌های آلرژیک یا حساسیت‌ها می‌توانند به اشکال مختلفی نظیر آبریزش بینی و چشم، احساس سرفه و عطسه، ایجاد التهابات یا راش پوستی و به هر شکل دیگری در بدن فرد ایجاد شوند. این شرایط بیانگر آن است که میزان هیستامین در خون شما بالا رفته است. هیستامین یک ماده شیمیایی است که می‌تواند وارد گیرنده برخی از سلول‌های بدن شده و این حالت‌های آلرژیک را برای شما ایجاد کند.
آنتی هیستامین‌ها همان‌طور که از نامشان پیداست گروهی از داروها هستند که فعالیتی مخالف هیستامین دارند. به عبارتی آنتی هیستامین‌ها با مسدود کردن گیرنده‌های سلولی که هیستامین بر روی آن‌ها فعالیت می‌کند مانع فعالیت هیستامین شده و میزان آن را در خون فرد کاهش می‌دهند.
آنتی هیستامین برای درمان چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟
از آنتی هیستامین برای درمان بیماری‌های مختلفی استفاده می‌شود که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
درمان حالت‌های شدید آلرژی
برای تسکین علائم مرتبط با حساسیت، تب یونجه یا رینیت آلرژیک فصلی، از آنتی هیستامین استفاده می‌شود. این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد.
- عطسه
- احساس خارش در چشم، بینی یا گلو
- آبریزش بینی
درمان مشکلات پوستی
برای کاهش شدت خارش در زمینهٔ بثورات پوستی از نوع گزنه مانند کهیرهای پوستی و همین طور التهابات پوستی که به دلیل نیش حشرات ایجاد می‌شود از آنتی هیستامین‌ها استفاده می‌شود. در درمان بیماری‌هایی نظیر زونا یا آبله‌مرغان نیز، علی‌رغم اینکه بیماری به دلیلی غیر از آلرژی ایجادشده است، برای رفع التهابات پوستی از آنتی هیستامین‌ها استفاده می‌گردد.
بیماری صبحگاهی و تسکین درد
آنتی هیستامین‌ها در کاهش احساس تهوع و استفراغ که در خانم‌های باردار دیده می‌شود و به بیماری صبحگاهی معروف است، موفق عمل می‌کنند. بااین‌حال توصیه می‌شود که در دوران بارداری و شیردهی مصرف دارو تحت نظارت پزشک صورت بگیرد. این مسئله به این خاطر است که ممکن است مصرف دارو بر رشد جنین تأثیر بگذارد. البته تا امروز چنین مواردی گزارش نشده است. همچنین از اثرات ضد درد و آرام‌بخش آنتی هیستامین‌ها در انواع بیماری‌ها استفاده می‌شود.
آنتی هیستامین‌ها چگونه اثر می‌کنند؟
هیستامین، یک ماده شیمیایی طبیعی درون بدن است که توسط سلول‌های مختلفی ساخته می‌شود. هیستامین به لحاظ عملکرد، فعالیت‌های بسیاری را در بدن انجام می‌دهد. یکی از کارهای هیستامین، همکاری با سیستم ایمنی بدن آن هم زمانی است که بدن شما با محیط خارجی ارتباط برقرار می‌کند. برای مثال مقداری از هیستامین در بینی، گلو و ریه‌ها و پوست شما وجود دارد که به همراه سیستم دفاعی بدنتان از شما در برابر آلودگی‌های محیطی مراقبت می‌کند.
همچنین در درون معده هیستامین به‌وسیله سلول‌هایی ساخته می‌شود که کمک می‌کنند تا اسید معده برای هضم غذا ترشح شود. سیستم ایمنی بدن، خون و مخاط بینی و دهان شما را برای اینکه عامل بیگانه‌ای در آن نفوذ نکرده باشد همواره مورد بررسی قرار می‌دهد و حساسیت‌های آلرژیک زمانی ایجاد می‌شوند که سیستم ایمنی یک حساسیت مضاعف نسبت به بعضی پدیده‌ها نشان دهد.
برای مثال در افرادی که حساسیت آلرژیک بالایی دارند وجود گرده گل در بینی، گلو و یا چشم‌های آن‌ها به‌عنوان یک عامل شروع‌کننده برای ترشح بیش‌ازحد نرمال هیستامین می‌باشد. این ترشح بیش‌ازحد هیستامین باعث می‌شود که فرد نشانه‌هایی مانند خارش و آبریزش از چشم یا سرفه و عطسه را تجربه کند.
آنتی هیستامین فعالیت خود را به این صورت انجام می‌دهد که گیرنده‌های هیستامینی را در بدن شما مسدود کرده و به‌این‌ترتیب مانع دستیابی هیستامین به محل موردنظر می‌شود. این پدیده باعث می‌گردد تا حساسیت بدن شما نسبت به عوامل خارجی کمتر شده و درنتیجه چنین نشانه‌هایی برطرف شوند.
آنتی هیستامین‌های نسل اول یا آرام‌بخش‌ها
این دسته از داروها نظیر هیدروکسیزین، گروهی از آنتی هیستامین‌ها هستند که میزان خواب‌آوری بالایی دارند و درنتیجه در شرایطی که شما به دلیل علائمی نظیر عطسه یا خارش، دچار مشکلات خواب شده‌اید بسیار کمک می‌کند.
آنتی هیستامین‌های نسل دوم یا غیر خواب‌آورها
این دسته از داروها نظیر لوراتادین یا سیتریزین گروهی هستند که خواب‌آوری کمتری دارند. بااین‌حال اگر مشغول انجام فعالیت‌هایی که به‌دقت بالا نیاز دارند نظیر رانندگی هستید، باید بدانید که میزان خواب‌آوری آن‌ها به‌طورکلی به صفر نرسیده است.
تمامی آنتی هیستامین‌ها به یک‌میزان و به‌خوبی علائم آلرژی را کاهش می‌دهند بااین‌حال با توجه به میزان شدت و نوع آلرژی که در شما ایجادشده است پزشک معالج ممکن است انواع مختلفی از آن‌ها را تجویز کند. البته به‌طورکلی آنتی هیستامین‌های نسل دوم به دلیل اینکه خواب‌آوری کمتری دارند بیشتر مورداستفاده قرار می‌گیرند. همچنین داروی سیتریزین یا لوراتادین برای شرایط بثورات پوستی یا کهیرها بیشتر توصیه می‌شود. در شرایطی که فرد دچار مشکلاتی در ناحیه چشم‌ها نظیر اشک ریختن بیش‌ازحد می‌باشد، قطره‌های چشمی نظیر کتوتیفن تجویز می‌شوند.
عوارض آنتی هیستامین‌ها
اغلب افرادی که از آنتی هیستامین‌ها استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی را تجربه نکرده‌اند. بااین‌حال برخی از عوارض جانبی در حین مصرف آنتی هیستامین ممکن است ایجاد شود. شایع‌ترین این عوارض شامل موارد زیر است.
- خواب‌آلودگی
- سردرد
- سرگیجه
- تحریک‌پذیری
- خشکی دهان
- تاری دید
- احتباس ادرار
- ناراحتی دستگاه گوارش
چه افرادی نباید از آنتی هیستامین‌ها استفاده کنند؟
اگرچه اکثریت مردم می‌توانند بدون بروز مشکل از آنتی‌هیستامین‌ها استفاده کنند بااین‌حال بهتر است گروهی از افراد در مصرف آن‌ها حتماً با پزشک مشورت کنند. این گروه شامل افراد زیر می‌باشند.
- بیماران با مشکلات کلیه یا کبد
- بیمارانی که یک اختلال نادر متابولیکی به نام پرفوریا حاد دارند
- خانم‌های باردار یا زنان شیرده
توصیه می‌شود افرادی که دارای فشار چشم بالا هستند از آنتی هیستامین‌های نسل اول استفاده نکنند.
داروهایی که با آنتی هیستامین تداخل ایجاد می‌کنند
- بعضی از داروها با آنتی هیستامین واکنش متقابل ایجاد می‌کنند. به صورتی که باعث افزایش عوارض جانبی در مورد یک یا هر دو داروها می‌شود. به‌طورمعمول بهتر است تا از مصرف آنتی هیستامین با برخی از داروها پرهیز شود. این داروها موارد زیر را دربرمی‌گیرند.
- برخی از داروهای ضدافسردگی به‌ویژه داروهای سه حلقه‌ای نظیر آمی تریپتیلین
آنتی‌اسیدها
- داروهایی که باعث خواب‌آوری می‌شوند نظیر داروهای خواب آور از گروه بنزودیازپین‌ها مثل آلپرازولام یا کلونازپام
- داروهای مسکن قوی که دارای افیون هستند
سؤالات متداول
آیا آنتی هیستامین عوارض جانبی دارد؟
اکثر افراد بدون بروز مشکل خاصی از آنتی هیستامین‌ها استفاده می‌کنند. بااین‌حال وجود عوارض جانبی ناخوشایند مانند سردرد، سرگیجه، تاری دید و خشکی دهان در برخی از افراد دیده می‌شود.
کدام‌یک از آنتی هیستامین‌ها بهتر از سایرین است؟
تمامی داروهای آنتی هیستامین، به یک اندازه مفید هستند، بااین‌حال داروهای نسل دوم به دلیل کاهش خواب‌آلودگی که برای فرد ایجاد می‌کند، بیشتر تجویز می‌شوند.
