به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، محمد اسماعیل اکبری مشاور وزیر بهداشت و پدر پزشکی جامعه نگر ایران در نشست خبری انجمن سلامت خانواده با موضوع جمعیت و خانواده، اظهار کرد: موضوع جمعیت یک مساله حاد و بسیار مهم برای بررسی است. در جمهوری اسلامی ایران از ۴۰ سال گذشته ساختار جمعیتی تغییر کرده است. سال ۷۰ و ۷۲ دلایل اجتماعی برای تغییر ساختاری جمعیت داشتیم اما تغییرات منفی شکل گرفت و تلاشی برای رفع آن انجام نشد.
او گفت: حاکمیت، حکومت، تولیت سلامت و ملت در جمعیت نقش دارند، به نهادهای مختلف وظایفی سپرده شد تا در زمینه افزایش جمعیت تلاش کنند، اما نتایج لازم حاصل نشد.
او ادامه داد: باید ۷۰ درصد جمعیت هر جامعه را جمعیت مولد تشکیل دهند چرا که گرداننده اقتصاد محسوب می شوند. اکنون جمعیت سالمند کشور به ۸ .۷ درصد رسیده است اما ۲۰ سال دیگر حدود ۲۱ درصد و ۳۰ سال آینده ۳۰ درصد جمعیت سالمند خواهند بود؛ به طوری که ما جزو ۴ کشور پیر جهان می شویم.
این استاد علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: در ایران ازدواج و باروری پایین آمده است یعنی تعداد افرادی که می‌خواهند ازدواج کنند هرساله کمتر می شود همچنین جامعه ایران به سرعت در حال پیرشدن است.
او گفت: در ۹۷، حدود ۱۲۰ هزار تولد و در سال ۹۸، حدود ۱۷۰ هزار تولد کم شد و تا پایان سال ۹۹ نزدیک به ۳۰۰هزار تولد کم می‌شود.
او افزود: جمعیت مولد در جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر نزدیک ۶۳ درصد است و کشور در ۲۰ تا ۳۰ سال آینده به سرعت به سمتی پیری پیش خواهد رفت ، از طرفی امکان تامین گروه مولد و مهاجرپذیری را نداریم.
ی در مورد غربالگری ژنتیکی جنین ادامه داد: غربالگری برای جنین در وزارت بهداشت اختیاری بوده است . در تمام دنیا ۳۰ درصد از زنان، غربالگری جنین را انجام می دهند اما در ایران ۹۵ درصد از مادران غربالگری انجام می دهند و این یعنی عملا غربالگری اجباری است. مجلس قصد دارد با اختیاری کردن غربالگری جنین، بار را از روی دوش پزشکان بردارد.
او گفت: غربالگری جنین با سونوگرافی و تصویربرداری آغاز می شود و بیشتر روی سندروم داون تمرکز دارد و در کشور نزدیک ۲۸ درصد خطا و تخلف در اعلام نتیجه آزمایشات غربالگری جنین داریم و آمار مثبت کاذب بالاست و این یعنی ما استاندارد علمی نداریم زیرا این خطا در کشورهای دیگر ۳ درصد است.
اکبری بیان کرد: کاری که در دستورالعمل غربالگری جنین انجام می شود کاملا علمی است و نیاز به دستگاه های کاملا تخصصی و دقیق دارد و ۲ تا ۵ آزمایشگاه در ایران، از فناوری های دقیق بهره مند هستند و مرحله‌ی چک کردن توالی ژن های انسان که یکی از مهمترین مراحل غربالگری است در هیچ آزمایشگاهی انجام نمی شود و باید نمونه ها به خارج از کشور ارسال شود.
او گفت: بانک ملی ژنوم هر کشور، ناموس یک کشور است و اطلاعاتش نباید به هیچ جایی داده شود، اما در سال های آینده کشورهای دیگر با دستیابی به اطلاعات بانک ملی ژنوم، می توانند برای رویه درمان مردم هر کشور نظریه پردازی کنند و متاسفانه ما در ایران بانک ملی ژنوم نداریم.
این استاد علوم پزشکی شهید بهشتی درباره سقط جنین گفت: مسلمان باید خداترس باشد، سقط یک تعریف دارد و آن هم آدمکشی است و فقط با مجوز آیات عظام تقلید، در صورت بروز مشکل جدی در جنین با انجام روند قانونی قبل از دمیدن روح در جسم سقط انجام می شود .
اکبری گفت: در سال گذشته حدود ۱۰ هزار سقط درمانی ثبت شده است. باید توجه داشت که معادل تعداد تولدها، در یک سال در جمهوری اسلامی، سقط به سه شکل طبی، خودبه خودی و عمدی و غیرعمدی انجام می‌شود.
او گفت: اقتصاد مشوقی برای ازدواج و فرزندآوری است. در بودجه سال ۱۴۰۰، برای اولین بار بند های مرتبط با جمعیت وارد بودجه شده و این یک روزنه امید برای سال آینده است و در این صورت موضوع جمعیت ملی خواهد شد.
او گفت: در سال ۱۳۹۳ طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، به موسسه ها و نهادهایی مانند وزارت بهداشت و درمان برای افزایش تولد و جمعیت سیاست هایی ابلاغیه شد و دو موضوع سقط و غربالگری در حال حاضر مسکوت مانده است و سایر ارگان ها باید دخالت کنند و نظارت داشته باشند.
امام خمینی فرمودند در زمانی که ایران ۳۵میلیون نفر جمعیت داشتند اعلام کردند کشور می‌تواند ۱۵۰میلیون نفر داشته باشد. رهبری معظم نیز همین موضوع را مطرح کردند.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی افزود: براساس شکل شماتیک که می‌توانیم ایجاد کنیم ۱۷ کشور با جمعیت ۳۵۱ میلیون نفر می‌تواند در ایران جای گیرد.
اکبری تاکید کرد: سیاستگذاری برای جمعیت در ایران در خارج از مرز‌های ایران برنامه ریزی شد، اما در داخل مرز مدیریت و اجرا شد و خیلی خوب هم اجرا کردند ما سمبل افول جمعیت در جهان هستیم.
مشاور وزیر بهداشت با اشاره به جزئیات این روند شتابان پیری در جهان در ایران، بیان داشت: این تقسیم بندی به این شکل است که آمریکای شمالی گروه یک، اروپای مرکزی و شمالی گروه دو، اروپای شرقی و شرق آسیا گروه سه و نیوزلند، قسمتی از جنوب شرق آسیا گروه ۴ است و ما جزو ۴کشور جهان خواهیم شد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه به طور طبیعی زیر سن ۵۰ سال دوره بارداری خانمهاست، افزود: ۲.۱ میزان فرزندآوری است، اما این از نظر علمی درست نیست و باید به این موضوع توجه شود و آن را افزایش دهیم.
اکبری یادآور شد: اتفاق فریبنده‌ای در ایران مطرح شد به طوری که در سال ۹۵ میزان فرزندآوری ۲.۰۱ براساس سرشماری بود که این عدد به ۲.۱ در سازمان برنامه و بودجه تغییر کرد و ما این عدد را به دنیا اعلام کردیم و همه جا بیان شد که وضعیت خوب است، اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتاد و کاری برای جمعیت صورت نگرفت.
مشاور وزیر بهداشت با اشاره به ساختار جمعیتی مؤثر در دنیا خاطرنشان کرد: سه نوع ساختار داریم؛ شامل جمعیت پایه که بین ۳ تا ۱۵ سالگی است. بهترین ساختار بین ۲۳ تا ۲۵ درصد است. همچنین سن مولد از حدود ۱۵ تا ۶۵ سالگی که این عدد نزدیک به ۷۰ درصد است. در سن سالمندی نزدیک به ۳۶ تا ۳۷ درصد قرار داریم که در مجموع بهترین ساختار جمعیتی است، اما این موضوع در کشور ما به هم خورده است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به کم‌توجهی نمایندگان مجلس در دوره‌های نهم و دهم خاطرنشان کرد: در دوره مجلس فعلی کار خوبی در حال انجام است و مجلس در خصوص جمعیت شروع به کار کرده است.
مشاور وزیر بهداشت با تأکید بر اینکه این موضوع باید مورد سؤال قرار گیرد که چرا جمعیت کم شده است، ابراز کرد: جمعیت مولد در ایران اکنون نزدیک به ۶۲ درصد است، اما اتفاقی که در جمعیت مولد افتاده است این است که این میزان در دنیا با کشور ما فرق می‌کند، به طوری که جمعیت مولد در اکثر کشورهای پیشرفته باسواد و مولد هستند، اما این تعریف در کشور ما متفاوت است به شکلی که عنوان می‌شود هر فردی که در هفته ساعتی کار کند مولد حساب می‌شود، در حالی که در بازه سن ۴۰ ساله‌ها ۴۰ درصد این افراد کار دارند که برخی از آن‌ها نیز کارشان به صورت یدی یا به صورت فعالیت دستی است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اضافه کرد: در این سن ۶۰ درصد خانم‌ها و ۸۰ درصد مردان سواد دارند، در حالی که این افراد در دوره سالمندی نیاز به کمک و یاری داشته، در شرایطی که در کشورهای پیشرفته اینطور نیست.
اکبری با اشاره به اقدامات کشورهای پیشرفته دنیا درباره افزایش جمعیت بیان کرد: در برخی از کشور‌ها مانند آمریکا استفاده و ورود ۹۰۰ هزار مهاجر را برنامه‌ریزی و طراحی کردند تا به جمعیت مولد خود اضافه کنند؛ یعنی آن‌ها برنامه‌ریزی کردند تا جوانان تحصیلکرده و مستعد کشورهای دیگر را جذب کنند.
مشاور وزیر بهداشت با هشدار به این موضوع که با روند فعلی در بیست سال آینده بیش از ۲۱ درصد جمعیت ایران سالمند می‌شود، گفت: این در شرایطی است که در کشورهای اطراف ایران حدود ۱۰ درصد سالمند دارند مانند عراق، ترکیه و پاکستان که میزان سالمندی آن‌ها به ۱۰ درصد می‌رسد، این در حالی است که ما جزو چهار کشور سالمند در جهان خواهیم شد و در ۳۰ سال آینده ۳۰ درصد جمعیت ایران سالمند خواهند شد؛ یعنی سرعت سالمندی در ایران بسیار شدید خواهد بود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به ویژگی‌های ازدواج در ایران بیان کرد: در حال حاضر ۳۰ درصد از زنان در سن باروری ازدواج نمی‌کنند، در نتیجه اکنون هم ازدواج و هم باروری در ایران پایین آمده؛ یعنی تعداد کسانی که می‌خواهند ازدواج کنند کمتر می‌شود و مهمتر از آن این است که بارداری در ایران تغییر کرده، به طوری که باروری در سن زیر ۲۵ سال در زمانی که ایران جزو کشورهای خوب دنیا بود، اکنون جزو کشورهای متوسط هستیم، به شکلی که باروری در زیر سن ۲۵ سال نیم تا ۷۴ صدم است؛ همچنین نرخ باروری در زنان بیش از سی سال نیز نیم تا ۹۹ صدم است.
اکبری با اشاره به اینکه موضوع آزمایش توالی ژنتیکی (ان‌جی‌اف) که صورت می‌گیرد، مربوط به بیماران سرطانی است که بنده به عنوان متخصص روزانه آن را انجام می‌دهم، گفت: اکنون هیچ آزمایشگاهی وجود ندارد که این کار را برای بنده انجام دهد؛ حال چطور این کار برای جنین انجام می‌شود، در حالی که طبق قانون هیچ‌کس حق ندارد ژنوم ما را به خارج از کشور انتقال دهد، اما این کار انجام می‌شود.
