سایه غول کرونا بر سر مهدهای کودک‌

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جام جم، حالا هم قطع شهریه ماهانه پرداختی از سوی این خانواده‌ها و البته حدود چهار ماه تعطیلی اجباری قبل از آن، فشار مالی سنگینی را بر متولیان این مراکز تحمیل کرده‌است. مراکزی که بیشترشان خصوصی هستند و فقط مجوز خود را از سازمان بهزیستی یا شهرداری‌ها دریافت می‌کنند و اغلب هیچ کمکی از نهادهای حاکمیتی به آنها نمی‌رسد. همه این اتفاقات مهدهای کودک بسیاری را در سراسر کشور به تعطیلی کشانده‌است.

«وقتی بعد از چهار ماه مهد پسرمان باز شد، دل‌مان نیامد او را به مهد بفرستیم. البته مسؤولان مهد می‌گویند همه پروتکل‌ها اینجا رعایت می‌شود، ولی بازهم ما می‌ترسیم که به مهد برود و کرونا بگیرد.»  این جملات را مادر یک پسر پنج‌ساله تهرانی بر زبان می‌آورد و البته این حرف‌ها فصل مشترک صحبت‌های خانواده‌هایی است که تا پیش از همه‌گیری کرونا فرزندان‌شان را به مهد می‌فرستادند و حالا بیشترشان از این کار پرهیز می‌کنند. همان‌طور که خانم رزاقی هم می‌گوید مادران اغلب نوآموزان مهد پسرش نیز مثل او تصمیم گرفته‌اند که تا ماجرای کرونا پابرجاست، بچه‌ها را در خانه‌های خودشان نگه‌دارند و این وسط فقط خانواده‌هایی که در آن والدین هر دو شاغل هستند و کسی را برای نگهداری از فرزندان‌شان ندارند، آنها را به مهدهای کودک می‌فرستند.

این مادر جوان تعریف می‌کند با وجود تاکیدات مکرر مسؤولان مهد کودک فرزندش، بیشتر دوستان او اعتمادی به رعایت کامل دستورالعمل‌های بهداشتی در مهدهای کودک ندارند. رزاقی البته این را هم می‌گوید که مادران بسیاری نیز از رعایت‌نکردن این دستورالعمل‌ها از سوی کودکان خودشان می‌ترسند. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «بچه‌های کوچک معمولا حواس‌شان به رعایت فاصله اجتماعی نیست و خیلی از بچه‌ها نسبت به زدن ماسک مقاومت می‌کنند، به خاطر همین، خانواده‌ها می‌ترسند که فرزندشان را به یک محیط عمومی مثل مهد کودک بفرستند.»

رزاقی که خود معلم مدرسه ابتدایی است و همسرش نیز در یک شرکت بازرگانی کار می‌کند، این نکته را نیز می‌گوید که وقتی کلاس‌های مجازی دایر بود، نگهداری همزمان از فرزند پنج‌ساله‌اش چالش‌هایی را برایش به همراه داشت، ولی بازهم چالش‌های خانواده‌هایی که در ایام کرونا خیلی زود مجبور شدند به سر کارهایشان برگردند، در این زمینه بیشتر است. والدینی مثل آقای نیکوصفت و همسرش که آنها نیز در تهران زندگی می‌کنند و هر دو کارمند هستند، ولی بازهم از ترس ابتلای فرزندشان به کرونا، او را بعد از بازگشایی مهدهای کودک به مهد نمی‌فرستند و این مساله شرایط کاری این پدر و مادر را با دشواری‌هایی مواجه کرده‌است.  

ترس مشترک والدین

مشکلات والدین شاغلی که در دوره همه‌گیری کرونا از فرستادن فرزندان‌شان به مهدهای کودک پرهیز می‌کنند، فقط مبتلابه پدر و مادرهای تهرانی نیست و بسیاری از خانواده‌هایی که در شهرستان‌های مختلف کشور زندگی می‌کنند نیز دقیقا با همین مسائل دست به گریبان هستند. افرادی مثل خانم درویشی، مادر دو کودک سه و شش‌ساله اهل همدان که با داشتن دو فرزند خردسال مشکلاتش نیز دوچندان است. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «بچه‌های من در این مدت به‌شدت پرخاشگر شده‌اند. زیرا من و همسرم هر دو شاغل هستیم و تمام‌مدتی که ما بیرون از منزل حضور داریم، بچه‌ها نزد خانواده‌ خودم یا همسرم می‌مانند. در این شرایط حضور در فضاهای متفاوت روی تربیت بچه‌ها تاثیر گذاشته است و پدر و مادرهای ما هم که مسن هستند، از شیطنت بچه‌ها کلافه شده‌اند.»

خانم براتی نیز که دختری چهارساله دارد و به همراه همسرش در تبریز زندگی می‌کند، می‌گوید در این شرایط ترجیح می‌دهد با وجود تمام ایرادهایی که همکارانش از او می‌گیرند، دخترش را با خود هر روز سر کار ببرد. او درباره علت این تصمیمش توضیح می‌دهد: «مهد کودک که هرگز! آنجا همه بچه‌ها روی سر و کله هم می‌پرند. من حتی به این فکر کردم که برای کودکم پرستار بگیرم، ولی بازهم می‌ترسم پرستار بچه ناخواسته ویروس را به فرزندم منتقل کند، پس دخترم را با خود به سر کار می‌آورم تا خودم حواسم به او باشد.»

البته در این میان کم نیستند مادران شاغلی که تحت هیچ شرایطی اجازه بردن فرزندانشان به محل کار خود را ندارند. کسانی مثل خانم عالی که او هم تبریزی است، ولی تاکید دارد در وضعیت نامناسب معشیتی امروز، نه می‌تواند قید کارش را بزند و نه قادر است برای حضور فرزندش در محل کار با رئیسش به قول معروف یکی به دو کند. به خاطر همین، او چاره‌ای ندارد جز این که هرطور شده فرزندش را به مهد کودک بفرستد .

خلوتی جا و خلوتی جیب

مهدهای کودک شهریه‌های‌شان را به صورت ماهانه از خانواده‌ها دریافت می‌کنند و با توجه به این موضوع، خلوت‌تر شدن مهدها، مشکلات اقتصادی زیادی را برای متولیان این مراکز در پی داشته است؛ البته سازمان بهزیستی وعده‌های بسیاری را برای حمایت از مهدهای کودک به متولیان آنها داده است، اما ظاهرا هنوز خبری از حمایت خاص از مهدهای کودک جز تسهیلاتی که کمیته اقتصادی ستاد ملی مبارزه با کرونا برای همه کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از این بیماری در نظر گرفته، نیست.  این مساله در کنار دیگر دشواری‌های اقتصادی دوران کرونا که گریبانگیر مهدهای کودک شده، گلایه بسیاری از متولیان این مهدها را به همراه داشته است. به طور مثال، مدیر یک مهد کودک در همدان که تمایلی به ذکر نامش ندارد، تاکید می‌کند در ماه‌های اخیر حدود نیمی از 160 مهد کودک این استان به دلیل استیجاری‌بودن ملک و هزینه‌های بالای اجاره‌بها تعطیل شده‌اند. در این میان، برخی طرح‌های دولتی مثل بخشش اجاره‌بها از سوی موجرین مهدهای کودک نیز نتوانسته به نحوی مطلوب چاره‌ساز باشد. نکته‌ای که مریم هاتفی، مدیر یکی از مهدهای کودک تبریز به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «طرح بخشش اجاره‌بها از سوی موجرین مهدهای کودک اصلا روش خوبی نبود، زیرا با این طرح مردم در برابر مردم قرار گرفتند. بهتر بود دولت به جای این کار از طرح پویش همدلی از مهدهای کودک حمایت می‌کرد و همچنین خودش بخشی از پرداخت اجاره‌بهای مهدها را بر عهده می‌گرفت  تا این مراکز آموزشی بتوانند به فعالیت‌شان ادامه دهند.»  

اما در ماه‌های اخیر نه پویش همدلی از مهدهای کودک و نه هیچ‌کدام از دیگر طرح‌های حمایتی به اجرا در آمده و فعلا این‌بار مشکلات اقتصادی بوده که کمر مهدهای کودک را شکسته و بسیاری از آن‌ها را به تعطیلی کشانده است؛ مهدهایی که اغلب زیرنظر بخش خصوصی هستند و هیچ‌کدام بودجه کافی برای تداوم فعالیت‌های خود ندارند. تعطیلی‌هایی که البته موجب بیکاری هزاران مربی مهد کودک در سراسر کشور در شرایط دشوار معیشتی امروز نیز شده‌است.

همین که پیگیری کردیم، کمک بزرگی بود!

بیکاری مربیان مهدهای کودک در اثر تعطیلی این مراکز آموزشی در دوران همه‌گیری کرونا از جمله مهم‌ترین آسیب‌هایی بوده که کووید-19 برای این کسب‌وکارها به همراه داشته است. نکته مهم در این میان این که بسیاری از مربیان مهد بدون قرارداد رسمی و بیمه در این مراکز فعالیت می‌کردند و حالا بعد از بیکارشدن حتی نمی‌توانند برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کنند، اما حبیب‌ا... مسعودی‌فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید دارد برای حل مشکلات مربیانی که بدون قرارداد در مهدها فعالیت می‌کردند، دو هفته پیش سازمان بهزیستی بعد از رایزنی با مسؤولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توانسته است این افراد را نیز وارد فهرست صاحبان کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا کند تا آنها هم بتوانند از وام‌های کم‌بهره این وزارتخانه استفاده کنند.

با این وجود، با توجه به نقش سازمان بهزیستی در حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه انتظار می‌رفت که در شرایط کنونی این سازمان به طور مستقیم برای حمایت از این مربیان بیکارشده وارد عمل  ‌شود. اتفاقی که البته رخ نداده است و مسعودی‌فرید درباره آن توضیح می‌دهد: «مربیان مهد مستقیما زیرنظر بهزیستی کار نمی‌کنند، بلکه زیرنظر بخش‌هایی خصوصی هستند که صرفا مجوز خود را از بهزیستی گرفته‌اند. پس ما نمی‌توانیم برای این معلمان از طرف بهزیستی وامی در نظر بگیریم. همچنین باید توجه داشت که سازمان ما همین الان نیز با مشکل شدید کمبود اعتبار مواجه است و در شرایط فعلی ما اصلا نمی‌توانیم به طور مستقیم از مربیان یا مهدهای کودک حمایت کنیم.»

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی البته صرف پیگیری‌های این سازمان برای پرداخت وام به مهدهای کودک به عنوان یکی از کسب‌وکارهای آسیب‌دیده ناشی از شیوع کرونا را جزو بزرگترین کمک‌هایی می‌داند که مسؤولان این نهاد حمایتی برای حمایت از مهدهای کودک انجام داده‌اند. نکته‌ای که او درباره آن می‌گوید: «همین که نام  مهدهای کودک در فهرست کسب‌وکارهای آسیب‌دیده ناشی از کرونا درج شده است، به دلیل نامه‌های متعددی بوده که وزیر محترم کار و رئیس محترم سازمان بهزیستی به مسؤول کمیته اقتصادی ستاد ملی مبارزه با کرونا و رئیس سازمان برنامه و بودجه نوشته‌اند و شاید اگر پیگیری‌های ما نبود، اصلا فراموش می‌کردند که مهدهای کودک را نیز در آن فهرست ثبت کنند!»