به گزارش اقتصادآنلاین، سمیرا حسینی در شرق نوشت: جمعیتی که بیشترشان را افغانستانیها تشکیل میدهند. بر اساس آمارها حدود ۲٫۶ میلیون پناهنده افغانستانی در۷۰ کشور در سراسر جهان ثبت شده است که قریب به ۹۵ درصد این افراد در ایران و پاکستان به سر میبرند. در اواخر ۲۰۰۱، پس از کناررفتن رژیم طالبان بیش از پنج میلیون افغان توسط کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان از پاکستان و افغانستان به میهن خود بازگشتند. اما همچنان پناهجویان زیادی در ایران زندگی میکنند. در سالهای اخیر و پس از اعمال تحریمهای آمریکا علیه ایران که اثرات خود را به شکلهای مختلف بر اقتصاد ایران نشان داده است، وضعیت اقتصادی کشور دچار تلاطمها و بحرانهای مختلفی شده است.
آنطور که مسئولان کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان اعلام کردهاند، ایران ششمین کشور جهان در زمینه میزبانی از پناهجویان است. آمارهای رسمی تعداد پناهجویان حاضر در ایران را تا یکونیم میلیون نفر اعلام میکنند، اما برخی آمار غیررسمی تعداد آنها را تا سه میلیون نفر نیز تخمین میزنند. زندگی این تعداد پناهجو در ایران که بخش بزرگی از آنها به لحاظ اقتصادی شرایط مناسبی نیز ندارند، متأثر از فشارهای اقتصادی دچار آسیبهایی شده است.
در رابطه با همین موضوع و مسائلی دیگر در این زمینه گفتوگوی کوتاهی با ایوور فریسن، نماینده کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهدگان در ایران انجام داده که مشروح آن در ادامه آمده است.
با توجه به اینکه ایران ششمین کشور پذیرای پناهجوهاست، بودجهای که دفتر کمیساریا در ایران دریافت میکند نیز در رتبه ششم قرار دارد؟
واقعیت این است که سیستم اینطور کار نمیکند که نسبت به رتبه میزبانی کمک شود؛ به طور مثال آلمان پنجمین کشور میزبان پناهجوها از نظر تعداد پناهندگان است اما با توجه به اینکه کشور آلمان از جمله کشورهایی است که منابع کافی را دارد هیچ کمکی بابت میزبانی از پناهجویان دریافت نمیکند بلکه از اهداکنندگان بزرگ به کمیساریای ایران و کشور ایران است؛ یعنی یکی از کشورهایی که به پناهجوهای ایرانی کمک میکند، آلمان است؛ در حالی که خود پنجمین کشور میزبان پناهجوهاست و باید برای این میزبانی کمک دریافت کند؛ بنابراین معادله کمک به کشورهای میزبان اینگونه نیست که بر اساس رتبه میزبانی به آنها کمک ارسال شود اما یکی از مسائلی که به عنوان کمیساریا در ایران دنبال میکنیم، این است که با توجه به افزایش نیاز پناهندگان در ایران کمک بیشتر و متناسب با نیاز پناهندگان را دریافت کند. به همین دلیل است که ما از جامعه بینالملل تقاضا میکنیم میزان کمکهایشان را به ایران افزایش دهند؛ به دلیل اینکه نیازها افزایش پیدا کرده است.
کمکهایی که ایران دریافت میکند به چه میزان است؟ و کشورهایی که به ایران بیشتر کمک میکنند کدام کشورها هستند؟
دولت ایران به واسطه کمیساریا در ایران کمکهایی درخصوص پناهندگان دریافت میکند و دفتر کمیساریا در ایران سالانه حدود صد میلیون دلار را از دولتها تقاضا میکند اما در حقیقت تاکنون توانستهایم حدود یکسوم از این مبلغ را جذب اعتبار کنیم. اهداییهای دولتها عمدتا از کشورهای اتحادیه اروپا برای ما ارسال میشود و آلمان، دانمارک، جمهوری کره، استرالیا و ژاپن از جمله کشورهایی هستند که اهداییهای چشمگیری به ما دادهاند.
برخی اوقات نیز کمکهایی که از سوی این کشورها اهدا میشود هدایتشده است؛ یعنی کشور اهداکننده مشخص میکند میزان کمکی که اهدا کرده است را در چه حوزهای استفاه کنیم؛ مثلا در زمینه بهداشت یا تحصیل و... اما عمدتا بیشتر کشورها بودجههایی را که میدهند، برای حمایت از پناهندگان به ما کمک میکنند.
کدام کشورها بیشترین دریافتکننده کمکهای بشردوستانه هستند؟
بر اساس شرایط و بحرانها میزان دریافتی کشورها تغییر میکند، اما عمدتا بر اساس بحرانهایی که وجود دارد، هنگامی که در کشوری بحرانی ایجاد میشود، بر اساس شرایط آن کشور بیشترین میزان کمکها را دریافت میکند مانند کشور سوریه، عراق، یمن و ... .
تحریمهای اعمالشده از سوی کشور آمریکا مسائل مختلفی، از جمله بحث درمان بیماران را در داخل کشور تحتتأثیر قرار داده است. آیا این تحریمها بر شرایط پناهندگان و میزان دریافت کمکهای بشردوستانه نیز تأثیراتی داشته است؟
با توجه به تحریمها تورم در کشور ایران نیز بیشتر شده و طبیعتا هزینههای زندگی در این کشور، بهویژه برای پناهندگان افزایش پیدا کرده است.
عمدتا پناهندگان جزء قشر پایین جامعه هستند و هزینههای درمانی، تحصیل و سایر هزینههای زندگی برای آنها به شکل قابلتوجهی بیشتر شده است. علاوهبر هزینههای تمامشده ما برای پروژههای خود و همکاریهایی که با دولت ایران داریم، مانند ساخت مدارس نیز دچار همین مشکل افزایش هزینهها شدهایم. درمجموع باید گفت تحریمها به این شکل و با اثرگذاری روی مسائل اقتصادی ایران و افزایش تورم فعالیتهای ما را تحتتأثیر قرار داده، چون میزان هزینههای ما افزایش پیدا کرده است.
آیا تحریمها بودجه دریافتی دفتر کمیساریا در ایران را نیز تحتتأثیر قرار داده است؟
خیر، بودجه ما را تحتتأثیر قرار نداده است. ما به کشورها نیازهای خودمان را اعلام کرده و مانند گذشته حدود یکسوم از بودجه درخواستیمان را دریافت کردهایم. پس از تحریمها جابهجایی پول به ایران دشوار شده بود، اما خوشبختانه با توجه به اینکه فعالیت ما بشردوستانه است، توانستیم این مشکل را حل و این پول را دریافت کنیم. اما مسئله این است که نیازهای ما در ایران افزایش پیدا کرده است، چون تورم در ایران افزایش پیدا کرده؛ یعنی ما با همان میزان بودجهای که همیشه دریافت میکنیم در این شرایط میتوانیم یکسوم الی یکچهارم فعالیتها و خدماتی را که در سالهای گذشته ارائه میدادیم ارائه دهیم و میزان خدمات و فعالیتهای ما به همین دلیل کاهش پیدا کرده است. میزان بودجه تغییر نکرده، اما هزینههای ما افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل است که از کشورها تقاضای پول بیشتری کردهایم، چون با این مبلغ دیگر نمیتوانیم کارهایی را که در گذشته انجام میدادیم انجام دهیم.
با توجه به اینکه سازمانهای دولتی بارها اعلام کردهاند بیشترین تعداد کودکان کار، مهاجران افغانستانی هستند، آیا کمیساریا برای ساماندهی این کودکان برنامهای دارد؟
ساماندهی این افراد برعهده دولت است، البته ما با دولت ایران دراینباره گفتوگو کردهایم و در این زمینه اعلام آمادگی کردیم و اگر بتوانیم در این زمینه به دولت کمک کنیم، حتما همراهشان خواهیم بود. مسئله این است که هیچکس نمیخواهد این کودکان معصوم در این شرایط دیده شوند و به اجبار وارد این شرایط شدهاند. ما اعلام آمادگی کردهایم و با وزارت کشور نیز صحبتهایی دراینباره داشتهایم. ما میخواهیم این کودکان را در مدرسه ببینیم و این شعار ماست.