به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرهیختگان، امسال اما این موضوع ابعاد تازه‌ای پیدا کرده و پس از طرح مباحث مختلف در رسانه‌ها، ۸۶ نماینده مجلس شورای اسلامی طرحی را امضا کرده‌اند که ظرفیت پزشکی از سال جاری و بعد از آن به دو برابر افزایش یابد.
در طرحی که نمایندگان مجلس آن را امضا کرده‌اند، آمده است: «طبق گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی سرانه پزشک در ایران به 1.6 پزشک به ازای هر هزار نفر جمعیت برآورد شده، این درحالی است که این شاخص در کشور قطر 7.8 و در کشور یونان 6.2 و در کشور یمن پنج و در کشورهای پیشرو در حوزه سلامت مابین سه تا پنج پزشک و در بسیاری از کشورهای دنیا عموما بیش از دو است. بدون کمترین تردید ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و رشته‌های علوم‌پزشکی مهم‌ترین عامل در تعیین نرخ سرانه پزشک در درازمدت است و مقایسه ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و علوم پزشکی در ایران با اکثر کشورهای دنیا حاکی از پایین بودن ظرفیت پذیرش دانشجوی علوم پزشکی است، مضافا اینکه با توجه به افزایش جمعیت کشور به بیش از دوبرابر و به تبع آن افزایش تعداد داوطلبان کنکور سراسری در گروه تجربی (افزایش تعداد داوطلبان از ۲۴۸هزار و ۴۱ داوطلب در سال ۱۳۶۵ به ۵۷۰هزار و ۱۰۳ نفر داوطلب در سال ۱۳۹۷) و افزایش نیاز مردم به خدمات فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم پزشکی به‌ویژه در شهرهای مناطق محروم و روستاهای کشور، متاسفانه کاهش شانس قبولی مثلا در رشته پزشکی از سه درصد در سال ۱۳۶۷ به 0.68 درصد در سال ۱۳۸۲ تنزل داشته است. این درحالی است که تعداد دانشگاه‌های علوم پزشکی در ۴۰ سال گذشته به ۱۰برابر افزایش یافته است ولی پذیرش دانشجو با این نسبت همخوانی ندارد.»
درخواست افزایش ۲ برابری ظرفیت پذیرش رشته‌های علوم پزشکی برای سال تحصیلی 99-98
درنهایت این نمایندگان درخواست خود را در ماده‌واحده‌ای اعلام کرده‌اند که «سازمان سنجش آموزش کشور موظف است ظرفیت پذیرش مربوطه به رشته‌های علوم پزشکی برای سال تحصیلی ۹۹-98 و به بعد را به میزان دو برابر افزایش دهد و نسبت به انتقال دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی واجد شرایط به داخل کشور اقدام کند.»
البته این پایان ماجرا نبود، بسیاری با این طرح مخالف و بسیاری هم موافقت خود را اعلام کردند. موافقان که بیشتر مجلسی بودند دلایل خود را پیرشدن و افزایش تعداد سالمندان و به تبع آن افزایش تعداد تحصیلکردگان در رشته‌های مرتبط با سلامت، خروج تعدادی از جوانان از کشور به خاطر تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی به دلیل عدم‌موفقیت در کنکور و پایین‌تر بودن تعداد پذیرش دانشجوی پزشکی و رشته‌های پیرامونی آن نسبت به کشورهای دیگر منطقه می‌دانستند.
البته وزارت بهداشت هم در قامت مخالف ظاهر شد، این وزارتخانه در اقدام اول توسط حمیدرضا ظفرقندی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی در نامه‌ای خطاب به رئیس‌مجلس مخالفت خود را اعلام کرد که در نامه او آمده بود: «مطمئنا افزایش ظرفیت و پذیرش دانشجوی پزشکی بدون تامین ساختارهای لازم موجب کاهش کیفیت علمی و عملی پزشکی کشور و آسیب بیماران و سقوط سطح سلامت در کشور خواهد شد.» او در این نامه خواستار نگرش علمی و کارشناسی در این مقوله مهم به دلیل نبود ساختارهای آموزشی و تجهیزات بالینی مورد‌نیاز شد و یادآور شد: «یقینا طرح‌مساله کاملا تخصصی و فنی ظرفیت‌های دانشجویی پزشکی بدون توجه به زیرساخت‌های لازم برای آموزش پزشکی ازجمله تعداد اساتید و تعداد تخت‌های بیمارستان‌های آموزشی و تجهیزات بالینی مورد‌نیاز، موجب خسارت‌های جبران‌ناپذیر به این رشته خطیر خواهد شد.»
البته آنطور که وزارت بهداشت نشان می‌داد فقط در ظاهر مخالف افزایش ظرفیت پزشکی است، اما در عمل به این افزایش ظرفیت چراغ سبز نشان داده و در پردیس‌های خودگردان برخی دانشگاه‌ها خود این افزایش را اعمال کرده‌اند؛ این روزنامه در 26 مرداد با تیتر «رشد ۴۶درصدی ظرفیت پولی علوم‌پزشکی شهید بهشتی» به این مساله اشاره کرد که این افزایش ظرفیت‌ها در وزارت بهداشت برای افرادی که بیشتر پولدار هستند، تعبیه شده است. با همه این حرف و حدیث‌ها، درنهایت سازمان سنجش اعلام کرد به‌طور کلی ظرفیت پذیرش دانشجو در سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی در مقایسه با سال گذشته افزایش پیدا می‌کند و حدودا ۸۷۰۰ نفر دانشجو در این رشته‌ها پذیرش می‌شوند.
به دنبال این افزایش زمزمه‌های ورود افراد خاص برای این افزایش‌ها شروع شد. برخی‌ها حدس می‌زدند این افزایش ظرفیت پزشکی به آن خاطر اعمال شده است که تعدادی از آقازاده‌ها یا افراد سرمایه‌دار در خارج از کشور در حال تحصیل هستند و چون به دلیل نوسانات بازار ارز تنش پولی را کشور تحمل می‌کند، این افراد در حال بازگشت به کشور هستند.
تحصیل ۱۰هزار دانشجوی پزشکی ایرانی در خارج
این گمانه‌زنی‌ها وقتی قوت گرفت که باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزارت بهداشت در گفت‌وگوی چهارم شهریور خود با مهر می‌گوید: «در حال حاضر حدود ۱۰هزار دانشجوی ایرانی خارج از کشور در گروه علوم پزشکی تحصیل می‌کنند که در وزارت بهداشت پرونده دارند. از این تعداد سه‌هزار نفر در دانشگاه‌هایی تحصیل می‌کنند که مورد تایید وزارت بهداشت نیست. برای هفت‌هزار نفر دیگر نیز باید شرایط کنکور و شرایطی که وزارت بهداشت و شورای ارزشیابی تعیین کرده است، لحاظ شود و دروسی که گذرانده‌اند، ملاک قرار گیرد و به هیچ‌وجه نمی‌توان کنکور را دور زد زیرا این افراد در بازگشت باید سلامت مردم را برعهده بگیرند و ما نمی‌توانیم به آسانی این دسته از دانشجویان را پذیرش کنیم مگر اینکه شرایط لازم را داشته باشند.»
پس از این اظهارات، جست‌وجو‌هایی درباره آیین‌نامه انتقال دانشجویان خارج از کشور به دانشگاه‌های علوم پزشکی داخل کشور انجام دادیم که مشخص شد این آیین‌نامه بیش از ۳۰ سال است در وزارت بهداشت اجرا می‌شود و تنها یک تغییر در سال 97 در آن اعمال شده است.
تا پیش از سال 97، تعداد واحدهای گذرانده‌شده توسط دانشجویان گروه پزشکی شاغل در دانشگاه‌های خارج از کشور ۷۲ واحد بود که در حال حاضر براساس واحدهای موجود در سرفصل رشته مربوطه در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، این تعداد به ۳۶ واحد کاهش یافته و سایر ضوابط و قوانین در آیین‌نامه انتقال این دانشجویان همچنان اجرا می‌شود و تغییری نداشته است.
براساس این آیین‌نامه وزارت بهداشت و وزارت علوم می‌توانند دانشجویان گروه غیرپزشکی که در رشته‌های موجود در دانشگاه‌های غیرعلوم‌پزشکی تحصیل می‌کنند - در صورتی که یک ترم در دانشگاه‌های خارج از کشور تحصیل کرده‌اند- را با شرایطی به دانشگاه‌های داخل انتقال دهند. حداقل معدل دوره پیش‌دانشگاهی دانشجویان گروه پزشکی شاغل در دانشگاه‌های خارج از کشور باید ۱۷ باشد؛ این بند دیگر این آیین‌نامه است، همچنین معدل کتبی دیپلم این دانشجویان باید بالاتر از ۱۶ و معدل واحدهای گذرانده‌شده در دانشگاه خارج از کشور باید بالای ۱۵ باشد، درحالی که تا چهار سال گذشته این معدل‌ها ۱۴ بوده است. براساس دستوری که قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر سابق بهداشت صادر کرده است، انتقال افرادی که از ۱۰ دی ماه گذشته جاری (اول ژانویه ۲۰۱۹ ) برای تحصیل در رشته‌های گروه پزشکی به دانشگاه‌های خارج از کشور اقدام می‌کنند، ممنوع بوده و باید تا انتهای دوره در دانشگاه خارج از کشور تحصیل کنند. این درحالی است که معاون آموزشی وزارت بهداشت اعلام کرده تا پایان سال 97 بررسی و پذیرش حدود ۱۰۰۰ پرونده تقاضای انتقال از خارج به داخل کشور را انجام داده‌اند و از میان این افراد پذیرش ۷۳۱ مورد تایید بوده است.
وضعیت انتقال دانشجویان به داخل کشور
حمید اکبری، قائم‌مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت در گفت‌وگویی با مهر که اواسط فروردین انجام داده است، می‌گوید: «در سال جاری۱۶۰۰ دانشجو، متقاضی انتقال به دانشگاه‌های علوم پزشکی داخل بوده‌اند که از این تعداد، ۷۰۰ نفر واجد شرایط انتقال تشخیص داده شده‌اند و تا مهرماه امسال تنها ۹۲ نفر موفق به اخذ پذیرش از دانشگاه‌های علوم پزشکی داخل می‌شوند.»
براساس اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی معاونت آموزشی وزارت بهداشت، تعداد دانشجویان انتقال‌یافته به دانشگاه‌های علوم پزشکی داخل کشور در نیمه اول سال گذشته حدود ۲۰۰ نفر بوده است، این درحالی است که از تعداد
731 نفری که در طول سال 97 وارد کشور شده‌اند، 530 نفر در نیمه‌دوم سال تحصیلی وارد دانشگاه‌های علوم پزشکی شده‌اند. البته انتقال دانشجویان به دانشگاه‌های علوم پزشکی باعث جلوگیری از خروج ارز می‌شود و این نکته‌ای مثبت برای شرایط بحرانی اقتصاد کشور است اما باید سازوکار انتقال این افراد به‌گونه‌ای نباشد که افزایش ظرفیت‌های پزشکی تنها برای این افراد در نظر گرفته شود، چراکه بیشتر این دانشجویان از سرمایه‌دار‌ها و آقازاده‌های کشور هستند که در خارج از کشور تحصیل می‌کنند و در حال حاضر چون شرایط اقتصادی برای آنان کمی مشکل‌ساز شده تصمیم گرفته‌اند به کشور بازگردند و روی صندلی‌های افرادی که برای آنان این افزایش ظرفیت پزشکی در نظر گرفته شده است، بنشینند.
