به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرهیختگان، سهمیه‌های کنکور 98 به‌طور کلی شامل سهمیه مناطق (آزاد)، سهمیه ایثارگران 25 درصد، سهمیه ایثارگران پنج درصد، سهمیه مناطق محروم و سهمیه حوادث و بلایای طبیعی است که درباره سهمیه مناطق باید گفت تمام داوطلبان کنکور درصورتی که مشمول سهمیه‌های دیگر نشوند، جزء سهمیه یکی از مناطق سه‌گانه هستند. سهمیه ایثارگران 25 درصد نیز یعنی 25 درصد ظرفیت هر رشته‌محل مختص این سهمیه است و درصورتی که داوطلبان خانواده شهدا، آزادگان و همسر و فرزند آزادگان، جانبازان (با درصد بیش از 25) و همسر و فرزند آنها بتوانند 70 درصد تراز نفر آخر قبولی آزاد رشته‌محل را کسب کنند، مشمول این سهمیه خواهند بود. در سهمیه ایثارگران پنج درصد هم پنج درصد ظرفیت هر رشته‌محل مختص به این سهمیه است. درصورتی که داوطلبان جانباز زیر 25 درصد و همسر و فرزند آنها، همسر و فرزند رزمندگان با حضور داوطلبان حداقل 6 ماه بتوانند 75 درصد تراز نفر آخر قبولی آزاد رشته‌محل را کسب کنند، شامل این سهمیه خواهند بود.
سهمیه مناطق محروم نیز شامل رشته‌های علوم پزشکی تحت‌نظر وزارت است تا افراد بومی استان‌های محروم (کرمانشاه، کردستان، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، بوشهر، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و لرستان) بتوانند ضمن تعهد جهت خدمت سه برابر زمان تحصیل، 40-30 درصد ظرفیت دانشگاه‌های این استان‌ها را تکمیل کنند. ( در رشته‌ها و دانشگاه‌های استان‌های مناطق محروم، سهمیه ایثارگران به صورت جداگانه در دو سهمیه آزاد و مناطق محروم اعمال می‌شود.) از سوی دیگر به دنبال حوادث زلزله و سیل در دو سال گذشته، با پیشنهاد سازمان سنجش و تایید شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تا سال 1401 سهمیه حوادث و بلایای طبیعی برای شرکت‌کنندگان کنکور سراسری اعمال شده و افراد مشمول این سهمیه می‌توانند پنج درصد مازاد ظرفیت دانشگاه‌های بومی استان (درصورت عدم‌وجود رشته قبولی در دانشگاه آن استان) و استان همجوار را تکمیل کنند؛ البته داوطلبانی که از سهمیه ایثارگران یا رزمندگان استفاده کرده‌اند و احتمالا می‌خواهند سال آینده نیز در کنکور سراسری شرکت کنند، باید بدانند درصورت پذیرفته شدن در دوره روزانه، حق استفاده مجدد از سهمیه را ندارند و در غیر این صورت فقط یک‌بار حق استفاده مجدد از سهمیه را داشته و درصورت عدم‌انتخاب‌رشته، هر سال می‌توانند از این سهمیه استفاده کنند. با این حال سازمان سنجش هنوز درمورد امکان استفاده مجدد از سهمیه حوادث و بلایای طبیعی تصمیم نهایی را اعلام نکرده است.
سوابق تحصیلی: 30درصد تراز هر درس به وسیله امتحانات نهایی و 70 درصد مابقی به کمک کنکور سراسری تکمیل می‌شود. درمورد داوطلبان نظام‌قدیم، 25 درصد از امتحانات نهایی سوم دبیرستان و پنج درصد از امتحانات نهایی چهارم دبیرستان گرفته می‌شود. درمورد داوطلبان نظام‌جدید هم تمام 30 درصد براساس امتحانات نهایی دوازدهم محاسبه می‌شود. به‌رغم اینکه تاثیر معدل در کنکور 98 به صورت مثبت اعمال شد ولی هنوز مثبت یا قطعی بودن تاثیر معدل در کنکور 99 مشخص نیست، اما با توجه به اختیاری بودن شرکت در نظام آموزشی جدید یا قدیم، برخلاف سال گذشته حق اعتراض از داوطلبان نظام‌قدیم گرفته شده و قطعی شدن تاثیر معدل دور از ذهن نیست. هرکدام از داوطلبان نظام‌قدیم یا جدید امکان ترمیم معدل خود را داشته و می‌توانند به یکی از مدارس بزرگسال نزدیک خود یا اداره آموزش‌وپرورش مراجعه کرده و در دو نوبت شهریور یا دی‌ماه برای ترمیم نمرات جهت شرکت در کنکور 99 اقدام کنند.
نظام وظیفه: داوطلبان نظام جدید آقا درصورت عدم‌انتخاب رشته یک‌سال معاف از خدمت هستند و داوطلبان نظام قدیم آقا هم با توجه به اینکه حداقل یک‌سال پشت کنکور بوده‌اند، درصورتی که در تمام واحدهای درسی نمره قبولی گرفته و مشمول سایر معافیت باشند، حق شرکت مجدد در کنکور سراسری را نداشته و باید ابتدا به خدمت سربازی بروند. همچنین داوطلبان متقاضی کنکور 99 که دانشجوی روزانه هستند برای شرکت در کنکور حتما باید در ابتدا انصراف دهند، درصورتی که مدرک معادل کاردانی دریافت نکرده و حداقل دو ترم را پشت‌سر گذاشته باشند، می‌توانند بدون مشکل نظام وظیفه انصراف داده و در کنکور سراسری ثبت‌نام کنند، از این‌رو به داوطلبان نظام قدیم توصیه می‌شود در درسی که نمره قبولی کسب نکرده‌اید، درصورت تمایل به شرکت مجدد در کنکور، امتحان آن واحد درسی را به بعد از کنکور 99 موکول کنید تا بدون مشکل نظام وظیفه فرصت کنکور مجدد داشته باشید.
نکات ویژه انتخاب‌رشته امسال: قبل از انتخاب‌رشته باید از نوع گزینش، نوع پذیرش و آمارهای سال گذشته مطلع باشید. برای توضیح مفهوم انواع پذیرش، اول باید بدانیم دانشگاه‌های کشور دولتی یا آزاد هستند. انواع پذیرش در رشته‌های دانشگاهی دولتی به صورت روزانه، شبانه (نوبت دوم)، پیام نور، غیرانتفاعی، نیمه‌حضوری، ظرفیتی مازاد یا پردیس خودگردان (بین‌المللی) است.
در پذیرش روزانه، پذیرش به صورت رایگان است ولی نمی‌توان به صورت همزمان علاوه‌بر تحصیل در مقطع روزانه، دوباره در کنکور شرکت کرد؛ همچنین جریمه انصراف نیز بسته به زمان و دلیل انصراف متفاوت است و درصورت شرکت مجدد در کنکور و پذیرش در مقطع روزانه، جریمه انصراف بخشیده می‌شود. در پذیرش شبانه تحصیل در کنار دانشجویان روزانه به‌علاوه پرداخت شهریه بوده و ممکن است در مدرک دانشجو عنوان پذیرش شبانه قید شود، همچنین جریمه انصراف نیز 1.5 برابر شهریه عادی است. ظرفیت مازاد و پردیس‌ها نیز تحصیل با رتبه بدتر و شهریه بیشتر همراه است و جریمه انتقالی و انصراف نیز شامل دانشجو می‌شود، به‌طوری که جریمه انصراف به میزان شهریه تعداد ترم‌های باقی‌مانده خواهد بود. با این حال، تفاوت ظرفیت مازاد و پردیس (بین‌الملل) در این است که براساس قانون دانشجوهای پذیرفته‌شده پردیس حق تحصیل در کنار دانشجویان روزانه را ندارند. وزارت بهداشت به دلیل ناتوانی برخی دانشگاه‌ها در تهیه مکان جدا، رشته مازاد ظرفیت را معرفی کرد تا دانشجویان بتوانند در کنار دانشجویان روزانه تحصیل کنند.
شرایط قبولی در دانشگاه آزاد اسلامی: دانشگاه آزاد اسلامی نیز در کنار پذیرش عادی خود، دارای انواع پذیرش‌های ظرفیت مازاد و پردیس خودگردان است تا دانشجویان با رتبه‌های برتر بتوانند با ارائه شهریه بیشتر اقدام به تحصیل کنند. گزینش رشته‌ها در کنکور سراسری براساس صرفا رتبه و تراز نیست، یعنی در رشته‌های زیادی دانشگاه‌ها افراد بومی و نزدیک‌تر را در اولویت قرار می‌دهند، چرایی این مساله نیز به دلیل تسهیل امور، رفت‌وآمد و وضعیت اسکان دانشجویان است. نباید فراموش کنیم که در گزینش بومی، دانشگاه‌ها در رشته‌های مختلف، داوطلبان را براساس قطب، ناحیه یا استان تقسیم‌بندی می‌کنند. البته نه‌تنها گزینش در رشته‌های مختلف متفاوت است بلکه در انواع پذیرش هر رشته (روزانه، شبانه، پردیس و...) نیز تفاوت خواهد داشت؛ با این حال در دانشگاه آزاد اسلامی همه داوطلبان مشمول چهار سهمیه عادی، ایثارگران، بسیج فعال و خانواده شهدا می‌شوند. در انتخاب‌رشته کنکور سراسری تاثیر سهمیه مناطق وجود دارد و داوطلبان براساس میزان درسی به منابع آموزشی، در یکی از مناطق یک، دو یا سه دسته‌بندی می‌شوند، در انتخاب‌رشته دانشگاه آزاد اسلامی دیگر سهمیه مناطق معنی ندارد و همه داوطلبانی که در هر یک از سهمیه‌های منطقه یک، دو و سه قرار گرفته بودند، در سهمیه عادی دسته‌بندی می‌شوند.
معیار انتخاب‌رشته دانشگاه آزاد اسلامی 97 فقط تراز داوطلبان است، بنابراین در مفهوم تراز، سهمیه داوطلبان لحاظ نشده است. بومی‌گزینی نیز یکی از مفاهیمی است که در دفترچه انتخاب‌رشته کنکور سراسری 97 دیده می‌شود، اما در دفترچه انتخاب‌رشته دانشگاه آزاد اسلامی 97 چنین اصطلاحی وجود ندارد و همه داوطلبان برای انتخاب‌رشته‌محل‌های دانشگاه آزاد اسلامی از اولویت یکسانی برخوردار هستند. بنابراین سهمیه بومی‌گزینی در قبولی داوطلب در دانشگاه آزاد اسلامی تاثیری ندارد.
گزینش متمرکز و نیمهمتمرکز: منظور از رشته‌های نیمهمتمرکز رشته‌محل‌های دومرحله‌ای است که نیاز به مصاحبه دارد. حتی برخی رشته‌های کاردانی که صرفا براساس سوابق تحصیلی پذیرش دارد نیز داوطلب برای قبولی در آن نیازمند قبولی در مصاحبه است. رشته‌های متمرکز هم رشته‌هایی است که مصاحبه نداشته و درواقع پذیرش یک‌مرحله‌ای در آن ملاک است. در انتخاب رشته کنکور سراسری اگر داوطلبی از همان ابتدا در رشته متمرکز یعنی رشته‌های بدون مصاحبه قبول شود، سایر انتخاب‌هایش چه متمرکز و چه نیمهمتمرکز مورد بررسی قرار نخواهد گرفت. اما اگر داوطلبی در وهله اول در یک رشته نیمهمتمرکز دارای مصاحبه قبول شود، اسم فرد در فهرست قبولی‌های اولیه آن رشته نیمهمتمرکز اعلام خواهد شد که نیاز به حضور داوطلب برای انجام مصاحبه دارد، اما سیستم سازمان سنجش همچنان به جست‌وجو ادامه داده و سایر رشته‌محل‌ها را هم برای او مورد بررسی قرار می‌دهد. در مرحله اول امکان قبولی برای داوطلب در حداکثر دو رشته مصاحبه‌دار وجود دارد و حداکثر در یک رشته متمرکز هم میتواند قبول شود.
به‌طور کلی این داوطلب تنها در مرحله اول میتواند نهایت سه انتخاب داشته باشد و در این حالت ممکن است یک رشته متمرکز هم در کنار مرحله اول نیمهمتمرکز قبول شود، در این صورت شهریورماه که نتایج نهایی قبولی متمرکز اعلام خواهد شد، داوطلب قبول‌شده میتواند به دانشگاه رفته و در رشته متمرکز ثبت‌نام کند. اگر داوطلب در رشته متمرکز قبول شده و ثبت‌نام کند، درصورتی که اسمش جزء کسانی که دعوت به مصاحبه نیمهمتمرکز شده، قرار بگیرد، سه حالت برای او ایجاد می‌شود:
1- میتواند به هیچ‌عنوان در مصاحبه شرکت نکرده و در همان رشته متمرکز ثبت‌نام کند، 2- میتواند در مصاحبه، معاینه و امتحان‌های عملی و تئوری شرکت کرده و اگر نهایتا ابتدا در رشته نیمهمتمرکز قبول شود، قبولی او در رشته متمرکز لغو شده و مانند دانشجوی انتقالی در رشته نیمهمتمرکز ثبت‌نام خواهد شد، 3- اگر در مصاحبه، معاینه و گزینش نیمهمتمرکز قبول نشود، میتواند همان رشته متمرکز را که پیش‌تر ثبت‌نام کرده، انتخاب کرده و به تحصیل ادامه دهد، به همین دلیل بهتر است داوطلبان رشته‌های نیمهمتمرکز را قبل از رشته‌های متمرکز در اولویت قرار دهند؛ چراکه در غیر این صورت اگر داوطلب در رشته متمرکز زودتر قبول شود، انتخاب‌رشته برای او به‌طور کامل متوقف می‌شود.
البته میان دانشگاه‌های کشور برخی دانشگاه‌ها مانند فرهنگیان شرایط پذیرش خاص به خود را دارند. به‌عبارت دیگر دانشگاه‌های زیرنظر وزارت آموزش‌وپرورش با جذب دانشجو اقدام به تربیت دبیران آینده آموزش‌وپرورش می‌کنند، به همین دلیل استخدام این افراد از همان زمان آغاز تحصیل شروع شده و با پرداخت حقوق ماهیانه به دانشجو در طول تحصیل و تضمین شغلی در دانشگاه فرهنگیان همراه است، از این‌رو در سال‌های گذشته، استقبال از تحصیل در این دانشگاه بسیار بالاتر از قبل شده است. قطعا ورود به این دانشگاه‌ها شرایط خاص به خود را دارد؛ به‌طور مثال متولدان اول مهر 74 به بعد درصورت داشتن شرایط تراز بالای 6500 و معدل‌کل دیپلم بالای 15 می‌توانند در انتخاب‌رشته دانشگاه فرهنگیان (مراکز تربیت‌معلم سابق) شرکت کنند.
شرط سلامت کامل گفتاری (نداشتن لکنت زبان)، قدرت بینایی (10 از 10 با عینک و 16 از 20 بدون عینک به صورت مجموع هر دو چشم)، قدرت شنوایی، قد و وزن مناسب (حداقل 160 سانتیمتر در مردان و 155 سانتیمتر در بانوان)، نداشتن نقص عضو مشهود، عدم‌ابتلا به بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج، سلامت روانی و برخورداری از استعداد، علاقه و انگیزه معلمی، عامل بودن به اخلاق و رفتار متناسب با شأن و جایگاه معلمی ازجمله شرایط قبولی در دانشگاه فرهنگیان است که در زمان مصاحبه خواسته خواهد شد؛ البته به میزان دوبرابر ظرفیت از داوطلبان دارای شرایط قبولی برای مصاحبه دعوت به عمل می‌آید و درصورت کسب موارد بالا و موفقیت در مصاحبه تخصصی، فرد به‌عنوان قبول نهایی دانشگاه فرهنگیان معرفی می‌شود.
رشته‌هایی که داوطلبان متقاضی به تحصیل در دانشگاه فرهنگیان می‌توانند در آن تحصیل کنند، در گروه علوم تجربی رشته‌هایی چون دبیری شیمی، دبیری زیست‌شناسی، آموزش ابتدایی، آموزش‌وپرورش کودکان استثنایی و آموزش تربیت‌بدنی؛ در گروه ریاضی رشته‌هایی چون آموزش ریاضی، آموزش فیزیک، آموزش ابتدایی، آموزش‌وپرورش کودکان استثنایی و آموزش تربیت‌بدنی و در گروه علوم انسانی رشته‌هایی مانند آموزش زبان و ادبیات فارسی، دبیری الهیات و معارف اسلامی، دبیری تاریخ، دبیری زبان و ادبیات عربی، دبیری علوم اجتماعی، راهنمایی و مشاوره، آموزش ابتدایی، آموزش‌وپرورش کودکان استثنایی، آموزش جغرافیا و آموزش تربیت‌بدنی و در گروه هنر رشته آموزش ارتباط تصویری و گروه زبان‌های خارجی رشته تربیت دبیر زبان انگلیسی است.
