به طور مثال عنوان شغلی یک فارغ التحصیل رشته اقتصاد یا مدیریت چندان مشخص نیست در حالی که پزشکی، حقوق، حسابداری و سایر رشته های مشابه شرایط شفاف تری دارند و فارغ التحصیلان آن با عناوین شغلی مشخص روبرو هستند. شغل اگر نگوییم یگانه هدف تحصیلات عالی، که مطمئنا یکی از اهداف اصلی آن به حساب می آید. اما به دلایل متفاوت از جمله نوع اجتماعی شدن افراد در جامعه ما، نوع محتوای درسی و البته ساختار اقتصادی کشور ما که یک اقتصاد دولت محور به حساب می آید؛ همگی منتج به این مسئله می شود که اغلب فارغ التحصیلان (در اینجا رشته اقتصاد) تمایل به استخدام در بخش دولتی و یا با اکراه در بخش خصوصی دارند. اما مسئله این است یک فارغ التحصیل رشته اقتصاد علاوه بر اینکه نبایستی احساس غیرمفیدبودن علوم دانشگاهیش را در سر داشته باشد بلکه بایستی بداند که به راحتی می تواند دانش خود را به یک زمینه مناسب برای یافتن شغل تبدیل کند. نکته اینجاست که کافی است تا کمی مهارت ها را تقویت کرد. هدف من از نوشتن این یادداشت این است که بگویم تنها راه پیش روی یک اقتصادخوانده استخدام دولتی یا ادامه تحصیل و دانشگاه و هیئت علمی شدن نیست. بلکه بسترهای زیادی وجود دارد که فارغ التحصیلان رشته اقتصاد می توانند در آنها ایفای نقش نموده و رضایت شغلی و مالی مدنظر را کسب کنند. از همین رو در ادامه برخی از بسترهای یپش روی فارغ التحصیلان را بسیار به اجمال عنوان می کنم.
تحلیلگری فروش و بازار
بعد از مدت‌ها سروکله زدن و بحث با فعالان اقتصادی، جای هیچ شکی برایم باقی نمانده است که مهمترین دغدغه تولیدکنندگان و به طور کلی فعالان عرصه اقتصاد فروش و بازاریابی برای محصولات و خدمات تولیدیشان است و همچنین بدون هیچ تاملی می توان عنوان کرد که اگر کارشناسان و مشاوران توانایی در این حوزه وجود داشته باشند، حتما مورد توجه و مورد رجوع خواهند بود. نگارش طرح های استراتژیک بازاریابی، مطالعات و تحقیقات بازار از جمله مواردی است که یک دانش آموخته اقتصاد با توجه به پیشینه های علمی که دارد می تواند با کمی مطالعات جانبی، جستجو و البته کار مجانی (برای مدتی کوتاه) در آن خبره شود و پول روی پول بگذارد.
تحلیلگری بازار سرمایه
به طور حتم هیچ رشته ای و هیچ فارغ التحصیلی مناسب تر است اقتصاد و دانش آموخته این رشته دانشگاهی برای فعالیت در بازار سرمایه وجود ندارد. بازار سرمایه (مشخصا بورس اوراق بهادار تهران) در ایران بازاری است نوپا و بکر و بسیار مناسب برای آموختن و کار کردن. شاید این فرصتی باشد که یک جوان در یک کشور توسعه یافته اقتصادی در آرزوی آن باشد و آن همانا نوپا بودن بازارهای سرمایه ایران است. با کمی مطالعه، با کمی مشورت و با کمی کسب تجربه، به سرعت می توان در این بازار سری در سرها یافت و آینده ای سرشار از پرستیژ اجتماعی و منافع مالی را رقم زد.
مشاور کسب و کار
مشاوره کسب و کار شاید به عنوان یک شغل چندان در اقتصاد ایران جایگاه تعریف شده ای نداشته باشد و یا شاید این طور بتوان اذعان داشت که فعالان اقتصادی چندان تمایلی به بکارگیری مشاوران کسب و کار مگر در موارد ضروری و از روی ناچاری (به جبر موارد قانونی) نداشته باشند. اما باید عنوان که تجربه بنده ثابت کرده است که اتفاقا اگر مشاوران کسب و کار، مشاورانی به معنای واقعی مفید باشند اتفاقا بسیار سرشان شلوغ است و کارشان سکه. عارضه یابی واحدهای تولیدی و خدماتی، نگارش طرح‌های توسعه و ایجاد کسب و کار و همچنین ارزیابی و مطالعات امکان سنجی طرح های اقتصادی همگی از مواردی است که می تواند زمینه ساز شغلی یک دانش آموخته اقتصاد باشد
رزونامه نگار و نویسندگی
یکی از جذاب ترین و البته پرچالش ترین مشاغل پیش روی یک اقتصادخوانده فعالیت های ژورنالیستی است. اگر چه شاید در ابتدا و حتی شاید در بلندمدت نتواند جذابیت های مالی لازم را داشته باشد اما ثابت شده است که اگر با پشتکار و ممارست لازم همراه شود این شاخه نیز می تواند از هر لحاظ مناسب قلمداد گردد.
نمایندگی بیمه، کارگزاری‌های بورس، کاریابی و ...
بسیاری از مشاغل وجود دارند که داشتن دانش اقتصاد در آنها می تواند به یک پاشنه آشیل تبدیل شود. تاسیس کارگزاری های بورس (به صورت نمایندگی در شهرستان ها)، تاسیس کاریابی و ایجاد خدمات مشاوره، تاسیس دفاتر بیمه و بسیاری از مشاغل دیگر گزینه های دیگر پیش روی فارغ التحصیلان رشته اقتصاد است.
خدمات آموزشی و پژوهشی
ترجمه، مشاوره در تالیف مقالات و تدریس خصوصی یکی دیگر از گزینه های پیش رو است. نباید فراموش کرد که این شاخه شغلی نه به عنوان شغل اول برای بلندمدت بلکه در کوتاه مدت می تواند یک شغل پردرآمد و البته تخصصی قلمداد گردد. و در پایان باید عنوان کنم که شمای اقتصادخوانده یک فن را نخوانده اید بلکه یک دانش را آموخته اید و به همین دلیل اگرچه شفافیت شغلی زیادی پش رو ندارید، اما به واسطه همین دانش مشاغل گسترده تر و البته درآمدهای کلان‌تر را می توانید تجربه کنید و باید بدانید که اقتصاد یکی از تاپ‌ترین، ضروریترین و البته مفیدترین رشته‌های دانشگاهی در سرتاسر جهان محسوب می شود.
