به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، پسرانی که هزار و یک راه نرفته را می‌روند تا بلکه بتوانند شاخ غول سربازی را بشکنند. آنچنان که عده‌ای از آنها در به کار بستن ترفندهای معافیت از سربازی موفق می‌شوند و برخی‌های دیگر نیز تا اتمام دو سال خدمت سربازی دائما از خود می‌پرسند که پس کی تمام می‌شود؟ این روزنامه در این گزارش از طرفی سیر تا پیاز شگردهای گرفتن معافیت را از زبان سربازان بازتاب داده و از طرف دیگر به نحوه نظارت‌ها نیز پرداخته است.
برم یا نرم؟ برم دو سال از زندگیمو باختم. نرم هزار جور گرفتاری برام پیش میاد! اصلا مگه نمی‌گن سربازی مقدسه و خدمت به کشوره؟ پس چرا خیلی‌هامون دنبال راه فراریم که سربازی رو دور بزنیم؟ با همه اینا الان شرایط دنیا تغییر کرده. حتی تو کشور خودمون ماهیت خیلی از موضوعات عوض شده، اما هنوز که هنوزه خدمت سربازی بر اساس قانون صد سال پیش ادامه داره، به جای اینکه سربازی محلی برای کسب آگهی و تجربه باشه، جای خودش رو به فرصت‌سوزی و اتلاف وقت داده. از طرفی هم دولت و مجموعه نیروهای مسلح هیچ برنامه‌ای برای سربازان ندارن. سر همین هم هست که ما پسرا شروع می‌کنیم تا راه‌حل‌های نرفتن به خدمت رو یکی‌یکی پیدا کنیم. به شخصه با خدمت اجباری مخالفم. اینکه از یک شهروند سلب اختیار بشه. خیلی تلخه! با این حال منم دنبال معافی گرفتنم. البته هنوز کار زیادی نکردم، اما می‌گن بهترین روش اینکه اگه دانشجو هستی، انصراف از تحصیل بدی و از قانون هشت سال غیبت استفاده کنی. احتمالا منم همین راه رو انتخاب کنم. از ترفندهای دیگه هم که استفاده نکردم، اما خیلی‌هام درصدد پرونده‌سازی هستن، یعنی پیش پزشک می‌رن که نقصی ذاتی پیدا کنن، اگر هم نشد، خودشون یه بلایی سر خودشون میارن. برخی دوستام این راه رو رفتن، حتی یکیشون انگشتش رو برای گرفتن معافیت قطع کرد. تظاهر به افسردگی هم از جمله کارهایی که زیاد انجام می‌شه، کفالت پدر یا مادر هم یه راه دیگس. خلاصه کلوهم اینکه ما پسرا خودمونو به در و دیوار می‌زنیم که سربازی نریم.
فرصت‌هایی که سوخت می‌شوند
یه پروژه هست واسه کسری گرفتن. یعنی طرف مثلا یه کتاب درباره یه نوع موشک رو می‌گیره، می‌ده بیرون براش ترجمه می‌کنن تا شش ماه کسری از خدمت بگیره یا پول می‌ده براش سابقه بسازن. البته طلاق والدین هم هست که دیگه شورش رو درآوردن. تا جایی که گفتن اگه کسی طلاق بگیره بچش معاف شه تا 15 سال حق ازدواج دوباره رو نداره. از دوستام یکیشون معاف شد، چون شماره چشمش اونقدر بالا بود که بدون عینک جایی رو نمی‌دید. یکی دیگشونم بچه طلاق بود. یکی هم باد فتق داشت، معافی گرفت بعدش عمل کرد. می‌گن از ارتفاع بپری، چیزای سنگین بلند کنی، ممکنه بتونی با این روش معافی بگیری. حتی از پنج تا پله می‌پرن پایین تا باد فتق بگیرن. البته این رو هم بگم که معافی گرفتن خیلی سخت شده. یکی بود هم دیسک کمر داشت، هم دیسک گردن، اما معاف نشد یا قبلا به کف پای صاف معافی می‌دادن. الان این جور افراد معاف از رزم می‌شن یعنی بهشون اسلحه نمی‌دن. حتی اونایی که خالکوبی و بیماری اعصاب هم دارن، می‌رن داخل دسته‌بندی معاف از رزم. یه سریا هم خودشون رو می‌زنن به دیوونه بازی. بچه بودم شنیدم یکی رفته دکتر نظام وظیفه رو زده کارت قرمز(معافی دیونه‌ها) بهش دادن. الان خب تست داره، آزمون می‌گیرن مثل قبل نیست. حتی قبلنا یه مشت توتون مینداختن دهنشون می‌جویدن که باعث می‌شد تپش قلب بگیرن. اونم تپش قلب شدید! بعد معاف می‌شدن. خیلیا قدیما اینجوری معاف شدن. الان بفهمن توتون جوییدی، حسابتم می‌رسن! گرچه من معافی نگرفتم و الان با 16 ماه خدمت دژبانم، اما اعتقاد دارم دو سال از بهترین زمان فعالیت اقتصادیم با حقوق صد و سی - چهل هزار تومن می‌گذره.
گرفتن نشانی از ایثارگران
گرفتن معافیت پزشکی از همه سخت‌تره. باید چند بار آزمایش بدی و چند مرحله رو بگذرونی که صحت ادعات مشخص شه. البته در سایت نظام وظیفه چند مورد از بیماری‌های خاص مشخص شده که بهش معافیت تعلق می‌گیره. معافیت کفالت رو هم بارها دیدم که برخی‌ها گرفتن، یعنی پدر فوت کرده و پسر در صورت نداشتن برادر بزرگ‌تر یا داشتن بردار بزرگ‌تر متاهل می‌تونه کفالت مادر، مادربزرگ و خواهرش رو بر عهده بگیره. یک طرحی هم جدیدا اومده بیرون که قراره تا آخر این ماه اجرایی بشه. اونم طرح کسر خدمت سربازی فرزندان ایثارگرانه، یعنی اگر پدری سابقه ایثارگری 28 تا 30 ماه رو داشته باشه، فرزندش کسری می‌خوره. به ازای هر یک ماه 12 روز. طرح ایثارگری پیچیدگی‌های خاص خودش رو داره. باید طرف از فیلترایی رد بشه، یعنی متقاضی این طرح مدارکش رو به یگان خدمت تحویل می‌ده و براش کمیسیون تشکیل می‌شه تا مشخص شه که مدارک ارائه شده صدق یا کذبه. مثلا یکی از اشخاص کمیسیون هشت سال جنگ بوده و از شخصی که به عنوان ایثارگر معرفی شده یسری نشونی‌ها می‌خواد و می‌پرسه که فلان جا چطوری بود؟ بعد اگه اظهارات اون فرد صدق کنه، کسری به فرزندش تعلق می‌گیره. البته باید بگم که در تمامی حوزه‌ها نظارت‌ها خیلی سختگیرانه‌اس. یک طرحم انجام پروژه‌هاست که به فرد از سه ماه تا 16 ماه کسری خدمت تعلق می‌گیره. مثلا یگان خدمت می‌گه ما می‌خوایم برای معاونت اجتماعی فلان نشریه را تولید کنیم، بعد کمیسیون تصمیم می‌گیره که چقد به سرباز کسری بده. با این حال من الان سرباز نیروی‌انتظامی هستم با هفت ماه خدمت.
خرید «اختراع»
هفته پیش اکبر امینی، معاون حمایت‌وپشتیبانی فناوری پارک علم‌و‌فناوری خراسان‌رضوی به ایسنا گفت: برخی افراد در زمینه ثبت اختراعات اخلاق را رعایت نمی‌کنند. برای مثال فردی اختراعی را با نام شخص دیگری ثبت می‌کند تا امتیاز معافیت سربازی برای او بگیرد که این‌گونه اعمال باعث ایجاد رانتی می‌شود که افراد بتوانند در دانشگاه‌های برتر تحصیل کنند یا از سربازی معاف شوند.
پزشکی قانونی ناظر دقیقی است
«جرم‌شناسان علل ارتکاب جرم را در 14 مورد تقسیم‌بندی می‌کنند. بخشی از آن به منفعت‌طلبی برمی‌گردد که موجب ارتکاب جرم در افراد می‌شود. بخشی هم مربوط به انگیزه‌هایی است که افراد را وادار به ارتکاب جرم می‌کند. برخی جرائم هم ناشی از این است که افراد می‌خواهند برخی اعمال را تجربه کنند.» اینها را محمدعلی اسفنانی، حقوقدان می‌گوید. به گفته او گرفتن معافیت و رهایی از انجام خدمت وظیفه عمومی هم مصداق یکی از این حالات است. آنچنان که برخی‌ها بر این باورند وقتشان با دو سال خدمت هدر می‌رود. بنابراین دنبال این هستند که تخلفات یا جرائمی را مرتکب شوند تا کارت معافیت را از آن خود کنند. اسفنانی با بیان اینکه ترفندهای مختلفی برای گرفتن معافیت از سربازی وجود دارد، می‌گوید: براثر تشویق و ترغیب یا ایجاد انگیزه از ناحیه دیگران هم گاهی چنین اتفاقاتی می‌افتد. حتی برخی پسران خودشان را به بیماری می‌زنند یا مجروح می‌کنند تا گواهی پزشکی خاص بگیرند. این در حالی است که برخی‌ها برای گرفتن معافیت اسناد جعل می‌کنند، اما آنچه که محقق می‌شود صدور کارت پایان خدمت یا معافیت ناشی از ارتکاب جرم است. او ادامه می‌دهد: حتی صدور کارت پایان خدمت ممکن است ناشی از ارتکاب جرم هم نباشد و با تبانی اتفاق بیفتد. برای مثال فرض کنید فرزندی مطلع نیست، اما پدرش با دیگران تبانی می‌کند و برای او کارت معافیت می‌گیرد. یا پسری خودش مطلع است و اقداماتی را انجام می‌دهد، اما به این تصور که عملکردش قانونی است. برای مثال مبلغی را به افرادی برای صدور کارت پایان خدمت یا معافیت پرداخت می‌کند، اما قصد ارتکاب جرم را ندارد و تصورش بر این است که روال معلوم را انجام می‌دهد. اسفنانی خاطرنشان می‌کند: با وجود این، صدور کارت پایان خدمت یا کارت معافیت بدون رعایت مقرراتی که قانون مشخص کرده تخلف است. هم از حیث تخلفات اداری سازمان نظام وظیفه و هم از حیث جرم بودن. او یادآوری می‌کند: اگر جعل مدرک بابت گواهی پزشکی قانونی یا گواهی کمیسیون پزشکی و امثالهم صورت گیرد؛ طبیعتا هم فردی که مدرک جعل کرده مرتکب جرم شده و هم فردی که از مدرک جعلی استفاده کرده است. از لحاظ قانونی هر دو مجرم هستند. با وجود این، ممکن است برای یک نفر هر دو جرم هم مصداق پیدا کند، یعنی هم خودش جعل سند کرده و هم سند جعلی را استفاده کرده باشد که در هر کدام از این حالت‌ها مجازاتی در نظر گرفته شده است. اسفنانی با اشاره به اینکه خدمت سربازی یک تکلیف قانونی است، بیان می‌کند: اجرای قانون وظیفه مجریان قانون است. از این رو متولیان امر دقت و توجه دارند که تخلفی صورت نگیرد. این حقوقدان عنوان می‌کند: گاهی در مراجعات متعددی که داشتیم؛ برخی‌ها می‌گفتند به پزشکی قانونی مراجعه کردیم، اما به رغم اینکه نقیصه داشتیم، کمیسیون پزشکی توجه نکرده و ما را مشمول انجام خدمت کرده است. او در پایان می‌گوید: به نظر می‌آید دقت لازم در این راستا انجام می‌شود، اما به این معنی نیست که ارتکاب جرم در این حوزه امکان‌پذیر نیست.
